Nỗi lo 'bom' thực phẩm nhiễm chì

Đó là lo ngại của rất nhiều người khi quy trình giám sát thu hồi và tiêu hủy thực phẩm bẩn nói chung và những chai nước ngọt nhiễm chì nói riêng còn nhiều lỗ hổng.

Tù mù thông tin

Một quy trình cơ bản trong xử lý thực phẩm, nước giải khát bị phát hiện vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm thường qua các bước: kiểm tra, phát hiện, niêm phong, lấy mẫu xét nghiệm, xác định lỗi, công bố kết quả, thu hồi, xử lý…

Chẳng hạn, sau khi công bố kết quả thanh kiểm tra, ngày 31.5, với sự chứng kiến của Thanh tra Bộ Y tế và Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an), 2 lô hàng nước C2 và Rồng Đỏ bị nhiễm chì với số lượng trên 10 tấn được giao cơ sở xử lý chất thải của Công ty cổ phần đầu tư phát triển công nghiệp và môi trường VN (KCN Tân Quang, Văn Lâm, Hưng Yên) tiêu hủy.

Thông tin công bố cũng cho thấy theo quy trình tiêu hủy, sản phẩm được tách vỏ và nước riêng biệt. Vỏ chai sau khi tách riêng sẽ được làm sạch đạt tiêu chuẩn rồi tái chế. Phần nước được xử lý tại trạm xử lý nước thải lỏng theo quy định về môi trường.

Người tiêu dùng vẫn lo ngại sản phẩm nhiễm độc quay lại thị trường.
Người tiêu dùng vẫn lo ngại sản phẩm nhiễm độc quay lại thị trường.

Tuy nhiên, chuyên gia hóa thực phẩm Phạm Minh Duy đặt vấn đề: “Tôi không tin mọi lô hàng bị phát hiện sai phạm đều bị tiêu hủy 100%. Là người tiêu dùng, tôi hoàn toàn có quyền nghi ngờ rằng, nó có thể còn tồn tại bằng một con đường nào đó. Bởi nếu tiêu hủy, chắc chắn công ty vi phạm sẽ đưa tin vấn đề này rất rùm beng, thậm chí là cách để quảng bá lấy lại lòng tin cho người tiêu dùng. Nhưng ở đây thì thông tin về quá trình tiêu hủy rất hiếm hoi”.

Đồng quan điểm này, chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long cũng thừa nhận rằng bản thân ông thật sự chưa biết việc tiêu hủy các loại nước uống bằng cách nào. Ví dụ, đối với các thực phẩm rắn sau khi thu hồi, thường sẽ được chôn lấp và phủ chất hóa học để tiêu hủy hoặc một số loại sản phẩm khác sẽ bị đốt… Còn đối với những chai nước ngọt bị nhiễm độc chì, thì việc xử lý chất nước nếu không tốt sẽ càng gây nguy lại hơn cho môi trường. Riêng vỏ chai nếu được xử lý rồi tái chế cần phải được giám sát, kiểm tra chặt bởi có thể vẫn còn là nguồn lây nhiễm nguy hại cho người dùng.

TS Ngô Trí Long phân tích thêm: Thông thường, sau khi có quyết định thanh kiểm tra phát hiện thực phẩm nhiễm chì, thì vấn đề xử lý gồm thu hồi và tiêu hủy rất quan trọng. Đối với mỗi sản phẩm khác nhau thì cách thức xử lý cũng khác. Vì vậy cần phải lập hội đồng giám sát thực hiện, gồm những ai, ở các đơn vị nào và phải được công bố công khai. “Nhưng dường như việc quy định giám sát, xử lý thực phẩm mất an toàn chưa được quy định rõ. Ví dụ việc tiêu hủy chôn lấp hay xử lý nước nhiễm chất độc không đúng chuẩn, gây ô nhiễm môi trường thì ai sẽ chịu trách nhiệm? Làm không quyết liệt thì các sản phẩm này có thể lại theo một con đường nào đó quay lại thị trường mà bản thân người tiêu dùng hoàn toàn không biết. Vì vậy, việc công bố rõ ràng thông tin từng khâu thực hiện cho người tiêu dùng biết và yên tâm là cần thiết”, TS Ngô Trí Long nói.

Quy trình chưa rõ

Giải thích về quy trình giám sát, tiêu hủy thực phẩm mất an toàn, lãnh đạo Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an TP.HCM cũng cho biết tùy từng trường hợp sai phạm mà có sự tham gia của cảnh sát môi trường hay không. Chẳng hạn, nếu vụ việc do cơ quan cảnh sát môi trường phát hiện, chính đơn vị này sẽ tham gia niêm phong, lấy mẫu xét nghiệm, công bố và giám sát tiêu hủy. Còn những vụ việc do doanh nghiệp báo cáo và tiêu hủy hoặc do đơn vị quản lý khác phát hiện thì cảnh sát môi trường không tham gia giám sát. Chính doanh nghiệp tiêu hủy và đưa lại báo cáo cho các đơn vị quản lý.

