Xã Bình Minh - Sức sống mới trên vùng quê giàu bản sắc

Vùng đất lưu giữ nhiều giá trị lịch sử – văn hóa

Xã Bình Minh hiện có diện tích tự nhiên 91,08 km², dân số 37.031 người, có 42 xóm. Đảng bộ xã có 63 chi bộ trực thuộc, 1.009 đảng viên. Đây là vùng đất bán sơn địa trù phú, cách trung tâm huyện Yên Thành (cũ) khoảng 10-15 km.

Xã có 7 di tích đã được xếp hạng, trong đó, có 2 Di tích lịch sử Quốc gia là mộ và đền thờ Hồ Đình Trung; Đền thờ và bia mộ Tiến sĩ Trần Đình Phong.

Di tích nổi bật nhất là đền thờ và bia mộ Tiến sĩ Trần Đình Phong (xóm Lũy, xã Bình Minh) được công nhận Di tích Lịch sử cấp Quốc gia vào tháng 10 năm 1993. Tiến sĩ Trần Đình Phong được đánh giá một người thầy giáo mẫu mực, một nhà nho yêu nước thương dân, có nhiều công lao trong việc quản lý giáo dục và truyền thụ học vấn cho tầng lớp nho sĩ, trí thức thời Vua Tự Đức

Cùng đó, mộ và đền thờ Hồ Đình Trung (xóm Đồng Nhân, xã Bình Minh) được công nhận Di tích Lịch sử cấp Quốc gia vào tháng 5 năm 2014. Đây là công trình kiến trúc cổ kính được xây dựng từ thời Hậu Lê để thờ tự cụ Hồ Đình Trung, một vị tướng giỏi thời nhà Trần có công với dân với nước. Cụ sinh vào khoảng đầu thế kỷ thứ XV, trong một gia đình có truyền thống khoa bảng tại làng Kẻ Cuồi, xã Quỳ Trạch, tổng Quỳ Trạch, huyện Đông Thành, nay là xã Bình Minh. Cụ là hậu duệ đời thứ 4 của Trạng nguyên Hồ Tông Thốc. Ông nội là Hồ Tông Đốn đậu Trạng nguyên đời Trần, thân phụ là Hồ Tông Thành đậu Trạng nguyên cuối đời Trần.

Trên địa bàn xã còn có di tích mộ và nhà thờ Trạng nguyên Bạch Liêu tại xóm Thanh Đà. Tuy chưa được xếp hạng nhưng đây là công trình có giá trị lịch sử, văn hóa quan trọng, được nhân dân trân trọng gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Bên cạnh đó, xã có 5 di tích cấp tỉnh bao gồm: đền Thánh Mẫu, đền Canh, đình Sàng, nhà thờ Trần Hữu Đại tôn và di tích mộ tổ Phan Đức Môn và nhà thờ Họ Phan.

Một nét đặc biệt là nhiều di tích trên địa bàn gắn liền với các lễ hội đặc sắc, thu hút đông đảo nhân dân tham gia. Tiêu biểu như đền Thánh Mẫu thuộc làng Yên Mã, xã Mã Thành (cũ), nay là xóm Chùa Sơn, xã Bình Minh. Đền được xây dựng từ thời Lê, niên hiệu Vĩnh Hựu (1735 -1740) dưới triều Vua Lê Ý Tông để thờ phụng thánh mẫu Liễu Hạnh và 2 vị tiên nương tùy tùng là Quế Hoa và Thụy Hoa.

Ngôi đền đã được UBND tỉnh công nhận là Di tích Lịch sử, Văn hóa cấp tỉnh vào tháng 12 năm 2014 gắn với Lễ hội Đền Thánh Mẫu (mùng 1 - 3 tháng 3 âm lịch). Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách, với rước kiệu, hát chầu văn, trò chơi dân gian như vật, cờ người. Đây là những nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.

Trong nhịp sống hiện thời, xã Bình Minh còn có 2 công trình được nhiều người dân quan tâm là đền Canh và đình Sàng, cả hai đều được công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp tỉnh vào năm 2017.

Trong đó, đền Canh là công trình kiến trúc cổ, được xây dựng để thờ các vị thần có công hộ quốc bảo dân như Đức Thánh Canh - một vị thần rắn mà dân gian quen gọi là ông Cụt. Phối thờ là thần Cao Sơn, Cao Các và Đức ông Lê Biển Chiếu. Còn đình Sàng gồm 2 tòa, trước đây là nơi chiêu tập các văn nhân tài tử trong vùng, là địa điểm hội họp của các đảng viên Đảng Cộng sản và nay là trụ sở làm việc của Đảng ủy xã.

Bên cạnh các di tích nổi bật, xã Bình Minh còn sở hữu nhiều danh lam thắng cảnh như lèn Đốc Đạo, đập Sặt, đập Nhà Trò, đập Mả Tổ... Kết hợp cùng những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc, nơi đây mở ra triển vọng hình thành các điểm du lịch hấp dẫn trong tương lai.

Bức tranh kinh tế - xã hội khởi sắc

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, xã Bình Minh đã đạt những bước tiến đáng ghi nhận với tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt từ 9,3- 10,2%.

Tổng giá trị sản xuất ngành nông - lâm - thủy sản năm 2025 ước đạt 540 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2020. Thu nhập bình quân năm 2025 tại các xã cũ đều vượt 70 triệu đồng/người/năm.

Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, nhiệm kỳ 2020-2025, các xã đã tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, giá trị gia tăng cao, từng bước hình thành các sản phẩm đặc trưng.

