Vi hành và hành vi

(Baonghean) - Dạo này, báo chí hay viết bài, đưa tin về một số cán bộ lãnh đạo trẻ, vừa mới đắc cử “vi hành” tìm hiểu những vấn đề liên quan “quốc kế, dân sinh”. Dĩ nhiên, rời phòng máy lạnh thâm nhập vào đời sống để nắm bắt, hiểu thấu và nhìn rõ bản chất thật của sự việc xảy ra để có biện pháp giải quyết phù hợp, kịp thời và triệt để những vụ việc đang gây bức xúc trong nhân dân là việc rất đáng hoan nghênh và rất cần làm.

Tuy nhiên, điều cần bàn, cần nói lại cho rõ ở đây là hai chữ “vi hành” đã được hiểu theo cách chưa thấu đáo và hoàn toàn không chính xác. Sự thiếu chính xác đó, có thể do người viết mà cũng có thể do người thực hiện hoặc là hiểu không rõ nghĩa hoặc là cố tình lái sự việc đi theo hướng đó để nhằm đạt một mục đích nào đó bên ngoài công việc.

Tranh minh họa: Internet
Tranh minh họa: Internet
Trước cần phải hiểu cho đúng thế nào là "vi hành". Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học, trang 1112 đã định nghĩa: "Vi hành là cải trang đi ra khỏi nơi ở, không cho ai biết (nói về nhân vật quan trọng). Nhà vua vi hành quan sát dân tình".
Như vậy là đã rõ. "Vi hành chính là giấu mặt", giấu thận phận cao sang, quyền quý của mình trà trộn vào dân chúng mà không ai phát hiện ra để được tận “mắt thấy, tai nghe” mọi điều, mọi việc đáo mọi đúng như nó đang diễn ra trong cuộc sống mà không bị nhiễu, bị khúc xạ qua lăng kính tâu bẩm, tấu trình của các quan lại, bộ phận giúp việc ở dưới mà nay ta gọi là báo cáo.
Vấn đề đặt ra là vì sao lại phải vi hành? Vì lẽ, mọi việc khi được nghe qua bẩm báo hay tấu chương thường không sát hợp với thực tế cuộc sống và bị bẻ đi theo hướng của người bẩm báo, tấu trình. Bởi ngày xưa quan lại cũng sinh bệnh thành tích theo kiểu “xấu che, tốt khoe”. Thậm chí là bịa đặt, xuyên tạc để lợi mình hại người. Thế nên, nhà vua đôi khi phải cải trang để nắm bắt tình hình và có những chỉ dụ xử lý sát hợp thực tế và đúng lòng dân để giữ yên sơn hà, xã tắc.
Còn đi xuống dân mà võng giá xênh xang, cờ xí rợp trời, tiền hô hậu ủng, cờ, đèn, kèn, trống giăng khắp nơi thì không ai gọi là "vi hành" cả mà chỉ là phô trương thanh thế mà thôi. Và đi như thế thì thường là không được nhìn thấy thấy cảnh thật, việc thật và nhất là không được nghe những lời nói thật. Và những cảnh, người, việc và lời nói nghe được đều phần lớn là trình diễn.
Từ đấy đối chiếu với việc các cán bộ lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương của ta đi thăm thú nơi này, nơi nọ hoặc gặp gỡ trực tiếp đối thoại với dân thì không thể gọi là "vi hành" được mà đó là một hành vi đi thực tế. Vì đi công khai, thành đoàn công tác. Trước khi đi đã có công văn gửi xuống hay điện thoại thông báo là sẽ có người này, người nọ, đến chỗ này, chỗ kia để tìm hiểu, giải quyết việc này, việc nọ...
Vậy là đã lộ diện, lộ mục đích rồi không phải là hành vi “cải trang đi ra khỏi nơi ở, không cho ai biết” . Vì lộ cho nên khó mà “bí mật, bất ngờ” tiếp cận, hiểu rõ, nắm đúng sự việc đang diễn ra trong cuộc sống. Vì những nơi đã được chuẩn bị, đã được dọn dẹp sạch sẽ và luôn thấy “đường thông, hè thoáng” không gặp “ách tắc, cản trở” hay “bụi bặm, rác rến” ở đâu cả.
Còn nhớ cách đây chừng một hay hai năm gì đó, khi  hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, thực phẩm bẩn xuất hiện tràn lan, hai bộ trưởng của hai bộ có liên quan lĩnh vực này đã đích thân ra chợ Đồng Xuân (Hà Nội) kiểm tra và kết quả của chuyến thị sát như một tờ báo lúc đó đã rút tít “Bộ trưởng vi hành, thực phẩm sạch như mơ”.
Trong khi đó, thực tế lại hoàn toàn trái ngược. Cho nên, khi cán bộ “hành quân” đến gặp gỡ, trao đổi với dân thì cứ nên nói đúng nói rõ ra là gặp gỡ, đối thoại mà không nên chơi chữ theo kiểu “vi hành”. Thứ nhất, nói vậy là không đúng khái niệm. Thứ hai, nói vậy không chỉ  khiến người khác hiểu sai khái niệm và hiểu sai luôn cả hành vi, việc làm cũng như mục đích của chuyến đi. Vì cho rằng làm vậy và nói vậy là nhằm đánh bóng tên tuổi hơn là nắm bắt đúng tình hình để giải quyết thấu đáo mọi việc. Ảnh hưởng đến uy tín của cán bộ.  Và như thế thì có khi đó là một cách bôi nhọ, nói xấu cán bộ rất tinh vi.  
Ngày nay, thời đại dân chủ, quyền làm chủ của người dân đã được khẳng định và đã được thực hành ở mọi nơi, mọi lúc và trong mọi việc. Cho nên, không cần ai phải vi hành nữa cả. Mà chỉ cần tôn trọng và phát huy cao độ quyền làm chủ của người  dân. Nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ, nói đúng và giải quyết thấu đáo mọi việc theo đúng sự thật và đúng với các quy định của pháp luật là đủ. Cứ công khai mà làm, minh bạch mà nói không việc gì mà phải  “cải trang đi ra khỏi nơi ở, không cho ai biết”. Còn thật sự muốn học hỏi cách làm của tiền nhân mà vi hành thì đừng nói ra, đừng thông báo rộng rãi. Còn đã công khai thì đừng nhận, đừng cho người ta nói là vi hành. Vì hiểu sai vi hành sẽ dẫn đến hiểu sai hành vi.
Bụt Sơn

