Vướng mắc trong giải quyết các khu tập thể cũ ở TP Vinh

(Baonghean) - Sau 9 năm triển khai thực hiện đề án 109 của UBND tỉnh, với nhiều giải pháp quyết liệt, thành phố Vinh đã giải quyết được 100/156 khu tập thể cũ trên địa bàn 20 phường, xã. Tuy nhiên hiện nay việc giải quyết các khu nhà tập thể cũ đang gặp rất nhiều khó khăn.

Khu tập thể Nhà máy Gỗ tại phường Bến Thủy vẫn còn 5 hộ chưa được bố trí tái định cư.

Tiến độ chậm...

Việc giải quyết nhà ở tập thể là một chính sách nhân văn vừa nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, vừa góp phần chỉnh trang đô thị. Bởi vậy chủ trương này nhận được sự đồng tình, ủng hộ của phần lớn các đối tượng được thụ hưởng.

Như ông Lê Ngọc Xuân - Khối 11 phường Bến Thủy (thuộc Khu tập thể Nhà máy Gỗ Vinh) bày tỏ: Chúng tôi rất phấn khởi và biết ơn các cấp chính quyền đã tạo điều kiện cho chúng tôi có cơ hội được giải quyết định cư tại chỗ, xây dựng nhà cửa khang trang thay thế cho những dãy nhà tập thể lụp xụp trước đây.

Thế nhưng vẫn còn nhiều hộ dân tại các khu tập thể cũ khác nằm trong đề án chưa có được niềm vui như ông Xuân do trong quá trình giải quyết còn nhiều vướng mắc.

Tính đến ngày 20/8/2016, trên địa bàn thành phố đã giải quyết 100/156 khu tập thể phù hợp với quy hoạch (đạt tỷ lệ 64.1%). Năm 2016, UBND thành phố Vinh giao chỉ tiêu giải quyết cho các phường, xã với tổng số 44 khu tập thể phù hợp với quy hoạch trên địa bàn 19 phường, xã nhưng đến nay, mới giải quyết xong 17/44 khu tập thể (đạt 38.63% chỉ tiêu được giao), số hộ đã giải quyết là 814/1632 hộ (đạt 49.87%). Còn lại 27 khu tập thể đang tập trung chỉ đạo giải quyết.

Nhiều vướng mắc...

Phường Bến Thủy là một trong những địa bàn có nhiều khu tập thể cũ với số hộ bị ảnh hưởng nhiều. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng đến nay mới chỉ giải quyết được 4/11 khu. Và hiện đang tập trung giải quyết 7 khu còn lại, trong đó Khu Nhà máy Gỗ đã giải quyết 80/94 hộ, còn một số hộ chưa có đất bố trí tái định cư...

Dãy nhà khang trang trên nền khu tập thể nhà máy gỗ cũ.

Theo ông Nguyễn Văn Ngọc - Chủ tịch UBND phường Bến Thủy: Việc xử lý các khu tập thể trên địa bàn phường khó khăn chủ yếu là do giấy tờ hóa giá không đầy đủ, tại một số khu một số hộ dân không thống nhất với phương án, chủ trương của Nhà nước đưa ra về xử lý khu tập thể, một số hộ diện tích thực tế lớn hơn diện tích trên giấy tờ nên yêu cầu phải chia đúng diện tích trên thực tế, trong khi đó các hộ khác lại yêu cầu chia đều nên rất khó giải quyết.

Ngoài ra, hiện trên địa bàn phường diện tích tái định cư cũng không còn nhiều trong khi số hộ phải giải quyết lớn. Một số khu tập thể như khu Nhà máy Sợi Vinh tại khối 7 và khối 9 với 246 hộ, việc giải phóng mặt bằng liên quan đến di dời hạ tầng (điện hạ thế, đường mương) phải huy động nguồn kinh phí khá lớn từ dân (khoảng 600 triệu đồng) nên gặp nhiều khó khăn...

Ngoài việc thiếu quỹ đất phục vụ tái định cư, một số phường xã chưa thực sự quan tâm và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để giải quyết, thì “khâu xác minh giấy tờ, hồ sơ hóa giá nhà tập thể” cũng là một khó khăn lớn, ông Nguyễn Hoàng Minh - Trưởng phòng TNMT thành phố Vinh cho biết.

