(Baonghean.vn) - Liên quan đến quy định tại Thông tư số 01 của Bộ LĐTBXH về việc đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần để hưởng chế độ hưu trí ngay từ 04/4/2016, mặc dù quy định đã có hiệu lực pháp luật nhưng vì một số lý do khách quan nên đến thời điểm này trên địa bàn Nghệ An vẫn chưa có trường hợp nào đăng ký. Để người dân hiểu đúng hơn về quy định này, chúng tôi tiếp tục tìm hiểu thông tin xung quanh việc áp dụng, những thuận lợi và khó khăn.
Quy định mức đóng Bảo hiểm XH tự nguyện
Theo quy định, người lao động đủ điều kiện về tuổi đời nhưng còn thiếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, nếu muốn về hưu ngay thì mức đóng tối thiểu là 22% mức thu nhập hàng tháng nhân với số tháng còn thiếu. Theo đó, nếu địa bàn nông thôn, với mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn là 700 ngàn đồng/tháng thì người tham gia phả đóng mức thấp nhấp mỗi tháng là 154.000 đồng (22% x 700 ngàn đồng) và lãi suất theo quy định (tổng cộng khoảng 165 ngàn đồng) nhân với số tháng còn thiếu.
 |
| Cán bộ cập nhật chi trả chế độ bảo hiểm tại BHXH thành phố Vinh. |
Tương tự, theo quy định, mức đóng cao nhất là 20 lần mức lương cơ sở. Cụ thể, mức lương cơ sở theo quy định của Chính phủ hiện nay là 1.150.000 đồng/ tháng. Nếu người muốn đóng một lần để về hưu còn thiếu 10 năm đóng BHXH (120 tháng) thì số tiền cao nhất phải đóng là 670 triệu đồng, trong đó mỗi tháng đóng mức cao nhất 5.060.000 đồng (Theo đó, số tháng đóng BHXH còn thiếu giảm dần thì số tiền đóng cũng sẽ giảm dần).
 |
| Cán bộ xã, phường hướng dẫn đóng BHXH cho người dân. |
Mặc dù quy định như trên nhưng qua trao đổi với bà Trần Thị Hà - Trưởng phòng phòng Thu – BHXH tỉnh thì với khoảng 21 ngàn người tham gia BHXH tự nguyện toàn tỉnh hiện nay, chủ yếu người dân lựa chọn mức đóng dựa trên mức thu nhập bình quân hàng tháng từ mức trung bình đến thấp nhất nên khi đóng 1 lần cũng lựa chọn mức thấp.
Hiện nay, do quy định mới ban hành và BHXH chưa bóc tách được đối tượng nên chưa đưa ra con số cụ thể. Tuy nhiên, đối tượng bị ảnh hưởng khoảng 7.000 người tham gia BHXH nông dân chuyển sang và một số đối tượng khác như cán bộ xã đủ tuổi đời nhưng chưa đủ năm đóng BHXH, một số ít nhóm cán bộ viên chức đang đóng BHXH bắt buộc đã đủ tuổi đời, nếu muốn về hưu sớm thì chuyển sang đóng BHXH tự nguyện.
BHXH một lần có lợi hay Bảo hiểm thương mại có lợi?
Trước hết phải khẳng định loại hình BH nào cũng có những thế mạnh và yếu điểm. Đối với BHXH tự nguyện (ra đời từ 2008), được coi là một trong những nỗ lực khắc phục những cứng nhắc trong các loại hình dịch vụ BHXH. Loại BH này dù mức chi thấp nhưng bù lại có tính ổn định và lâu dài hơn.
Trước đây, khi chưa có loại hình BHXH tự nguyện, nhiều người, nhất là nông dân hay các xã viên, ban quản lý HTX, giáo viên mầm non mặc dù có nhiều đóng góp nhưng do thời gian đóng BHXH không đủ nên không được hưởng chế độ hưu trí là thiệt thòi rất lớn.
