Vi khuẩn trên trạm ISS đã đột biến, nhưng không trở nên nguy hiểm

Trạm vũ trụ quốc tế. Ảnh: NASA

Đây quả là tin vui đối với các nhà du hành vũ trụ, khi một số nghiên cứu trước đây bày tỏ lo ngại về nguy cơ môi trường không gian sẽ khiến một số chủng vi khuẩn biến đổi theo hướng độc hại hơn.

"Đã có rất nhiều nghiên cứu về các yếu tố phóng xạ, vi trọng lực và thiếu không khí tác động lên sinh vật sống, bao gồm cả vi khuẩn". Erica Hartmann, giáo sư sinh học tại trường Đại học Tây Bắc, Miami, Florida, cho biết. Từ lâu, các nhà khoa học hàng đầu đã đặt ra câu hỏi liệu du hành vũ trụ có thúc đẩy quá trình vi khuẩn tiến hóa thành một chủng "siêu vi khuẩn" hay không?

Dựa trên kết quả nghiên cứu mới, được công bố ngày 8/1 trên tạp chí mSystems , câu trả lời có vẻ như là "không", theo giáo sư Hartmann.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã phân tích DNA từ hai loại vi khuẩn: Staphylococcus aureus (được tìm thấy trên da, thường gây nhiễm trùng tụ cầu khuẩn) và Bacillus cereus (tìm thấy trong hệ thống tiêu hóa động vật cũng như bùn đất và thường là vô hại). Cả hai loại vi khuẩn được thu thập từ môi trường quanh trạm vũ trụ. Kết quả cho thấy: mặc dù các vi khuẩn này đã đột biến khác với chủng vi khuẩn gốc trên trái đất, nhưng không tìm thấy bất kỳ đặc điểm di truyền rõ ràng nào của "siêu vi khuẩn" (được gọi như vậy vì chúng kháng hầu hết các loại kháng sinh).

Trên trái đất, các nhà nghiên cứu cho biết, khi vi khuẩn rời khỏi cơ thể con người (điều khá thường xuyên), chúng sẽ tự biến đổi để thích nghi với môi trường mới. Nhưng trong các khoang chật hẹp của tàu vũ trụ, người ta lo ngại rằng việc tiếp xúc với vi khuẩn đột biến như vậy trong nhiều tháng, có thể sẽ nguy hiểm với sức khỏe các phi hành gia.

Tuy nhiên, có vẻ là sự đột biến của vi khuẩn để thích nghi với không gian vũ trụ, không tạo ra bất kỳ yếu tố bất thường nào khiến cho chúng dễ lây lan hoặc khó chữa trị hơn.

Như vậy, việc du hành vũ trụ trong thời gian dài sẽ bớt được một mối lo về y tế. Mặc dù các quy trình kiểm soát nghiêm ngặt của NASA đã giúp giảm thiểu các bệnh truyền nhiễm, nhưng vẫn còn nguy cơ do thiếu trọng lực sẽ khiến hệ miễn dịch của chúng ta suy yếu.

Phi hành gia Wally Schirra của tàu Apollo 7 từng bị cảm lạnh khi làm nhiệm vụ, dù phi hành đoàn đã được kiểm tra cẩn thận và cách ly một tuần trước khi bay. Khả năng bùng phát dịch trong một con tàu vũ trụ kín vẫn cần được nghiên cứu tiếp.