Việt Nam tăng 11 bậc về Chỉ số sẵn sàng mạng năm 2024
Theo Báo cáo Chỉ số sẵn sàng mạng 2024 (Networked Readiness Index 2024: NRI 2024), Việt Nam đứng thứ 45/133 quốc gia trên thế giới, tăng 11 bậc so với năm 2023.
NRI 2024 là một báo cáo chuyên sâu nhằm đánh giá toàn diện mức độ sẵn sàng, hiệu quả, và tiềm năng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) của 133 quốc gia, đại diện cho 95% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu.
Báo cáo được phối hợp thực hiện bởi Viện Portulans, một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận chuyên về đổi mới và năng lực cạnh tranh, cùng với Trường Kinh doanh Saïd thuộc Đại học Oxford, một trong những cơ sở giáo dục kinh doanh hàng đầu thế giới.
NRI 2024 đánh giá dựa trên 4 trụ cột chính (1) Công nghệ: Đo lường hạ tầng công nghệ, mức độ tiếp cận công nghệ thông tin, và sự đổi mới trong lĩnh vực ICT; (2) Con người: Đánh giá kỹ năng của người dân và mức độ sử dụng ICT trong các hoạt động cá nhân, doanh nghiệp và chính phủ; (3) Quản trị: Phân tích chính sách, luật pháp, và quy định liên quan đến ICT, cũng như tính minh bạch và hiệu quả của chính phủ trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ; (4) Tác động: Đo lường tác động kinh tế và xã hội của ICT, bao gồm tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Với tổng điểm 54,96/100, Việt Nam đứng thứ 45/133 quốc gia về NRI năm 2024
Theo NRI 2024, Việt Nam đạt tổng điểm 54,96, trong đó điểm công nghệ là 49,27 điểm, điểm con người là 47,97 điểm, điểm quản trị là 58,03 điểm và điểm tác động là 64,58 điểm.
Với kết quả này, Việt Nam xếp hạng 45 trên tổng số 133 quốc gia, tăng 11 bậc so với năm ngoái. Trong nhóm 32 quốc gia có thu nhập trung bình thấp, Việt Nam dẫn đầu về chỉ số NRI, tiếp theo là Ấn Độ (hạng 49) và Philippines (hạng 63).
Báo cáo NRI 2024 nhấn mạnh rằng, các nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp như Việt Nam đang đạt được những thành tựu vượt trội trong việc áp dụng công nghệ và nâng cao kỹ năng lao động, vượt qua kỳ vọng dựa trên GDP bình quân đầu người. Điều này cho thấy sự tiến bộ đáng kể trong việc sử dụng công nghệ, bất chấp những hạn chế về kinh tế.
Báo cáo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các chiến lược chuyển đổi số toàn diện, không chỉ tập trung vào hạ tầng công nghệ mà còn bao gồm khuôn khổ pháp lý, phát triển kỹ năng và hòa nhập kỹ thuật số. Đối với Việt Nam, mặc dù nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ nhờ hạ tầng viễn thông và việc áp dụng dịch vụ số ngày càng tăng, nhưng cần tăng cường xây dựng khuôn khổ quản lý để đảm bảo phát triển số bền vững.
Mỹ, Singapore và Phần Lan là 3 quốc gia dẫn đầu thế giới về NRI trong 3 năm liên tiếp
Trong bảng xếp hạng NRI 2024, Mỹ tiếp tục giữ vững vị trí số 1 thế giới. Thành tích này phản ánh khả năng vượt trội của quốc gia trong việc khai thác tiềm năng của ICT để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nghiên cứu đổi mới, và ứng dụng công nghệ trong các lĩnh vực then chốt như trí tuệ nhân tạo (AI) và chuyển đổi số toàn diện.
Singapore tiếp tục giữ vị trí thứ 2, thể hiện sức mạnh trong việc xây dựng hạ tầng công nghệ hiện đại, chính sách quản lý hiệu quả, và phát triển kỹ năng số cho lực lượng lao động.
Trong khi đó, Phần Lan, với hệ thống giáo dục xuất sắc và chiến lược đổi mới bền vững, duy trì vị trí thứ 3 trên bảng xếp hạng.
Cả 3 quốc gia này đã giữ vững thứ hạng trong 3 năm qua, khẳng định vị thế là những quốc gia tiên phong trong việc ứng dụng ICT để tạo ra tác động tích cực đến kinh tế và xã hội.
