William Taylor - 'quả bom chốt' với số phận Tổng thống D.Trump?

“Người thổi còi” lên tiếng

Vào lúc mà Tổng thống Donald Trump vẫn đang khổ sở trong cảnh “tứ bề thọ địch”, đặc biệt là cuộc điều tra luận tội ông do phe Dân chủ tiến hành, cáo buộc ông chủ Nhà Trắng sử dụng quyền lực để mưu lợi cho bản thân, mọi sự lại tiếp tục diễn biến xấu hơn.

Hôm 22/10, William Taylor, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại Ukraine đã khiến cuộc điều tra này thêm “nóng” với những báo cáo chi tiết về cách ông Trump đã thúc ép chính quyền Ukraine làm mất uy tín cựu Phó Tổng thống Joe Biden - ứng viên của đảng Dân chủ cho chiến dịch bầu cử Tổng thống 2020, cũng như rút viện trợ quân sự đối với Ukraine để gây áp lực.

William “Bill” Taylor, nhà ngoại giao từng phục vụ dưới chính quyền của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã “rút chốt quả bom” với Tổng thống Trump. Ảnh: UNIAN

Trong báo cáo mở đầu dài 15 trang đọc trước Quốc hội Mỹ, ông William Taylor - Đại biện lâm thời Mỹ tại Ukraine, đồng thời là người từng giữ chức Đại sứ Mỹ tại Ukraine từ năm 2006 đến năm 2009, đã thuật lại chi tiết về việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã phải chịu áp lực kéo dài ra sao sau khi nhậm chức.

Theo ông Taylor, Tổng thống Trump đã yêu cầu người đồng cấp Zelensky "tuyên bố công khai" rằng Kiev sẽ điều tra ông Joe Biden và con trai ông này là Hunter Biden về tội tham nhũng ở Ukraine.

Ông Taylor cho biết, Đại sứ Mỹ tại Liên minh châu Âu (EU) Gordon Sondland đã tiết lộ với ông rằng "mọi thứ đều được đặt điều kiện với một thông báo như vậy, bao gồm cả việc hỗ trợ an ninh". Ngoài ra, theo ông Taylor, còn có một "củ cà rốt" khác được đưa ra, đó là cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Zelensky và ông Trump.

Đảng Dân chủ nhấn mạnh rằng, lời khai trước Quốc hội của William Taylor là một sự xác nhận mạnh mẽ đối với những cáo buộc của đảng này rằng Tổng thống Trump đã lạm dụng quyền lực của mình để tìm kiếm sự hỗ trợ từ nước ngoài nhằm gây tổn hại tới ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.

Còn Nhà Trắng đã bác bỏ cái mà họ gọi là "chiến dịch bôi nhọ phối hợp". Tuyên bố của Nhà Trắng nêu rõ: "Những thông tin hôm nay chỉ như những tin đồn được phóng đại lên gấp 3 lần và rò rỉ một cách có chọn lọc theo động cơ chính trị của đảng Dân chủ, từ sau những cánh cửa đóng kín và những phiên điều trần bí mật. Mỗi ngày điều vô nghĩa này tiếp tục diễn ra, lãng phí thời gian và tiền bạc của những người phải nộp thuế".

Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky có cuộc gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề Kỳ họp 74 của Đại hội đồng Liên hợp quốc hôm 25/9 tại New York. Ảnh: Reuters

Kể từ khi cuộc điện đàm hồi tháng 7 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodimir Zelensky được hé lộ nhờ một nguồn tin ẩn danh, chính trường nước Mỹ rơi vào cảnh bấp bênh hơn bao giờ hết. Cuộc điện đàm gây tranh cãi trên được thực hiện sau khi ông Trump quyết định "đóng băng" gần 400 triệu USD tiền viện trợ cho Ukraine.

Phe Dân chủ cáo buộc ông Trump sử dụng tiền đóng thuế làm đòn bẩy nhằm đạt mục đích chính trị cá nhân, và lợi dụng sự can thiệp từ bên ngoài vào cuộc bầu cử Mỹ.

Sau khi nội dung điện đàm bị tiết lộ, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã xúc tiến một tiến trình luận tội Tổng thống. Và với tiết lộ mới nhất của mình, William Taylor đóng vai trò “người thổi còi” với chính quyền Donald Trump, có thể khiến Tổng thống Mỹ khốn đốn và đe dọa cả giấc mơ “nhiệm kỳ hai” của ông chủ Nhà Trắng.

