Để dân ca, ví giặm đến với du khách

(Baonghean)- Nối tiếp đờn ca tài tử Nam bộ, nhã nhạc cung đình Huế, Dân ca quan họ Bắc Ninh…, những làn điệu Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đang kỳ vọng được trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc. 

Cung - cầu chưa gặp nhau
Thúc đẩy du lịch thông qua các loại hình biểu diễn nghệ thuật truyền thống từ lâu đã được nhiều đơn vị lữ hành, khách sạn, nhà hàng… áp dụng. Sau khi Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESSCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Tập đoàn khách sạn Mường Thanh là một trong những đơn vị đi đầu có ý tưởng đưa các buổi biểu diễn Dân ca ví, giặm kết hợp với các dịch vụ nhà hàng phục vụ du khách trong khuôn viên các khách sạn cao cấp tại địa bàn Nghệ An, Hà Tĩnh. Tuy nhiên, do chưa tìm được phương thức phù hợp, ý tưởng này vẫn đang nằm trên giấy.
Trung tâm Bảo tồn và phát huy di sản dân ca ví giặm Nghệ An giao lưu tại Báo Nghệ An - ảnh Đức Chuyên
Trung tâm Bảo tồn và phát huy di sản dân ca ví giặm Nghệ An giao lưu tại Báo Nghệ An - Ảnh: Đức Chuyên
Bà Võ Ngọc (quản lý truyền thông Tập đoàn khách sạn Mường Thanh - khu vực miền Trung) cho biết: “Với phương châm bảo tồn di sản văn hóa các vùng, miền Việt Nam, tập đoàn Mường Thanh luôn ủng hộ các chương trình giới thiệu văn hóa bản địa đến du khách, cũng như dự án xây dựng các di sản thành sản phẩm du lịch. Cụ thể là tại Nghệ An, Hà Tĩnh, Tập đoàn Mường Thanh mong muốn quảng bá di sản Dân ca ví, giặm và đã chuẩn bị triển khai nguồn kinh phí nhất định để tổ chức các buổi biểu diễn. Nhưng kế hoạch này gặp phải khó khăn từ nhiều phía. Về phía nghệ sỹ, đội ngũ nghệ sĩ Dân ca ví, giặm chuyên nghiệp chưa nhiều, đang chủ yếu phục vụ cho các chương trình lớn của tỉnh, không sẵn sàng cho các hoạt động bên ngoài, và với dự án dài hơi của chúng tôi thì chi phí cho nghệ nhân còn tương đối cao. Các câu lạc bộ khó tập hợp đủ nhân lực để biểu diễn nhóm thường xuyên, do tính chất công việc riêng của họ. Về phía các đơn vị tổ chức nói chung, cũng cần đầu tư bài bản để nghiên cứu không gian diễn xướng, tạo dựng sân khấu gần gũi, phù hợp với loại hình nghệ thuật dân gian này. Bên cạnh đó, doanh nghiệp chúng tôi chưa nhận được các chương trình cụ thể và thiết thực từ các sở, ngành, đơn vị liên quan... để đưa Dân ca ví, giặm đến với du khách.”
Trao đổi với chúng tôi, một số thành viên trong các câu lạc bộ Dân ca ví, giặm trên địa bàn tỉnh cho biết, các câu lạc bộ hầu như không nhận được những lời mời từ các doanh nghiệp, các nhà làm du lịch để cộng tác thường xuyên. 
Nếu như ở miền Tây Nam bộ, các câu lạc bộ đờn ca tài tử Nam bộ có “đất” để trình diễn hàng ngày trong các miệt vườn, hay như ở Huế, nghệ nhân ca Huế trên các chuyến đò dọc sông Hương vào mùa du lịch với tần suất liên tục, thì các thành viên câu lạc bộ Dân ca ví, giặm chủ yếu đang sinh hoạt để bảo tồn di sản, mỗi khi có dịp lễ mới tập hợp lại để biểu diễn. Một thành viên của CLB dân ca ở thị xã Cửa Lò chia sẻ: “Mùa hè là mùa làm ăn kinh tế của ngư dân, nên đối với nhiều chương trình nhỏ lẻ mời hợp tác biểu diễn ví, giặm không đảm bảo thu nhập thì một số thành viên xin nghỉ để làm các dịch vụ khác”. 
Thí điểm nhưng chưa đồng bộ