Điều này không chỉ minh chứng cho những tiến bộ vượt bậc về công nghệ mà còn cho thấy sự kết hợp hiệu quả giữa chính sách, năng lực đổi mới và đầu tư chiến lược, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong kỷ nguyên số.
Nhóm 10 quốc gia dẫn đầu về NRI năm 2024 có một số thay đổi đáng chú ý
Mặc dù bảng xếp hạng NRI 2024 vẫn ghi nhận sự ổn định của các quốc gia dẫn đầu, một số thay đổi đáng chú ý đã diễn ra trong nhóm 10 quốc gia dẫn đầu, phản ánh những chuyển biến tích cực trong nỗ lực phát triển ICT.
Vương quốc Anh đã tăng từ vị trí thứ 10 lên vị trí thứ 8, nhờ những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, và đầu tư chiến lược vào hạ tầng số.
Thụy Điển cũng ghi nhận bước tiến khi tăng 1 bậc, từ vị trí thứ 5 lên vị trí thứ 4, nhờ vào sự tập trung vào phát triển công nghệ bền vững và chiến lược số hóa toàn diện.
Đáng chú ý, Hàn Quốc đã vươn lên 2 bậc, từ vị trí thứ 7 lên thứ 5, thể hiện sự tiến bộ vượt bậc trong việc áp dụng công nghệ mới như AI và Internet vạn vật (IoT) vào nền kinh tế và đời sống xã hội.
Các quốc gia Hà Lan, Thụy Sĩ, Đức và Đan Mạch tiếp tục nằm trong nhóm đầu bảng xếp hạng, nhờ sự ổn định trong chính sách quản lý công nghệ, hạ tầng ICT phát triển cao, và mức độ sáng tạo trong các ngành công nghiệp chủ chốt.
Những quốc gia này không chỉ duy trì vị thế của mình mà còn dẫn đầu trong việc tạo ra các mô hình chuyển đổi số bền vững và tích hợp công nghệ vào mọi khía cạnh của đời sống và kinh tế.
Những thay đổi trong bảng xếp hạng nhóm 10 quốc gia dẫn đầu năm nay nhấn mạnh rằng cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ ngày càng khốc liệt, với các quốc gia không ngừng cải thiện chiến lược và nâng cao năng lực số để duy trì hoặc cải thiện vị thế của mình trên trường quốc tế.
Châu Âu chiếm ưu thế với 17 quốc gia hàng đầu trong bảng xếp hạng NRI 2024
Báo cáo NRI 2024 cho thấy sự phân bố đáng chú ý của các quốc gia hàng đầu theo khu vực địa lý, nhấn mạnh sự khác biệt trong mức độ sẵn sàng và khả năng tận dụng ICT.
Theo đó, Châu Âu chiếm ưu thế với sự góp mặt của 17 quốc gia, chủ yếu đến từ khu vực Tây Âu và Bắc Âu (Scandinavia), phản ánh sự vượt trội của các nền kinh tế phát triển trong việc xây dựng hạ tầng công nghệ hiện đại, triển khai chính sách hỗ trợ ICT, và đầu tư vào năng lực đổi mới sáng tạo.
Các quốc gia này bao gồm những đại diện nổi bật như Thụy Sĩ, Hà Lan, Đức, Đan Mạch, và Phần Lan, được đánh giá cao nhờ khả năng tích hợp công nghệ vào nền kinh tế, hệ thống giáo dục và quản trị.
Châu Á có sự hiện diện đáng chú ý với các đại diện là Singapore, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Singapore giữ vai trò dẫn đầu khu vực nhờ chiến lược chuyển đổi số toàn diện và môi trường kinh doanh thân thiện với công nghệ.
Hàn Quốc và Nhật Bản tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong đổi mới công nghệ cao, từ AI đến các giải pháp công nghệ trong sản xuất và đời sống. Trong khi đó, Trung Quốc nổi bật với quy mô phát triển vượt bậc, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử và hệ sinh thái công nghệ nội địa.