tin mới

Ảnh đại diện Biến đặc sản thành hàng hóa

Biến đặc sản thành hàng hóa

(Baonghean.vn) - Nghệ An nổi tiếng với rất nhiều loại đặc sản ở khắp các vùng, miền. Tuy nhiên, việc biến đặc sản trở thành hàng hóa, góp phần phát triển sinh kế bền vững cho người dân bản địa thì vẫn đang dừng lại ở dạng tiềm năng...
mục đích cuối cùng

Mục đích cuối cùng

(Baonghean) - Suy cho cùng, người ta bán hàng đểu hay đánh thuế kiểu tận thu cũng đều nhắm tới một cái đích duy nhất là túi tiền của người dân.
Phòng thủ

Phòng ngự

(Baonghean.vn) - Phá đi “sự phòng ngự” chính là “vượt qua chính mình”, tự khẳng định mình và thể hiện vai trò, trách nhiệm, lương tâm, tình cảm của mình với Đảng, với Nhân dân.
báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu

Liều lượng!

(Baonghean) - Phải có những hình thức phê bình, kiểm điểm, đánh giá và nhận xét xác đáng đối với những tờ báo, những địa chỉ báo chí điện tử đăng tải liều lượng mặt trái, mặt xấu.
Người tiêu dùng ở huyện Tương Dương hiện đang chỉ được một chọn lựa duy nhất là dùng xăng A95. Ảnh: Hồ Phương

Xăng E5 không lên núi?

(Baonghean.vn) - Ngược huyện núi 30a Tương Dương dịp này, lạ kỳ khi thấy ở các cửa hàng xăng dầu vắng bóng xăng sinh học E5. Chỉ duy nhất xăng A95 được bán với giá ngất ngưởng 20.690 đồng/lít.
Kiềm chế 'nhân tai'

Kiềm chế 'nhân tai'

(Baonghean) - Đợt mưa lũ đang diễn ra đã gần ở mức thảm họa; bởi diện ảnh hưởng rộng lớn từ miền Trung ra tới miền Bắc, thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đau đớn nhất là có gần 100 người chết và mất tích.
Đôi điều về ý thức 'chung tay'

Đôi điều về ý thức 'chung tay'

(Baonghean.vn) - Ở quê, sau bão người dân tự giác dọn dẹp, mọi thứ đều sạch sẽ, gọn gàng. Ở phố, có nơi người dân chung tay thì công nhân môi trường bớt mệt, có nơi họ coi đó là việc của người khác.
Đi thảo cầm viên

Đi thảo cầm viên

(Baonghean) - Ngày lễ 2/9 vừa qua, gia đình mình không đi đâu xa mà chỉ loanh quanh trong thành phố. Cứ nghĩ mọi người đi chơi hết nên thành phố sẽ vắng, mọi người quyết định đưa bé Bim đi thảo cầm viên chơi. 
'Góp gió' để thành 'bão'

'Góp gió' để thành 'bão'

