Vọng mãi hào khí khởi nghĩa Hoan Châu

(Baonghean) - Cách đây tròn 13 thế kỷ, vào năm 713 tại đất Hoan Châu, Mai Thúc Loan với trái tim chứa chan tình yêu quê hương đất nước đã đứng lên phất cờ khởi nghĩa chống ách đô hộ nhà Đường, lập chính quyền tự chủ và dựng lên vương triều họ Mai, đưa nhân dân ta hưởng độc lập tự chủ ngót một thập kỷ (713 - 722).

Lớn lên trong cảnh nước mất nhà tan, lại từng trải qua năm tháng tuổi thơ không mấy êm đềm, ngoài kế thừa truyền thống văn hoá quê hương và dòng họ, Mai Thúc Loan sớm lăn lộn với cuộc sống tự lập nên có nhiều cơ hội mở mang nhận thức về nỗi khổ cực của nhân dân ta dưới ách thống trị, bóc lột tàn nhẫn của bọn đô hộ phương Bắc. Khát vọng chống giặc ngoại xâm, cứu nước cứu dân, giành lại độc lập tự chủ cộng hưởng với bản lĩnh vững vàng, ý chí quyết tâm gang sắt, dám nghĩ dám làm ở Mai Thúc Loan cứ ngày càng rực cháy để rồi thổi bùng lên ngọn lửa khởi nghĩa Hoan Châu chấn động nhà Đường, vang dội đất An Nam lúc bấy giờ.

Sau khi chuẩn bị cơ bản chu tất, từ đất Hoan Châu (thuộc vùng Hà Tĩnh, Nghệ An nay) vào năm 713, Mai Thúc Loan lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa và nhanh chóng thắng lợi. Ông lên ngôi, xưng là Mai Hắc Đế, thiết lập bộ máy chính quyền tự chủ, đồng thời tiếp tục chiêu tập binh sĩ, xây dựng căn cứ, mở rộng phạm vi khởi nghĩa, tiến quân ra phía Bắc, tấn công phủ thành Tống Bình (thuộc Hà Nội nay), làm cho quan quân nhà Đường ở đây phải tháo chạy về nước. Nhưng đến năm 722, sau khi dẹp xong nội loạn, nhà Đường tập trung lực lượng kéo sang đàn áp khởi nghĩa Hoan Châu, vương triều họ Mai non trẻ theo đó nhanh chóng kết thúc.

Trong vòng không đầy 10 năm, khởi nghĩa Hoan Châu nhanh chóng lan rộng ra nhiều châu khác, không chỉ lôi cuốn nhân dân trong vùng mà còn liên kết với nhiều địa phương tham gia, kể cả quân của nước Lâm Ấp, Chân Lạp và Kim Lân. Nhân dân ta giành lại được tự chủ từ tay bọn đô hộ phương Bắc. Hoan Châu tự hào trở thành đất đóng đô của vương triều tự chủ mà người đứng đầu là vua Mai Hắc Đế với thành Vạn An (thuộc Nam Đàn nay) được coi là quốc đô. Thành quả ấy không những thể hiện mưu lược về mặt quân sự, khéo léo vận động tập hợp dân chúng mà còn thể hiện tài năng ngoại giao của vị vua xứ Nghệ - Mai Hắc Đế.

Với chiến công khởi nghĩa Hoan Châu lẫy lừng, thành lập vương triều tự chủ của người Việt, Mai Thúc Loan đã trở thành người con ưu tú đầu tiên của quê hương xứ Nghệ đi vào sử sách với tư cách là một vị vua có công lao to lớn, mở ra một trang mới cho lịch sử vùng đất Hoan Châu xưa và xứ Nghệ nay. Mai Thúc Loan cùng với nhiều danh nhân khác, đặc biệt là cụ Phan Bội Châu và Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã làm rạng danh núi Hồng, sông Lam và cả đất nước ta, tạo cho xứ Nghệ niềm tự hào và kiêu hãnh đối với các vùng quê khác trong cả nước.

Cuộc đời, sự nghiệp của Mai Thúc Loan cùng chiến tích khởi nghĩa Hoan Châu để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lòng quê hương xứ Nghệ và dân tộc Việt Nam. Không chỉ ở xứ Nghệ mà một số vùng quê khác cũng có những di tích lịch sử - văn hoá liên quan đến sự kiện lịch sử trọng đại này, như nhà thờ họ Mai và đền thờ Mai Thúc Loan ở xã Mai Phụ (Lộc Hà, Hà Tĩnh); lăng mộ Mai Hắc Đế cùng đền thờ và mộ vua Mai, thân mẫu vua Mai, miếu thờ hoàng tử Mai Thúc Huy, đền Nậm Sơn Thượng tướng, đình Khả Lãm, thành Vạn An... ở huyện Nam Đàn (Nghệ An); cụm di tích đền Dục Anh, quận Cầu Giấy (Hà Nội); cụm di tích ở xã Quốc Tuấn, huyện An Dương (Hải Phòng)... Đặc biệt hơn, tại Nam Đàn, đến hẹn lại lên, vào trung tuần tháng Giêng hàng năm lại diễn ra Lễ hội Đền Vua Mai (từ năm nay là lễ hội cấp tỉnh), người người ở khắp các vùng miền lại hội tụ về đây trong sự trang nghiêm với tấm lòng thành kính nhưng không kém phần hân hoan, vui vẻ, phấn khởi, được tắm mình trong không gian sinh hoạt văn hoá cộng đồng đậm tính nhân văn.