Từ cuối tháng 4/2014, Sở VH-TT&DL phối hợp với UBND huyện Nam Đàn đã triển khai kế hoạch thí điểm tổ chức trình diễn ví, giặm tại Khu di tích Kim Liên phục vụ khách du lịch. Lượng khách đông đảo đến với khu di tích và thưởng thức nghệ thuật dân ca độc đáo xứ Nghệ - Tĩnh đã cho thấy những tín hiệu khả quan trong việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa. Tuy nhiên, mô hình thí điểm này chưa được thực hiện một cách đồng bộ, chính quy. Trung tâm văn hóa hiện là đơn vị chịu trách nhiệm toàn bộ từ huy động cộng tác viên, chọn lọc các hạt nhân văn nghệ cho câu lạc bộ, vận chuyển sân khấu,… mà chưa nhận được sự phối hợp chặt chẽ từ các đơn vị khác.
y
Một buổi tập của CLB dân ca Nam Đàn. Ảnh: Trần Hải
Ông Phan Văn Tính - Phó Giám đốc Trung tâm VHTT huyện Nam Đàn cho biết: “Thành viên các CLB mỗi người một nghề nên việc tập hợp lại để thành lập câu lạc bộ biểu diễn bán chuyên nghiệp theo ngày, giờ cụ thể thường xuyên, cố định tại khu di tích là một vấn đề cần sắp xếp hợp lý”.
Bên cạnh đó, một điểm hạn chế biểu diễn ví, giặm phục vụ du khách được diễn ra thường xuyên, liên tục vào các ngày lễ và cuối mỗi tuần như chỉ đạo của sở là khu vực biểu diễn hiện đang ở ngoài trời, phụ thuộc vào thời tiết. Gặp thời tiết nắng nóng hay mưa đều gây cản trở đến những người thực hiện chương trình và khiến khách du lịch không mấy mặn mà. Nhiều hôm mưa lớn, các buổi biểu diễn bị hủy bỏ.       
Bước sang năm 2016, Trung tâm Văn hóa Nam Đàn tiếp tục thực hiện kế hoạch phối hợp giữa huyện và Sở VH-TT&DL để mang Dân ca ví, giặm Nghệ - Tĩnh phục vụ du khách trở thành mục tiêu chiến lược lâu dài, với sự quan tâm của tất cả các ngành, các cấp, UBND huyện lẫn sự vào cuộc của các đơn vị tour du lịch. Trên cơ sở đó, có kế hoạch xây dựng khu vực sân khấu trong nhà, hệ thống âm thanh, phục trang và các cơ sở vật chất khác bài bản hơn, phục vụ du khách thường xuyên trong không gian diễn xướng ước lệ đặc thù, có thể giao lưu với nghệ sỹ đồng thời thưởng thức văn hóa, ẩm thực xứ Nghệ… để cảm nhận sâu sắc hơn về tâm hồn, giá trị của dân ca.
Ông Nguyễn Hữu Bắc - Giám đốc Trung tâm Lữ hành quốc tế TST Travel cho rằng: “Công tác tuyên truyền phải được đặt lên hàng đầu. Với vai trò là công ty lữ hành, chúng tôi sẵn sàng quảng bá sản phẩm du lịch hấp dẫn này. Các câu lạc bộ biểu diễn tại các điểm du lịch cũng phải đẩy mạnh liên kết với các tour của các công ty lữ hành trong và ngoài tỉnh. Có như vậy, các câu lạc bộ sẽ phát triển bền vững, Dân ca ví giặm cũng có cơ hội phục vụ du khách tốt nhất”.
Như vậy, để Dân ca, ví giặm đến được với du khách, cần một “đầu tàu” để kết nối giữa các đơn vị lữ hành, doanh nghiệp du lịch, dịch vụ với các nghệ nhân, các câu lạc bộ Dân ca ví giặm và cải tiến khu vực biểu diễn hiện thời một cách bài bản, chuyên nghiệp hơn.
  Từ phía doanh nghiệp du lịch, bà Võ Ngọc - Quản lý truyền thông miền Trung của Tập đoàn khách sạn Mường Thanh cho biết, tập đoàn sẵn sàng tham gia vào các chương trình hợp tác đưa Dân ca ví, giặm đến gần hơn với du khách. Nhiều đơn vị lữ hành, doanh nghiệp du lịch, dịch vụ cũng kỳ vọng nhận được sự hỗ trợ thiết thực từ Sở VH-TT&DL, Trung tâm Bảo tồn Dân ca ví, giặm,  làm cầu nối giữa các doanh nghiệp và các nghệ nhân, các thành viên câu lạc bộ Dân ca ví, giặm, để thông tin giữa hai “đầu cầu” này đến được với nhau, giúp cho các doanh nghiệp tiếp cận hiệu quả các nghệ sỹ, câu lạc bộ để quảng bá rộng rãi Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh.
Hoàng Vân

