Với nghệ sỹ vào vai Bác Hồ

(Baonghean) - Một buổi sáng đầu hạ, tôi hẹn gặp Nghệ sỹ ưu tú Tạ Hồng Dương tại quán cà phê trên đường Hồ Tùng Mậu (TP. Vinh). Quán nằm đối diện với Quảng trường Hồ Chí Minh, chúng tôi ngồi ở một bàn nhỏ nhìn thẳng ra tượng đài Bác. Thật tình cờ và thú vị, với nhân vật nổi tiếng trong các vai diễn Bác Hồ như Hồng Dương, chỗ ngồi này như dành cho riêng anh, cho riêng cuộc chuyện trò này…

Nhấp ngụm cà phê, anh chậm rãi kể cho tôi nghe về chuyện đời, chuyện nghề. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, thừa hưởng tố chất nghệ sỹ từ bố mẹ, lại được nuôi dưỡng bằng những làn điệu dân ca xứ sở, từ nhỏ, anh đã thấy mình gắn bó với nghệ thuật như máu thịt, sợi dây gắn kết vô hình ấy cứ bền chặt dần và bồi đắp qua năm tháng. Năm 1986, anh thi vào Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh và đạt điểm tuyệt đối. Cánh cửa mới mở ra cho anh những trải nghiệm, những cơ hội, nhiệt huyết tuổi xuân và niềm đam mê vốn có khiến anh say sưa, khao khát, anh lao động miệt mài bên trang kịch bản, dưới ánh đèn sân khấu.

Nghệ sỹ Hồng Dương vào vai Bác Hồ trong vở kịch “Bác Hồ - Người là niềm tin tất thắng”. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Một trong những vai diễn ấn tượng và thành công nhất của anh chính là hóa thân vào vai lãnh tụ Hồ Chí Minh. Anh kể, vai diễn đầu tiên về Bác đến với anh là một điều may mắn, năm 1997, mặc dù tuổi đời còn trẻ, tuổi nghề cũng chưa đủ nhiều nhưng anh đã được Hội đồng Nghệ thuật giao vào vai Bác Hồ trong vở “Danh nhân lớn lên từ câu hò ví, giặm”. Đứng trước hàng ngàn, hàng vạn khán giả đã là một áp lực, vào vai lãnh tụ lại càng áp lực gấp bội lần, làm sao để thể hiện được thần thái, phẩm chất thanh cao và vĩ đại của Bác, làm sao để vai diễn chuyển tải được những giá trị lớn về tinh thần và làm lay động lòng người là điều mà anh luôn trăn trở.

Anh tìm đọc các tài liệu liên quan đến Bác, xem những đoạn phim tư liệu, rồi lặn lội tìm đến cả những nhân chứng đã từng gặp và trò chuyện với Bác để hiểu rõ hơn về phong thái, cách nói chuyện của Người. Theo anh, cái khó nhất khi diễn vai Bác Hồ là giọng nói. Cũng là người con xứ Nghệ, nói giọng Nghệ nhưng để bắt chước được chất giọng trầm ấm, đầy khảng khái của Bác không phải là điều dễ dàng. Anh dày công khổ luyện trong niềm đam mê với nghề và lòng kính trọng với Bác, và vai diễn đầu tiên của anh thành công ngoài mong đợi, gây được tiếng vang lớn, để lại nhiều dư âm trong lòng khán giả. Chỉ 3 năm sau đó, anh đã đạt giải thưởng diễn viên trẻ tuổi thể hiện hình tượng Bác Hồ xuất sắc nhất.

Gần 30 năm trong nghề với hơn 100 lần hóa thân vào vai Bác Hồ, với anh đó không chỉ là niềm vinh dự, tự hào mà còn là hạnh phúc. Anh bồi hồi nhớ lại kỷ niệm một lần công diễn tại Gia Lai. Núi rừng Tây Nguyên mưa rả rích suốt đêm, đồng bào nơi đây vẫn băng rừng, lội suối tìm về xem đoàn diễn. Hôm đó, anh diễn vở “Bác Hồ với đồng bào Tây Nguyên”, khi hình ảnh Bác xuất hiện trên sân khấu, từ người già đến em nhỏ, tất cả đều lặng im. Hình ảnh Bác trong bộ áo nâu đã bạc sờn, đôi dép cao su giản dị và chất giọng trầm ấm xứ Nghệ mà Hồng Dương thể hiện đã gây xúc động mạnh cho đồng bào Tây Nguyên. Sau mỗi câu nói, đồng bào lại vỗ tay rào rào, nhiều người chắp tay trước ngực nước mắt rưng rưng, xúc động dõi theo từng hình ảnh, lời nói của Bác.

Khi đó anh hiểu, vai diễn của mình đã thành công, đã chạm được đến trái tim khán giả. Anh bảo, khi diễn về Bác không chỉ đòi hỏi quá trình khổ luyện, tâm huyết mà điều quan trọng nhất là phải bắt nguồn từ lòng kính trọng và biết ơn vô hạn, chỉ như vậy tâm hồn mình mới được sống trong những giá trị cốt cách, tinh thần cao quý của Bác để vai diễn có hồn trên sân khấu. Những lần nhập vai Bác Hồ thành công đã giúp anh vượt ra ngoài khuôn khổ Dân ca ví, giặm để góp mặt trong các bộ phim điện ảnh “Bác về”, “Thầu Chín ở Xiêm”,… Cũng chính anh là người được mời tham gia lồng tiếng trong bộ phim “Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Kông”.

Sau cuộc trò chuyện ngắn ngủi, anh chào tôi và vội vã đi bởi tháng Năm này là thời kỳ cao điểm của các vở diễn, các trích đoạn đặc sắc thể hiện hình tượng Bác Hồ. Chỉ một loáng, anh đã nhanh chóng hòa mình vào dòng người tấp nập ngoài phố xá, người nghệ sỹ lại mải mê quay về với cuộc sống, với nghệ thuật và những cống hiến trong niềm hạnh phúc tự hào đặc biệt.

Phương Thảo