Ưu tiên sử dụng ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành nông nghiệp

Hội nghị được tổ chức dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến tới 63 tỉnh, thành trên cả nước. Đồng chí Lê Minh Hoan –Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT và bà Mariam Sherman - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, Campuchia và Lào – chủ trì hội nghị; Tham dự có đại diện bộ, ban, ngành Trung ương; Đại diện đối tác quốc tế, Đại sứ quán liên quan.

Tham dự tại điểm cầu Nghệ An có đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, các sở, ngành liên quan.

Tập trung cải thiện sinh kế, ứng phó biến đổi khí hậu

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT cho biết, đây là sự kiện cấp cao được tổ chức thường niên giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với các đối tác nước ngoài để cùng trao đổi, chia sẻ các định hướng chính sách, các ưu tiên của hai bên nhằm đẩy mạnh hợp tác và tăng cường điều phối các nguồn lực, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp Việt Nam.

Năm 2024, trong bối cảnh nguồn ODA và vốn vay ưu đãi có xu hướng giảm, chuyển sang các loại hình đầu tư và hỗ trợ khác, trong khi ngân sách nhà nước vẫn chưa thể phân bổ đủ cho các nhiệm vụ của ngành nông nghiệp và PTNT, Hội nghị tập trung vào mục tiêu xác định ưu tiên của các đối tác, nhà tài trợ, quan điểm chỉ đạo và định hướng ưu tiên sử dụng ODA, vốn vay ưu đãi cho ngành nông nghiệp của Chính phủ trong giai đoạn tới, tạo tiền đề để xây dựng kế hoạch huy động, sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi của ngành nông nghiệp.

Trong giai đoạn 2016-2020, Bộ đã phê duyệt, ký kết 5 chương trình, dự án vốn vay được thực hiện với tổng giá trị là 826 triệu USD, bao gồm 662 triệu USD vốn vay.

Giai đoạn 2021-2025 chủ yếu thực hiện công tác đề xuất, chuẩn bị các dự án mới, chưa có Hiệp định vay nào được ký kết. Tổng vốn vay dự kiến cho các dự án mới đang chuẩn bị khoảng 2 tỷ USD, vốn không hoàn lại khoảng 58 triệu USD, vốn đối ứng khoảng 478 triệu USD. Trong đó, có 5 dự án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt đề xuất Dự án với tổng số vốn vay khoảng 750 triệu USD.

Đối với các khoản viện trợ không hoàn lại, hiện nay Bộ Nông nghiệp và PTNT đang có 112 dự án đang thực hiện (phê duyệt từ năm 2016 đến nay) với tổng số vốn không hoàn lại khoảng 300 triệu USD. Hiện đang tiến hành thủ tục phê duyệt tiếp 32 dự án với số vốn viện trợ khoảng 9 triệu USD.

Theo Bộ Nông nghiệp và PTNT, tỷ lệ nguồn vốn ODA trong tổng số nguồn vốn đầu tư phát triển của Bộ có thời điểm xấp xỉ 50%. Hầu hết vốn vay ODA đã được sử dụng cho các dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, hỗ trợ thúc đẩy sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, cải thiện sinh kế, ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm,… Hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện thể chế chính sách, tăng cường năng lực cho ngành từ Trung ương đến địa phương.

“

Dự kiến kế hoạch đầu tư công các dự án mới sử dụng vốn nước ngoài giai đoạn 2026-2030 khoảng 2,16 tỷ USD, gồm có:
1. Chuyển tiếp từ giai đoạn 2021-2025 và dự kiến hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng trong giai đoạn 2026-2030: khoảng 161 triệu USD.
2. Dự án đang chuẩn bị đầu tư giai đoạn 2026 -2030 khoảng 2 tỷ USD, gồm:
- Nhóm dự án đã duyệt Đề xuất hoặc/và Chủ trương đầu tư dự án gồm 5 dự án: khoảng 740 triệu USD.
- Nhóm dự án đang trình phê duyệt Đề xuất dự án gồm 7 dự án: 1.260 triệu USD.

Nghệ An mong muốn xây dựng hạ tầng phục vụ nông nghiệp

Tại Nghệ An, trong những năm qua, giai đoạn 2010-2025 được sự quan tâm, hỗ trợ trực tiếp từ phía Bộ Nông nghiệp và PTNT tỉnh Nghệ An đã được tiếp cận, vay vốn ưu đãi ODA của các đối tác như: WB, ADB, JICA, KFW... để thực hiện đầu tư khôi phục, nâng cấp hệ thống hạ tầng thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu toàn cầu; phát triển và bảo vệ rừng bền vững; giá trị của sản phẩm nông nghiệp theo hướng thị trường.

Đặc biệt, dự án JICA thủy lợi Bắc Nghệ An (JICA2) đầu tư 5.025 tỷ đồng khôi phục nâng cấp toàn bộ hệ thống thủy lợi Bắc Nghệ An, đây là hệ thống được xây dựng thời Pháp thuộc vào những năm 1930, là hệ thống thủy lợi lớn nhất của tỉnh Nghệ An. Dự án đã kết thúc đầu tư vào 7/2023 và phát huy rất tốt hiệu quả sau đầu tư.

Hiện nay, hầu hết các hệ thống công trình lớn trên địa bàn tỉnh đã được xây dựng từ rất lâu, đang xuống cấp nghiêm trọng, không đáp ứng được nhu cầu. Yêu cầu về nguồn lực đầu tư rất lớn, trong khi đó tỉnh Nghệ An vẫn là tỉnh còn khó khăn, việc ưu tiên nguồn vốn đầu tư công để xây dựng khôi phục hạ tầng phục vụ nông nghiệp còn hạn chế, khó khăn. Do đó, định hướng chung của lãnh đạo tỉnh trong giai đoạn tiếp theo, đặc biệt là giai đoạn 2026-2030 ưu tiên vận động các nguồn vốn vay ưu đãi của ODA để đầu tư.

Tuy nhiên, qua quá trình vận động, còn có một số khó khăn về lãi suất theo quy định, chi phí đối ứng trong tổng mức đầu tư của dự án...

Nghệ An đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tham mưu điều chỉnh các quy định về lãi suất vay, các khoản chi phí sử dụng vốn đối ứng theo hướng hỗ trợ một phần về lãi vay cho các địa phương, giảm các khoản phải sử dụng vốn đối ứng trong tổng mức đầu tư và có cơ chế hỗ trợ từ Trung ương. Đề nghị các bộ, ngành tháo gỡ vướng mắc liên quan đến quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng thủy lợi tại Nghị định 129/2017/NĐ-CP.

“

Nghệ An mong sớm được đầu tư các dự án đã trình đề xuất đầu tư giai đoạn 2025-2030:

1. Khôi phục, nâng cấp hệ thống thủy lợi Nam Nghệ An, với tổng mức đầu tư khoảng 3.500 tỷ đồng, vay vốn Cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

2. Phát triển thủy sản bền vững (FSDP), tổng mức đầu tư khoảng 500 tỷ đồng, vay vốn WB.

3. Dự án Cơ sở hạ tầng nước có khả năng chống chịu khí hậu và toàn diện cho các hộ sản xuất nhỏ ở nông thôn tỉnh Nghệ An (CRWIS), dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 800 tỷ đồng, vay vốn ưu đãi Quỹ quốc tế về phát triển nông nghiệp (IFAD) và Quỹ viện trợ không hoàn lại AF.

4. Dự án nước sạch nông thôn bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu tỉnh Nghệ An, tổng mức đầu tư khoảng 886,3 tỷ đồng, vay vốn WB.