Nay BHXH tự nguyện ra đời, có thể đóng một lần để về hưu đã khắc phục nhược điểm này. Hơn nữa, BHXH tự nguyện với mức đóng khá thấp nên phù hợp với đa số người dân khu vực nông thôn. Đổi lại, khi đã tham gia và được cấp thẻ bảo hiểm y tế thì được hưởng các dịch vụ an sinh xã hội như BHXH bắt buộc khi ốm đau, chữa bệnh…
 |
| Lao động nữ trong các Công ty may rất cần được tham gia loại hình BHXH phù hợp để hưởng chế độ an sinh xã hội khi ốm đau, sinh đẻ |
Trăn trở của người dân
Thị xã Cửa Lò, địa phương đầu tiên có đối tượng thuộc diện đóng BHXH một lần để hưởng ngay chế độ hưu. Từ 2014, Thị xã có 14 người thuộc diện đủ tuổi nhưng còn thiếu năm đóng BHXH nên quy định của Thông tư là giải pháp cho các đối tượng và giảm sức ép đối với cơ quan BHXH.
Ông Hoàng Văn Đương ở phường Nghi Hương cho biết: năm nay 67 tuổi, có quá trình cống hiến trên dưới 40 năm. Năm 2014, mặc dù đã có 19 năm 2 tháng đóng BH nhưng theo quy định của Luật bảo hiểm, ông đã quá tuổi đời nên thời gian đóng từ trên 60 tuổi không được chấp nhận. Hiện nay, có quy định của Bộ LĐ-TB&XH nên ông rất mong được đóng BHXH tự nguyện 1 lần để hương lương hưu càng sớm càng tốt.
 |
| Đại diện BHXH TX.Cửa Lò tư vấn, hướng dẫn cho người dân về mức đóng BHXH một lần để về hưu. |
Tương tự trường hợp ông Đương là bà Nguyễn Thị Hồng ở khối Hải Giang 2, phường Nghi Hải. Từng công tác tại XN đánh cá Cửa Hội và về theo chế độ 176/CP sau đó bà tham gia BHXH nông dân. Khi đủ tuổi, bà rất mong được đóng BHXH tự nguyện để về hưu nhưng chưa có quy định nên đành phải chờ. Nay có quy định mới, dù còn thiếu đến 8 năm, 4 tháng, số tiền phải đóng cho BH gần 90 triệu đồng nhưng bà vẫn sẵn sàng tham gia.
Bà Hồng cho biết: thời gian chờ đợi từ năm 2014 đến nay là quá dài, vì không có thẻ BHYT nên khi ốm đau rất thiệt thòi. Đây chỉ là 2 trong số 4 trường hợp tại Thị xã Cửa Lò có nhu cầu đóng BHXH tự nguyện để giải quyết chế độ hưu trí.
Kể từ khi Nghị định 134/CP ra đời và nhất là Thông tư quy định về đóng BHXH tự nguyện một lần để về hưu ngay, ngày nào cơ quan BHXH Thị xã Cửa Lò cũng nhận được điện thoại hỏi về cách tính và gửi hồ sơ, thủ tục đóng 1 lần.... của người lao động.
 |
| Lao động phổ thông có thể tham gia BHXH tự nguyện với mức đóng phù hợp để hưởng chế độ hưu trí. |
Ông Lê Trường Giang – Giám đốc BHXH tỉnh Nghệ An cho biết: trong khi chờ hướng dẫn chi tiết của BHXH Việt Nam, BHXH Nghệ An đang tích cực đôn đốc các huyện, thị, chỉ đạo các đại lý thu BHXH tự nguyện tại các phường, xã để khảo sát, nắm thông tin; khi các đối tượng có nhu cầu thì hướng dẫn ngay. Với trên 1.000 đại lý và bình quân mỗi xã, phường có 1 - 2 đại lý tại 2 địa điểm là Bưu điện Văn hóa và UBND xã, người dân có thể liên hệ ngay với các đại lý và Bưu điện các huyện, thị để được hướng dẫn cụ thể. Về ngành BHXH sẽ nâng cấp phần mềm và tăng cường trao đổi thông tin cho các đại lý trong tính toán thu BHXH một lần được nhanh gọn, chính xác làm cơ sở giải quyết chế độ hưu sớm nhất cho các đối tượng trong thời gian tới./. |
Nguyễn Hải