tin mới

Lao động may Nghệ An

Đẩy mạnh các giải pháp nâng cao tay nghề cho người lao động, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp

(Baonghean.vn) - Năm 2023, công tác giải quyết việc làm của Nghệ An tiếp tục vượt chỉ tiêu kế hoạch khá cao. Tuy nhiên, việc kết nối cung - cầu về lao động - việc làm giữa doanh nghiệp và người lao động chưa chặt chẽ; mặt bằng trình độ tay nghề người lao động còn thấp...

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

(Baonghean.vn) - Mua hải sản tươi sống ngay khi thuyền vừa cập bến, ghé tay đẩy thuyền cùng ngư dân, dõi mắt nhìn ngư dân nhanh tay gỡ những con cá, con ghẹ trên mắt lưới; thưởng thức món cá nướng thơm lừng ngay bên bếp than nơi bến cá… là những trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Cửa Lò.

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

(Baonghean.vn) - Nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024), Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Lê Văn Lương - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Nghệ An.

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

(Baonghean.vn) - “Trước đây, để tìm đến và hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn, chúng tôi thường phải về tận các địa phương, nhất là vùng sâu vùng xa. Nhưng bây giờ, chúng tôi chỉ cần đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, ở đó luôn có những bệnh nhân khổ nhất, những con người cần hỗ trợ nhất”.

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ngày 24/3, tại xã Châu Kim (Quế Phong) đã diễn ra Hội thi quăng chài lần thứ nhất năm 2024. Đây là hoạt động nhằm duy trì và phát triển nghề chài của địa phương cũng như góp phần làm phong phú thêm các hoạt động trong Lễ hội Đền Chín Gian năm 2024.

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

(Baonghean.vn) -  Xây dựng đường giao thông, tổ chức bữa cơm yêu thương, tặng quà cho học sinh khó khăn… là những hoạt động của đoàn viên thanh niên xã Na Ngoi và các lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về màu áo xanh tình nguyện nơi biên cương Tổ quốc.

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

(Baonghean.vn) - Ngày 22/3, tại thành phố Nha Trang, Bộ Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam và Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị "Gặp gỡ Indonesia năm 2024". Hội nghị là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Indonesia.

Vui hội đền Chín Gian

Vui hội đền Chín Gian

(Baonghean.vn) - Đền Chín Gian tọa lạc trên đỉnh Pú Chò Nhàng thuộc bản Khoẳng, xã Châu Kim, huyện Quế Phong, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích cấp Quốc gia.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

(Baonghean.vn) - Sáng 21/3, đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và lãnh đạo một số sở, ngành đã đến thăm, động viên cán bộ, nhân viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tại tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào.