Xả rác, hút thuốc nơi công cộng: Luật có cũng như không

29/05/2017 09:51

(Baonghean) - Mặc dù một số luật, nghị định liên quan tới bảo vệ môi trường, ứng xử văn minh nơi công cộng đã được ban hành và có hiệu lực từ lâu, nhưng những hành vi vi phạm vẫn thản nhiên diễn ra. Một số địa phương thậm chí không xử phạt được trường hợp nào; trong khi nhiều người dân cũng không biết có quy định xử phạt.

Luật có như không

Ngày cuối tháng 5, tại một bệnh viện lớn trên địa bàn thành phố Vinh, một nhóm người nhà bệnh nhân thản nhiên châm lửa hút thuốc ở hành lang. Phía sau họ là biển cấm hút thuốc được gắn chắc chắn trên tường. Thấy tôi đưa máy ảnh lên định chụp, nhóm người này chỉ tay, tỏ ra khó chịu. “Không hút ở đây thì hút đâu”, một thanh niên trong nhóm nói, đồng thời giơ tay xua đuổi.

Mang chuyện này kể với một bảo vệ gần đó, người này cũng chỉ biết lắc đầu ngao ngán. “Nói nhiều quá rồi, mệt lắm, thôi cứ kệ. Chỉ khi nào ai thấy trái mắt quá thì đến nhắc nhở. Cũng có người họ nghe thì dập thuốc không hút nữa, có người thì vẫn thản nhiên. Nhưng nhắc được người này thì người khác lại ra hút. Dù sao khu vực đó cũng không gần phòng bệnh”, vị bảo vệ già nói.

Luật Phòng chống tác hại thuốc lá có hiệu lực từ năm 2013 đã nêu rõ, các địa điểm gồm cơ sở y tế; cơ sở giáo dục (trừ trường cao đẳng, đại học, học viện); cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao... bị cấm hoàn toàn thuốc lá. Những hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hay bỏ tàn, mẩu thuốc lá không đúng nơi quy định tại những địa điểm được phép, sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 - 300.000 đồng. .

Người nhà bệnh nhân hút thuốc lá trong bệnh viện. Ảnh: Phạm Bằng

Cũng trong ngày đó, buổi chiều tại khu vực Công viên Nguyễn Tất Thành, một nhóm thanh niên đang tiểu bậy xuống hồ Goong. Một vài người kín đáo đứng nép sau lùm cây, nhưng cũng có nhiều thanh niên thản nhiên đứng bên hồ, phía sau là đám trẻ nhỏ chơi đùa. Cạnh đó, vài quán bia được mở, khách đông nghịt. Tại một góc hồ có quán nhậu, cứ khoảng một phút lại có người ra tiểu tiện, mùi hôi bốc lên nồng nặc quanh công viên. “Nhậu ở đây nên đi vệ sinh đây luôn cho tiện, chứ vào nhà vệ sinh của quán thì chật chội, có khi lại phải chờ”, thanh niên tên Toàn nói. Khi nghe tôi nhắc, theo quy định hành vi này có thể bị xử phạt đến vài triệu đồng, Toàn khẳng định: “Làm gì có chuyện đó. Tôi trước giờ chưa thấy ai bị phạt vì đi tiểu không đúng chỗ cả”.

Tương tự việc hút thuốc và tiểu bậy, tình trạng xả rác không đúng nơi quy định vẫn còn diễn ra phổ biến, đặc biệt trên địa bàn thành phố Vinh. Bất chấp quy định xử phạt cho hành vi này có khi lên đến 5-7 triệu đồng, tại các khu vực như chợ Vinh, người dân vẫn thản nhiên vứt rác ngay trước cổng chợ, bên cạnh là biển cấm đổ rác.

Thiếu lực lượng chuyên trách

Trao đổi về những vi phạm các quy định về ứng xử văn minh nơi công cộng, ông Thái Giáp Vinh - Chủ tịch UBND phường Lê Lợi (TP. Vinh) cho biết, thông thường việc kiểm tra những vi phạm này do cán bộ đô thị phụ trách. “Mỗi phường chỉ có một cán bộ đô thị, lấy ai để suốt ngày đi kiểm tra tiểu bậy, dán tờ rơi hay đổ rác bừa bãi. Họ cũng bận bịu với công việc khác nữa”, ông Vinh nói.

Về tình trạng xả rác không đúng nơi quy định, vừa qua phường Lê Lợi cũng đã tổ chức chiến dịch ra quân. Trong suốt 1 tháng kiểm tra rầm rộ, nhưng cũng chỉ phát hiện và xử lý được 4 trường hợp. “Mỗi trường hợp phạt dưới 1 triệu đồng, cộng lại không đủ chi phí đã bỏ ra để bồi dưỡng cho các bảo vệ tổ dân phố làm việc ngoài giờ. Mình tổ chức ra quân thì họ không đổ, mình về họ lại đổ. Riêng hút thuốc lá, tiểu bậy thì phường chưa xử phạt được trường hợp nào”, ông Vinh chia sẻ.

Cũng theo Chủ tịch phường Lê Lợi, vấn đề do nhận thức chấp hành của người dân, đồng thời điều kiện để đảm bảo pháp luật còn khó khăn. Vì vậy, cần phải tăng cường tuyên truyền cũng như phân trách nhiệm cụ thể cho đội ngũ chuyên trách những vấn đề này. “Bảo vệ tổ dân phố là những người thích hợp đi kiểm tra và xử phạt các hành vi này nhưng theo luật thì không được, không đủ thẩm quyền lập biên bản. Trong khi đối với những hành vi này thì phải lập biên bản ngay sau khi bắt quả tang, vì mình không thể tạm giữ hay đưa người vi phạm về trụ sở” - ông Vinh giãi bày.

Đồng quan điểm với ông Vinh, ông Hồ Viết Thanh - Phó Chủ tịch UBND phường Hưng Bình (TP. Vinh) cho rằng, hiện nay các xã, phường không có lực lượng để đi kiểm tra, xử phạt vấn đề này: “Cần phải cho phép các phường, xã bố trí một vài cán bộ chuyên trách thì mới giải quyết được. Từ trước đến nay, phường chưa xử phạt được trường hợp hút thuốc, tiểu bậy hay xả rác không đúng quy định nào”. Trong khi đó, ông Võ Tuấn Anh - Chủ tịch UBND phường Đội Cung (TP. Vinh) cho biết, phường này đã xử lý được một người tiểu tiện ở nơi công cộng. “Chúng tôi phát hiện và chụp hình lại. Nói là xử lý nhưng cũng chỉ yêu cầu họ làm kiểm điểm cam kết không tái phạm, đồng thời tuyên truyền cho nhiều người khác, không xử phạt” - ông Anh nói.

Theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, có hiệu lực từ 1/2/2017, phạt tiền từ 500.000 - 1.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Phạt tiền từ 1.000.000 - 3.000.000 đồng đối với hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng. Phạt tiền từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng, trừ vi phạm quy định tại Điểm d khoản này. Phạt tiền từ 5.000.000 - 7.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải rác sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt trong khu vực đô thị.

Tiến Hùng

TIN LIÊN QUAN
Cần mạnh tay xử phạt người hút thuốc lá nơi công cộng Nghiên cứu 'phạt nguội' người vi phạm về hút thuốc lá Người Việt chi 31.000 tỉ đồng/năm mua thuốc lá Nguy cơ ung thư từ thuốc lá điện tử