(Baonghean) - Nhiều người nói là công cuộc phòng chống tham nhũng của ta chưa khi nào làm mạnh và đạt được kết quả to lớn như thời gian vừa qua, ông thấy thế nào?
Để 'tàu 67' không rỉ

Để 'tàu 67' không rỉ

(Baonghean) - Phải nói ngay rằng: Nghị định 67 của Chính phủ về việc hỗ trợ ngư dân đóng tàu vỏ thép để đánh bắt xa bờ là một chủ trương đúng khi tình hình Biển Đông có những diễn biến phức tạp. Vấn đề là trong khi chúng ta không hề thiếu những chuyên gia hàng hải được đào tạo bài bản, nhưng suốt từ ngày có Nghị định 67, chưa hề thấy một chuyên gia nào cảnh báo về việc chuyển từ tàu thuyền đánh cá truyền thống sang tàu vỏ sắt thì sẽ như thế nào?
'Vô tính'

'Vô tính'

(Baonghean) - Trong đội ngũ có không ít người sống kiểu 'mũ ni che tai” phó mặc tất cả. Ai muốn làm gì thì làm, đúng hay sai mặc kệ miễn là không ảnh hưởng đến cá nhân mình. 
'Trích ngang' có quan trọng?

'Trích ngang' có quan trọng?

(Baonghean) - Có một thời quá nặng về “chủ nghĩa lý lịch”, dẫn đến một số địa phương, một số cơ sở… thực hiện “chủ nghĩa lý lịch” một cách máy móc, làm cho không ít người gặp khó khăn, vướng mắc.
Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

Để nông nghiệp tỉnh nhà vượt qua thách thức hội nhập

(Baonghean) - Là một địa phương có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, dân số đông, phần lớn sống ở nông thôn và còn dựa nhiều vào sản xuất nông nghiệp, những năm qua, sản xuất nông nghiệp của Nghệ An đạt được những tiến bộ cả về sản lượng, năng suất, chất lượng. Tuy vậy, nhìn chung, năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp của Nghệ An chưa cao, chưa có thương hiệu mạnh, sức cạnh tranh còn nhiều hạn chế, thị trường tiêu thụ chưa ổn định, xuất khẩu ra thị trường ngoài nước còn yếu.
Thi nhau… nhận khuyết điểm!

Thi nhau… nhận khuyết điểm!

(Baonghean) - Tránh tình trạng thi đua nhận khuyến điểm, nhưng sau đó là im lặng, các khuyết điểm không những không hạn chế, khắc phục, mà lại có nguy cơ tăng thêm.
Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

Để huyện quê Bác phát triển xứng tầm, bền vững

(Baonghean) - Để Nam Đàn phát triển, cần phải thay đổi tư duy, tầm nhìn tạo ra bước đột phá trong phát triển du lịch; cùng đó là cần có cơ chế, thể chế để thay đổi “đẳng cấp” cho Nam Đàn, Tiến sỹ Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh.
Tẩu tán nhân sự

Tẩu tán nhân sự

Trong lịch sử tư pháp của nước ta, có lẽ đây là lần đầu tiên người ta nghe đến cụm từ “tẩu tán nhân sự”.
Hãy vì đại cục

Hãy vì đại cục

(Baonghean) - Đề xuất của Bộ Nội vụ về việc sáp nhập một số sở, ngành trong dự thảo Nghị định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND các tỉnh, thành phố đã trở thành tâm điểm của dư luận.
Tội phạm 'chống lưng'

Tội phạm 'chống lưng'

(Baonghean) - Cách đây hơn một tuần, trong hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng chí Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực nội chính đã yêu cầu xử lý nghiêm những hành vi bảo kê, “chống lưng” cho tội phạm. Nhưng qua những sự việc xảy ra gần đây cho thấy, cũng cần xử lý kiên quyết những hành vi “chống lưng” cho sai phạm.
Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

Cần có cơ quan độc lập giám định quỹ BHYT

(Baonghean) - Giải trình vấn đề thông tuyến khám chữa bệnh BHYT trước Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội trong ngày 1/3/2017, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh đã nêu lên một thực trạng buồn về sự cạnh tranh không lành mạnh của các cơ sở khám chữa bệnh (KCB), nhất là các cơ sở tư nhân như khuyến mãi, thu hút người bệnh bằng quà tặng, chỉ định nhiều dịch vụ kỹ thuật... khiến nhu cầu KCB tăng ảo. 
Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

Phát triển doanh nghiệp gắn với nông nghiệp

(Baonghean) - Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay doanh nghiệp là cơ sở, là một trong những động lực quyết định tốc độ và chất lượng của phát triển. Nguyên lý này càng có ý nghĩa đối với tỉnh Nghệ An, hay nói cách khác, phát triển doanh nghiệp gắn với kinh tế nông nghiệp, nông thôn là sự lựa chọn cần thiết trong chiến lược phát triển của Nghệ An.