Theo một chuyên gia trong ngành hóa thực phẩm, thực tế quy trình tiêu hủy còn có quá nhiều lỗ hổng. Đã có trường hợp ông chứng kiến, hàng hết hạn sử dụng, lẽ ra phải tiêu hủy 100% song doanh nghiệp đã “đi đêm” với đơn vị tiêu hủy và thay vì tiêu hủy cả 10 lô hàng thì chỉ thực hiện tiêu hủy 1 lô. Việc tiêu hủy cũng có đầy đủ băng hình ghi lại nhưng 9 lô hàng khác thì được đưa trở lại kho và dán hạn sử dụng mới rồi đưa ra tiêu thụ.

TS-BS Trần Văn Ký, Hội Khoa học an toàn thực phẩm, cũng nhận định: Quy trình tiêu hủy và giám sát loại nước uống nhiễm chì hiện chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể. Đặc biệt hướng dẫn về xử lý môi trường trong tiêu hủy, giám sát thế nào, ai giám sát… chưa có quy định rõ ràng mà mỗi nơi làm mỗi cách. Thực tế người tiêu dùng chưa biết việc tiêu hủy này thực hiện thế nào. Hiện tại, hàng phi thực phẩm nếu sai phạm, việc tiêu hủy sẽ do cơ quan quản lý môi trường giám sát thực thi. Hàng thực phẩm thường đơn vị quản lý an toàn thực phẩm và quản lý thị trường giám sát là chính song cũng không có quy định nào bắt buộc ai phải tham gia giám sát trong quá trình tiêu hủy đó.

Giao cho các đơn vị dịch vụ xử lý rác thải thực hiện thường khó kiểm soát hoặc “đầu voi đuôi chuột”. Vì vậy, việc giám sát phải làm chặt chẽ hơn nhằm tránh 2 trường hợp: Sản phẩm đúng ra bị tiêu hủy, nhưng đơn vị thực hiện tiết kiệm chi phí, chỉ cần đổ thẳng ra môi trường. Trường hợp thứ hai có nguy cơ cao nhất là đưa sản phẩm quay lại người tiêu dùng sau khi thay đổi nhãn mác. Hơn nữa, nước ngọt nhiễm chì thường xử lý tốn kém rất nhiều, nhiều hơn cả tiền mua sản phẩm, nên nguy cơ đổ thẳng ra môi trường để giảm chi phí là rất cao.

“Cần có cơ quan độc lập để giám sát việc xử lý, tiêu hủy, cơ quan đó không liên quan đến quyền lợi của nhà sản xuất, nhà quản lý nhằm đảm bảo rằng sản phẩm đó không quay ngược trở lại người tiêu dùng. Thứ hai, giữa quản lý thực phẩm và môi trường phải thống nhất một quy trình xử lý. Đặc biệt cần nêu rõ quy trình xử lý vào các văn bản luật có liên quan”, TS-BS Trần Văn Ký nhấn mạnh.

Theo TNO

tin mới

Hội thảo khoa học 'Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại'

Hội thảo khoa học 'Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại'

(Baonghean.vn) - Sáng 27/3, tại thủ đô Hà Nội, Học viện Chính trị (Bộ Quốc phòng) phối hợp với Báo Quân đội Nhân dân và Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) tổ chức Hội thảo khoa học: “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại”.

Lao động may Nghệ An

Đẩy mạnh các giải pháp nâng cao tay nghề cho người lao động, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp

(Baonghean.vn) - Năm 2023, công tác giải quyết việc làm của Nghệ An tiếp tục vượt chỉ tiêu kế hoạch khá cao. Tuy nhiên, việc kết nối cung - cầu về lao động - việc làm giữa doanh nghiệp và người lao động chưa chặt chẽ; mặt bằng trình độ tay nghề người lao động còn thấp...

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

(Baonghean.vn) - Mua hải sản tươi sống ngay khi thuyền vừa cập bến, ghé tay đẩy thuyền cùng ngư dân, dõi mắt nhìn ngư dân nhanh tay gỡ những con cá, con ghẹ trên mắt lưới; thưởng thức món cá nướng thơm lừng ngay bên bếp than nơi bến cá… là những trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Cửa Lò.

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

(Baonghean.vn) - Nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024), Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Lê Văn Lương - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Nghệ An.

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

(Baonghean.vn) - “Trước đây, để tìm đến và hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn, chúng tôi thường phải về tận các địa phương, nhất là vùng sâu vùng xa. Nhưng bây giờ, chúng tôi chỉ cần đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, ở đó luôn có những bệnh nhân khổ nhất, những con người cần hỗ trợ nhất”.

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ngày 24/3, tại xã Châu Kim (Quế Phong) đã diễn ra Hội thi quăng chài lần thứ nhất năm 2024. Đây là hoạt động nhằm duy trì và phát triển nghề chài của địa phương cũng như góp phần làm phong phú thêm các hoạt động trong Lễ hội Đền Chín Gian năm 2024.

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

(Baonghean.vn) -  Xây dựng đường giao thông, tổ chức bữa cơm yêu thương, tặng quà cho học sinh khó khăn… là những hoạt động của đoàn viên thanh niên xã Na Ngoi và các lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về màu áo xanh tình nguyện nơi biên cương Tổ quốc.

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

(Baonghean.vn) - Ngày 22/3, tại thành phố Nha Trang, Bộ Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam và Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị "Gặp gỡ Indonesia năm 2024". Hội nghị là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Indonesia.