Thực tế, khó khăn lắm Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ mới có thể đứng ra tổ chức phiên điều trần sáng thứ Ba. Họ đã gửi trát triệu tập tới đại biện lâm thời Mỹ tại Ukraine, trong bối cảnh Bộ Ngoại giao cố gắng ngăn chặn William Taylor tới dự phiên điều trần.

Và nỗ lực của các nghĩ sỹ Dân chủ tại Hạ viện đã mang tới kết quả, có thể là một chấn động với chính trường Mỹ. William Taylor đột nhiên trở thành nhân vật được công luận quan tâm lúc này.

Các nghị sĩ đảng Cộng hòa nỗ lực phá vỡ cuộc điều tra luận tội tổng thống của đảng Dân chủ hôm 23/10. Ảnh: Reuters

Nỗi lo của nhà ngoại giao kỳ cựu

Cho dù đứng ra cung cấp thông tin bất lợi cho Tổng thống Donald Trump, nhưng William Taylor lại từng phục vụ dưới chính quyền của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.

Ông đảm nhận chức vụ Đại sứ Mỹ tại Ukraine dưới thời của cựu Tổng thống George W. Bush và Barack Obama từ năm 2006 đến năm 2009. Trước đó, ông cũng từng giữ nhiều vị trí trong phái bộ Ngoại giao Mỹ tại Trung Đông, cố vấn của Đại sứ Mỹ tại NATO, và làm việc cho văn phòng của cựu Thượng nghị sỹ Bill Bradley.

Đáng chú ý, nhà ngoại giao William Taylor tốt nghiệp Học viện Quốc phòng West Point và từng phục vụ trong Chiến tranh Việt Nam trong lực lượng đoàn Không vận 101.

Trong suốt sự nghiệp của mình, William Taylor từng rời các công việc trong cơ quan chính phủ để đảm nhận vai trò cố vấn cao cấp tại Viện Hòa bình Mỹ. Và rồi ông lại quay trở lại với công việc ngoại giao tại Ukraine hồi tháng 6 năm nay, sau khi đại sứ Marie Yovanovitch bị cách chức.

Và chính bà Yovanovitch cũng đã xác nhận với Quốc hội Mỹ rằng, việc loại bỏ bà nằm trong một chiến dịch bôi nhọ do các đồng minh của ông Trump vẽ ra. Chính họ đã mô tả bà là không trung thành khi cự tuyệt nỗ lực của Rudy Giuliani luật sư riêng của Tổng thống Trump ép chính quyền Ukraine phải điều tra Joe Biden.

Đại biện lâm thời Mỹ tại Ukraine William Taylor rời phòng họp của Hạ viện Mỹ sau phiên điều trần hôm 22/10. Ảnh: AP

Các cuộc trao đổi văn bản của William Taylor với đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland và cựu đại sứ Kurt Volker đều được đưa vào làm bằng chứng cho cuộc điều tra luận tội Tổng thống Mỹ.

Trong đó, nhà ngoại giao Mỹ từng mô tả rằng Tổng thống Trump đã trao quyền thực thi chính sách đối ngoại sang cho luật sư Rudy Giuliani. Họ đều cảm thấy không thoải mái với sự sắp xếp này và lo rằng quá khứ làm việc của Giuliani có thể sẽ ảnh hưởng xấu tới thành quả ngoại giao của Mỹ.

Taylor từng công bố về những quan ngại này hồi tháng Bảy trong một đoạn thư tín, ngay trước khi Trump gọi cho Zelensky. “Gordon, điều mà tôi và Kurt thảo luận hôm qua là về quan điểm của Sasha Danyliuk rằng Tổng thống Zelensky đang cảm thấy bất an khi Ukraine bị dính líu quá sâu, nói không quá là đã trở thành công cụ để nội bộ Mỹ “đánh nhau”, nhằm mưu cầu cho cuộc bầu cử sắp tới. Danyliuk là nguồn tin thân cận với Oleksandr Danyliuk, cựu Bộ trưởng Tài chính Ukraine”.

Đại sứ Sondland sau đó trả lời: “Hiển nhiên rồi, nhưng chúng ta cần bắt đầu thảo luận và xây dựng quan hệ, với bất cứ bên nào. Tôi lo ngại về các diễn biến xấu sau đây”.

William Taylor lo ngại rằng, chính quyền Trump sẽ ép phía Ukraine tới mức họ sẽ đạt được “giao dịch đổi chác” này, điều mà tác động tới chính trị Mỹ vào giai đoạn quyết định này.