Cuộc khởi nghĩa Hoan Châu là bằng chứng lịch sử hùng hồn, thể hiện mạnh mẽ khát vọng độc lập tự chủ của dân tộc ta, đồng thời thể hiện khí phách anh dũng kiên cường, táo bạo của lớp người xứ Nghệ ngày ấy, có tác dụng cổ vũ và tiếp thêm sức mạnh cho các cuộc khởi nghĩa sau đó. Tiếp theo khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40 - 43), khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248) và khởi nghĩa Lý Bí (năm 542), thì khởi nghĩa Hoan Châu của Mai Thúc Loan là cuộc khởi nghĩa lớn thứ tư trong lịch sử chống Bắc thuộc và được xem là màn mở đầu cho các cuộc khởi nghĩa tiếp theo như khởi nghĩa Phùng Hưng cuối thế kỷ VIII, Dương Thanh đầu thế kỷ IX, cha con Khúc Thừa Dụ - Khúc Thừa Hạo đầu thế kỷ X, tiếp thêm sức mạnh cho dân tộc trên con đường đấu tranh chống Bắc thuộc trường kỳ, dẻo dai để đi đến kết quả giành lại độc lập tự chủ hoàn toàn vào thế kỷ X bằng chiến thắng Bạch Đằng vang dội của Ngô Quyền năm 938.
Công lao của Mai Thúc Loan cùng chiến tích khởi nghĩa Hoan Châu vẫn còn đó với thời gian, vẫn là di sản quý báu để nhân dân xứ Nghệ tự hào với cả nước, để dân tộc ta tự hào với các dân tộc khác. Thời gian dù có lùi xa, nhưng hào khí Hoan Châu ngày ấy vẫn luôn vọng về cùng hồn thiêng sông núi quê hương.

Lê Đức Hoàng (Khoa Sử, Đại học Vinh)

tin mới

Lao động may Nghệ An

Đẩy mạnh các giải pháp nâng cao tay nghề cho người lao động, đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp

(Baonghean.vn) - Năm 2023, công tác giải quyết việc làm của Nghệ An tiếp tục vượt chỉ tiêu kế hoạch khá cao. Tuy nhiên, việc kết nối cung - cầu về lao động - việc làm giữa doanh nghiệp và người lao động chưa chặt chẽ; mặt bằng trình độ tay nghề người lao động còn thấp...

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

Những trải nghiệm thú vị ở Cửa Lò lúc rạng đông

(Baonghean.vn) - Mua hải sản tươi sống ngay khi thuyền vừa cập bến, ghé tay đẩy thuyền cùng ngư dân, dõi mắt nhìn ngư dân nhanh tay gỡ những con cá, con ghẹ trên mắt lưới; thưởng thức món cá nướng thơm lừng ngay bên bếp than nơi bến cá… là những trải nghiệm thú vị của du khách khi đến với Cửa Lò.

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

Tạo động lực để người trẻ dấn thân và cống hiến

(Baonghean.vn) - Nhân kỷ niệm 93 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2024), Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Lê Văn Lương - Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Nghệ An.

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

'Phép màu' ở Bệnh viện Ung bướu Nghệ An

(Baonghean.vn) - “Trước đây, để tìm đến và hỗ trợ cho những hoàn cảnh khó khăn, chúng tôi thường phải về tận các địa phương, nhất là vùng sâu vùng xa. Nhưng bây giờ, chúng tôi chỉ cần đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An, ở đó luôn có những bệnh nhân khổ nhất, những con người cần hỗ trợ nhất”.

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

Độc đáo hội thi quăng chài ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ngày 24/3, tại xã Châu Kim (Quế Phong) đã diễn ra Hội thi quăng chài lần thứ nhất năm 2024. Đây là hoạt động nhằm duy trì và phát triển nghề chài của địa phương cũng như góp phần làm phong phú thêm các hoạt động trong Lễ hội Đền Chín Gian năm 2024.

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

Tháng 3 yêu thương nơi biên giới Na Ngoi

(Baonghean.vn) -  Xây dựng đường giao thông, tổ chức bữa cơm yêu thương, tặng quà cho học sinh khó khăn… là những hoạt động của đoàn viên thanh niên xã Na Ngoi và các lực lượng vũ trang đóng quân trên địa bàn, góp phần xây dựng hình ảnh đẹp về màu áo xanh tình nguyện nơi biên cương Tổ quốc.

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

Nghệ An tham dự Hội nghị 'Gặp gỡ Indonesia 2024'

(Baonghean.vn) - Ngày 22/3, tại thành phố Nha Trang, Bộ Ngoại giao phối hợp với Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam và Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị "Gặp gỡ Indonesia năm 2024". Hội nghị là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Indonesia.

Vui hội đền Chín Gian

Vui hội đền Chín Gian

(Baonghean.vn) - Đền Chín Gian tọa lạc trên đỉnh Pú Chò Nhàng thuộc bản Khoẳng, xã Châu Kim, huyện Quế Phong, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích cấp Quốc gia.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh thăm, động viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ tại tỉnh Xiêng Khoảng

(Baonghean.vn) - Sáng 21/3, đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và lãnh đạo một số sở, ngành đã đến thăm, động viên cán bộ, nhân viên Đội Quy tập mộ liệt sĩ Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh tại tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào.