Những con đường nham nhở, chắp vá, những tòa nhà đổ nát và các áp-phích quảng cáo đang tạo nên những vết “sẹo” trong thành phố Roma, vốn đã trở nên xấu xí từ nhiều năm qua. Đó là tuyên bố của Tommaso Pincio, nhà văn đang gây chú ý với các nỗ lực cứu lấy thủ đô Italy.
Gần đây Tommaso Pincio đã tuyên bố công khai rằng thành phố Roma, từng tự hào là “nhân vật chính” trong bộ phim The Great Beauty đoạt giải Oscar hồi năm 2013, đã trở nên rất xấu xí.
"Roma đã trở nên xấu xí"
Mối quan ngại của Pincio xuất phát từ việc các danh thắng nổi tiếng Roma như đấu trường Colosseum và Các bậc thang Tây Ban Nha đang bị nhiều tấm biển quảng cáo khổng lồ che khuất. Đây là áp-phích quảng cáo của các công ty chi tiền cho các dự án tu bổ ở các di chỉ này.
Điều đáng chú ý là Pincio không phải người duy nhất lên tiếng báo động. Nhiều nhà phê bình văn hóa và nghệ thuật khác của Italy cũng đồng tình với ông và đưa ra các yêu cầu khôi phục hình ảnh đẹp đẽ trước kia của Roma, vốn được coi là "thành phố đẹp nhất thế giới".
“Tôi đồng tình với nhận định của nhà văn Pincio, rằng Roma đã trở nên xấu xí” – sử gia nghệ thuật Raffaele Gavarro tuyên bố và nói thêm rằng thành phố này cần phải “đầu tư cho cả nền văn hóa cổ đại và hiện đại theo cách cân bằng". "Tất nhiên, chúng ta phải nên khẩn trương làm việc này trước khi các du khách cũng bắt đầu nhận thấy Roma thật xấu xí” - ông nói.
 |
| Đấu trường cổ đại Colosseum đang được tu bổ nhờ khoản kinh phí do thương hiệu đồ da Tod tài trợ |
Hoạt động bảo tồn gây tranh cãi
Trong vài năm trở lại đây, không ít người đã bày tỏ lo lắng về tình trạng xuống cấp của các công trình cổ, giá trị ở Italy, như di chỉ Pompeii. Hiện nay, các chuyên gia làm việc tại di chỉ Pompeii cổ đại đang nỗ lực tìm cách tu bổ nơi này, với số kinh phí rất eo hẹp là 75 triệu euro (79 triệu USD) do Ủy ban châu Âu tài trợ.
Bộ Văn hóa Italy đã định tổ chức Liên hoan Pompeii tại thành phố nhằm thu hút sự quan tâm của công chúng tới nơi này, cũng như các di chỉ khảo cổ ít nổi tiếng hơn ở miền Nam Italy.
Ở Roma, nhiều doanh nhân đã tham gia vào hoạt động bảo tồn các công trình cổ của thành phố. Tuy nhiên họ thường chỉ bỏ tiền ra nếu thu được lợi ích nhất định. Gần đây, tỷ phú Diego Della Valle, người điều hành công ty sản xuất các sản phẩm đồ da Tod, đã đề nghị được chi 25 triệu euro (32,3 triệu USD) cho quỹ tu bổ công trình đấu trường Colosseum. Đổi lại, ông này đòi đăng logo của công ty lên hàng trăm ngàn vé vào cửa đấu trường Colosseum trong một khoảng thời gian ngắn mỗi năm. Nhiều nhà phê bình đánh giá đây là lời đề nghị "không thể chấp nhận được". Tuy nhiên chính quyền Roma sau đó vẫn đồng ý nhận tiền của Tod.
Các nhà phê bình văn hóa cho rằng việc các công ty bỏ tiền cho các dự án tu bổ để đổi lấy lợi ích quảng bá hình ảnh chỉ là một vấn đề nhỏ trong tình trạng bất ổn lớn hơn mà Roma và Italy đang phải đối diện. Họ cho rằng, nhiều công trình tu bổ không nắm bắt được xu hướng nghệ thuật đương đại và cũng không tôn vinh quá khứ, điều mà một số thành phố cạnh tranh với Roma như Paris và London đã làm được.
Hiến kế cứu Rome
Nhiều chuyên gia đã hiến kế cứu Roma. Ví dụ Adriana Polveroni, phụ trách trang web Exibart, cho rằng Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Macro ở Roma đang “say ngủ”. Bà kêu gọi nên bổ nhiệm một giám đốc mới càng sớm càng tốt để thay đổi bảo tàng. Bà còn đề nghị thành phố áp dụng các biện pháp thiết thực như làm tốt công tác vệ sinh, cải thiện dịch vụ xe buýt và tàu điện ngầm, dẹp khu chợ ở nhà ga Termini để đón du khách với một môi trường thoáng đãng và sạnh sẽ hơn.
Còn theo nghệ sĩ Vincenzo Del Pizzo, người sáng lập Dự án Nghệ thuật VIA, chính quyền cần phải đầu tư cân bằng vào cả các hoạt động bảo tồn và phát triển văn hóa. "Chúng ta đã phải chứng kiến nhiều di sản văn hóa Italy bị bỏ mặc” - anh nói, dẫn ví dụ điển hình là một bức tranh vô giá của danh họa Raphael đặt tại Phòng trưng bày Borghese ở Roma đã bị cong cách nay 2 tuần, do hệ thống điều hòa ở đây không hoạt động từ hồi tháng 3.
“Italy cần có những điều đẹp đẽ và mới mẻ. Vấn đề hiện nay là thế hệ nghệ sĩ mới không thể nổi lên do họ không có cơ hội. Các nghệ sĩ trẻ không được hỗ trợ trong giai đoạn đầu sự nghiệp và đây là thời kỳ nhạy cảm nhất. Chúng ta cần kêu gọi các nghệ sĩ xuất sắc nhất của Italy và quốc tế hãy liên tục vẽ về thành phố Roma” - Del Pizzo nói.
Theo TT&VH