Bắc Mỹ được đại diện bởi 2 quốc gia là Mỹ và Canada, với Mỹ giữ vị trí số một toàn cầu nhờ sự dẫn đầu trong đổi mới công nghệ và năng lực cạnh tranh trong các ngành công nghiệp kỹ thuật số. Còn Canada thể hiện sự phát triển mạnh mẽ về hạ tầng ICT và các chính sách hỗ trợ kỹ năng số cho người dân.
Châu Đại Dương góp mặt với 2 đại diện là Úc và New Zealand, 2 quốc gia luôn nằm trong nhóm dẫn đầu khu vực về đầu tư công nghệ, phát triển giáo dục kỹ thuật số, và triển khai các giải pháp bền vững dựa trên ICT.
Sự hiện diện của các quốc gia từ các khu vực khác nhau trong NRI 2024 phản ánh không chỉ sự phát triển vượt bậc của những nền kinh tế này mà còn nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của công nghệ trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện quản trị và nâng cao chất lượng sống trên toàn cầu.
Việt Nam trong nhóm các quốc gia vượt xa so với kỳ vọng về mức độ sẵn sàng mạng
Các quốc gia như Trung Quốc (thứ 17), Việt Nam (thứ 45), Ukraine (thứ 43), và Kenya (thứ 73) đã nổi bật trong báo cáo NRI 2024 khi vượt xa kỳ vọng về mức độ sẵn sàng mạng, dù thuộc nhóm các nền kinh tế có thu nhập trung bình đến thấp.
Thành tích đáng chú ý này thể hiện sự khác biệt rõ rệt so với dự đoán dựa trên GDP bình quân đầu người, minh chứng cho khả năng tận dụng công nghệ để thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội.
Cụ thể, mỗi quốc gia đã vượt qua chuẩn xu hướng ít nhất 10%, khẳng định sự tiến bộ mạnh mẽ trong việc xây dựng hạ tầng công nghệ, cải thiện năng lực số và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Trung Quốc, với sự phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, AI và sản xuất thông minh, tiếp tục củng cố vị trí dẫn đầu trong nhóm các nền kinh tế mới nổi.
Việt Nam, nhờ chiến lược chuyển đổi số toàn diện và sự gia tăng sử dụng dịch vụ số trong đời sống hàng ngày, đã vươn lên mạnh mẽ trong khu vực Đông Nam Á.
Trong khi Ukraine, bất chấp những thách thức địa chính trị, đã đạt được những bước tiến lớn trong việc phát triển kỹ năng số và cải thiện quản trị công nghệ.
Kenya, đại diện sáng giá từ châu Phi, đã trở thành trung tâm công nghệ khu vực với những sáng kiến đổi mới trong lĩnh vực tài chính di động và công nghệ nông nghiệp.
Những thành tựu này nhấn mạnh rằng, dù có những hạn chế về kinh tế, các quốc gia này vẫn tận dụng ICT để thúc đẩy tăng trưởng, thu hẹp khoảng cách số và tạo ra những cơ hội đột phá, trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều quốc gia khác đang tìm kiếm con đường phát triển trong kỷ nguyên số.
Giáo sư Soumitra Dutta, Đồng sáng lập và Chủ tịch Viện Portulans, Đồng biên tập viên của báo cáo NRI 2024 và Trưởng khoa Kinh doanh Saïd tại Đại học Oxford, đã nhấn mạnh tầm quan trọng cốt lõi của chỉ số này trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu.
Ông cho rằng: "Khi quá trình chuyển đổi số đang diễn ra với tốc độ ngày càng nhanh, NRI 2024 nhấn mạnh vai trò then chốt của quan hệ đối tác công-tư trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho sự sẵn sàng số. Bằng cách hợp tác chặt chẽ, chính phủ, doanh nghiệp và xã hội dân sự có thể tạo ra một khuôn khổ quản trị ổn định, đáng tin cậy, thúc đẩy tiềm năng của công nghệ được khai thác tối đa, góp phần nâng cao phúc lợi kinh tế và xã hội một cách toàn diện".
Lời nhận định của Giáo sư Dutta nhấn mạnh rằng, trong kỷ nguyên số, không một tổ chức hay khu vực nào có thể tự mình định hình tương lai công nghệ. Chính sự phối hợp giữa các bên liên quan sẽ tạo nên những giải pháp bền vững, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa đảm bảo rằng công nghệ được sử dụng để mang lại lợi ích lâu dài cho con người và nền kinh tế toàn cầu.