Nhiều mô hình kinh tế hiệu quả được triển khai như trồng cây dược liệu, rau màu, lúa chất lượng cao, chăn nuôi tập trung, như lợn, ốc bươu đen, gà, bò cho thu nhập cao. Trong đó, có 4 sản phẩm OCOP 3 sao, 2 sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Địa phương cũng đã từng bước hình thành cánh đồng lớn, mô hình liên kết theo chuỗi giá trị. Dịch vụ nông nghiệp được cung ứng đầy đủ; hạ tầng sản xuất (giao thông, thủy lợi, điện, nước) tiếp tục được đầu tư đồng bộ.

Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp cũng ghi dấu ấn với các ngành nghề như sản xuất kim loại, đồ gỗ, may mặc, chế biến thực phẩm. Các doanh nghiệp tiêu biểu như Công ty CP Thực phẩm Tân Thành Long Group, Công ty CP Sản xuất nội thất và Thương mại Thành Phát, và Cơ sở chế biến cà gai leo Tân Thành Green không chỉ khôi phục nhanh sau đại dịch COVID-19 mà còn tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động, ứng dụng công nghệ mới và chuyển đổi số trong sản xuất.

Công tác quản lý đất đai, tài nguyên và môi trường đạt nhiều kết quả tích cực. Các tranh chấp đất đai được giải quyết hiệu quả, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được đẩy mạnh.

Phong trào “xóm sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn” lan tỏa, với tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt đạt trên 95% và độ che phủ rừng đạt trên 25%. Nguồn lực xã hội hóa từ cộng đồng và doanh nghiệp đã góp phần xây dựng nhiều công trình như nhà văn hóa, trạm y tế, trường mầm non, giảm gánh nặng ngân sách.

Giáo dục và đào tạo được chú trọng, với 100% trường học đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, tỷ lệ phòng học kiên cố đạt trên 98%. Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học, tốt nghiệp THCS và thi vào lớp 10 đều vượt chỉ tiêu.

Văn hóa - thể thao phát triển mạnh mẽ, với 80-90% gia đình và làng văn hóa đạt chuẩn. Các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn, di tích lịch sử - văn hóa được tu bổ, khơi dậy lòng tự hào và tinh thần đoàn kết cộng đồng.

Vươn xa với khát vọng phát triển bền vững

Nhìn về tương lai, xã Bình Minh đặt mục tiêu trở thành xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2030, hướng tới một vùng quê giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.

Các khâu đột phá phát triển của xã Bình Minh tập trung vào 3 mũi nhọn: Xây dựng và thực hiện quy hoạch đồng bộ, kết nối liên vùng, từng bước hình thành các trung tâm phát triển mới của xã; phát triển nông nghiệp hiện đại gắn với chuỗi giá trị và thương hiệu sản phẩm đặc trưng; đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, khoa học, công nghệ và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ.

Xã phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 11-12% mỗi năm, đạt thu nhập bình quân đầu người 110-115 triệu đồng vào năm 2030, tăng 51-58% so với năm 2025. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2026-2030 đạt 10.000 tỷ đồng, với cơ cấu kinh tế: nông - lâm - thủy sản 30-32%, công nghiệp - xây dựng 32-34%, dịch vụ - thương mại 34-38%. Tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 17.000-18.000 tấn/năm, và thành lập thêm 1-2 hợp tác xã kiểu mới.

Nông nghiệp sẽ được phát triển theo hướng hiện đại, xanh, tuần hoàn và thông minh, với các vùng chuyên canh tập trung ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất lúa chất lượng cao, rau màu, chăn nuôi lươn, ốc bươu, ba ba, và cây dược liệu.

Vùng đất đồi sẽ được quy hoạch trồng dứa, cây nguyên liệu và cây lấy gỗ, với mục tiêu thu hút nhà máy chế biến gỗ hoặc ép nước dứa cô đặc tại xóm Tây Bắc Tiến và Tân Sơn. Dịch vụ sẽ được đa dạng hóa, tập trung vào vận tải, viễn thông, y tế, giáo dục, văn hóa, du lịch, và thương mại điện tử. Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp sẽ được quy hoạch gắn với hành lang kinh tế, thu hút đầu tư vào chế biến nông - lâm sản, dược liệu, vật liệu xây dựng, dệt may, giày da.

Hạ tầng sẽ được đầu tư đồng bộ, với 100% đường trục xã, xóm cứng hóa, 75% dân số sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn, tỷ lệ thu gom chất thải rắn đạt 96-98%, và độ che phủ rừng 37-39%. Quy hoạch chung và quy hoạch sử dụng đất sẽ được rà soát, xác định các vùng chức năng như hành chính, dân cư, sản xuất, thương mại - dịch vụ, tạo sự kết nối thuận lợi qua các tuyến giao thông huyết mạch.

Xây dựng chính quyền số, hướng đến phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, triển khai phần mềm đồng bộ trong giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, tập huấn, hỗ trợ người dân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia môi trường số, từng bước hình thành công dân số, cộng đồng số. Nâng cao nhận thức và hành động của người dân, doanh nghiệp trong việc ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo đột phá, nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc, chất lượng sản phẩm.

Có thể khẳng định, những thành tựu trong nhiệm kỳ 2020-2025 là nền tảng vững chắc để xã Bình Minh vươn xa, hướng tới mục tiêu trở thành xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2030.

Với sự đoàn kết, quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của nhân dân, xã Bình Minh sẽ tiếp tục viết nên những trang sử mới, nơi mỗi con đường, mỗi cánh đồng, mỗi nụ cười đều thấm đẫm khát vọng về một tương lai giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.