Nhiều KTT đã được thanh lý, hóa giá nhà ở từ những năm trước năm 1993, nay cơ quan hóa giá đã giải thể hoặc sáp nhập, không còn lưu trữ hồ sơ hóa giá trong khi đó người dân đã bị thất lạc giấy tờ hoặc cơ quan hóa giá nhà tập thể không tích cực phối hợp nên quá trình xác minh rất khó khăn, mất nhiều thời gian.

Một số trường hợp được hóa giá nhà ở nhưng nay đã mất giấy tờ; công ty đã giải thể nên không có cơ sở xác định thời điểm hóa giá. Cá biệt một số hồ sơ có dấu hiệu làm giả dẫn đến khó khăn trong quá trình xử lý, thậm chí phải gửi giấy tờ đến cơ quan công an giám định, xác thực: Khu Công ty Hữu nghị ở phường Hồng Sơn; khu quy hoạch khu tập thể Xí nghiệp vận tải Công ty xây dựng số 6, Khu tập thể khảo sát địa chất thuộc phường Trung Đô.

Một số trường hợp thời điểm mua nhà hóa giá thể hiện trên các loại giấy tờ mua bán nhà không có sự thống nhất (như hợp đồng mua bán nhà ở, văn bản bàn giao nhà hóa giá, phiếu thu tiền, giấy tờ chứng minh trừ tiền mua nhà vào lương,...). Người dân đề nghị áp dụng thời điểm sớm nhất trong các loại giấy tờ hóa giá, nhưng Sở Tài chính thì hướng dẫn áp dụng theo thời điểm thể hiện trên hóa đơn mua nhà.

Bên cạnh đó một số đối tượng sinh sống tại KTT không đủ điều kiện giao đất theo Quyết định số 78/2014/QĐ-UBND ngày 27/10/2014 của UBND tỉnh (điển hình là KTT Chi cục dự trữ Nhà nước khu vực Nghệ Tĩnh tại xã Nghi Phú và phường Hà Huy Tập do không có giấy tờ hóa giá, hộ khẩu không ở tại thành phố Vinh).

Vì vậy, quá trình giải quyết phải xin cơ chế đặc thù nên kéo dài thời gian thực hiện. Một số hộ dân không phối hợp với việc giải quyết KTT do quá nghèo, không có tiền để nộp tiền sử dụng đất, không có tiền để xây dựng nhà sau khi GPMB và giao đất nên không mặn mà và thống nhất với phương án giải quyết...

Cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ

Thành phố Vinh hiện vẫn còn 56 khu tập thể cũ cần phải giải quyết chủ yếu tập trung ở các phường Bến Thủy, Trung Đô, Cửa Nam, Quán Bàu... Tiến độ gia hạn của UBND tỉnh là hoàn thành trong năm 2017 trong khi số hộ bị ảnh hưởng lớn, số hộ dân tái định cư nhiều. Nếu TP. Vinh không có những giải pháp thực sự quyết liệt, hiệu quả và các ngành chức năng không vào cuộc tích cực thì khó có thể đạt được lộ trình đã đề ra.

Khu tập thể Nhà máy sợi Vinh ở phường Bến Thủy (TP. Vinh).

Về vấn đề này, ông Nguyễn Hoàng Minh - Trưởng phòng TNMT cho biết: xác định giải quyết các khu tập thể cũ trên địa bàn là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu, là tiêu chí tiên quyết để xếp loại phường xã trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Lãnh đạo Thành ủy, UBND thành phố đã giao Đảng ủy, UBND, các đoàn thể phường xã vào cuộc một cách quyết liệt trong tuyên truyền, giải thích, vận động nhân dân. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đôn đốc giải quyết, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Bên cạnh đó, thành phố cũng kiến nghị UBND tỉnh sớm bố trí nguồn vốn để thực hiện các dự án theo quy hoạch được duyệt như Lâm viên núi Quyết, quy hoạch Thành cổ... đồng thời chỉ đạo các sở ban ngành kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc kiến nghị, đề xuất của thành phố về các vấn đề liên quan. Đối với những hộ quá khó khăn, vẫn tiếp tục thực hiện chính sách cho nợ việc nộp tiền sử dụng đất trong vòng 5 năm không lấy lãi...

Một số phường, xã như phường Bến Thủy cũng kiến nghị tăng cường thêm cán bộ địa chính vì địa bàn rộng, có nhiều khu tập thể phải giải quyết, nhiều vướng mắc trong quá trình xử lý trong khi nhân lực chỉ có một cán bộ địa chính phải kiêm nhiệm thêm nhiều việc nên quá trình tham mưu giải quyết gặp nhiều khó khăn...

Gia Huy