Về tục “giữ lửa” của người Thái trong dịp tết

(Baonghean.vn) - Cũng như các dân tộc khác trên đất Việt, tết Nguyên Đán được tất cả mọi người mong chờ trong cả một năm, nên mọi nhà ai, ai cũng nô nức đón chờ tết đến. Trong những ngày tết, nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc được thể hiện, và người Thái cũng vậy, họ có nhiều nét văn hóa riêng trong những ngày tết, trong đó có tục “giữ lửa”.

Trong ngày 30 tết, mọi gia đình người Thái đều lấy củi để nhóm lửa.Thanh củi phải to, chắc, thẳng, có than hồng để giữ được lửa. Đến khuya thì người phụ nữ trong gia đình phải lấy tro vùi lại qua đêm 30, sáng dậy sớm khơi tro, than vẫn còn hồng.

Trong quan niệm của người Thái, gia đình nào giữ được than hồng đồng nghĩa với việc sang năm mới, gia đình đó mới có thể làm ăn phát đạt, hạnh phúc. Người Thái quan niệm rằng, nếu như đêm 30 lửa bị tắt, thì năm mới gia đình sẽ không được hạnh phúc, làm ăn xui xẻo. Bởi vậy mà dân tộc thái ở huyện miền núi Con Cuông bao đời nay vẫn giữ được phong tục giữ lửa trong đêm 30 tết.

Dù có bận rộn đến đâu nhưng những ngày cuối năm, đàn ông trai tráng đều rủ nhau lên rừng lấy củi khô về nhà. Họ phải tự chọn những thanh củi vừa to, vừa thẳng và chắc để nấu bánh chưng, vừa nấu các món ăn tiếp đón bà con họ hàng, đặc biệt củi để giữ lửa trong đêm 30, giữ ấm cho cả nhà.

Người thái cho rằng giữ lửa cũng là giữ cho nếp nhà, đêm 30 mọi người trong gia đình cùng nhau ngồi bên bếp lửa hồng được ông bà kể cho nghe về phong tục giữ lửa qua đêm 30 tết. Từ câu chuyện kể, ông bà, cha mẹ truyền lại cách giữ lửa của dân tộc mình cho con cháu.

Ngày nay, một số phong tục củađồng bào dân tộc Thái đang ngày bị mai một nhưng tục giữ lửa qua đêm 30 tết vẫn được bà con đồng bào Thái ở Con Cuông gìn giữ. Tục giữ lửa qua đêm 30 tết thể hiện quan niệm cầu mong những điều tốt đẹp cho một năm mới yên lành, thịnh vượng.

Bảo Ngọc