Xã Tam Đồng và hành trình vươn lên nông thôn mới kiểu mẫu

Vùng đất hội tụ tiềm năng và thử thách

Tam Đồng nằm ở phía Tây huyện Thanh Chương, được hình thành trên cơ sở sáp nhập 3 xã Thanh Liên, Thanh Mỹ và Thanh Tiên, với diện tích tự nhiên 53,38 km² và dân số hơn 26 nghìn người. Vị trí địa lý thuận lợi, có Quốc lộ 46C đi qua kết nối với đường Hồ Chí Minh và thông thương với trung tâm các xã lân cận, tạo điều kiện cho giao lưu, phát triển kinh tế - xã hội. Quỹ đất nông nghiệp khá dồi dào, phù hợp để phát triển các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo hướng nông nghiệp công nghệ cao.

Trên địa bàn có hai công ty may lớn, tạo việc làm cho gần 2.000 lao động trong và ngoài xã, cùng nguồn lao động trẻ, dồi dào, nhanh nhạy trong tiếp thu khoa học kỹ thuật. Hệ thống hạ tầng thiết yếu như trường học, trạm y tế, điện, đường, thủy lợi từng bước được đầu tư, nâng cấp, góp phần cải thiện chất lượng sống của nhân dân. Đời sống văn hóa – tinh thần của nhân dân ngày càng nâng cao, phong trào đoàn kết, chung sức xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu được phát huy mạnh mẽ.

Điểm tựa cho Tam Đồng chính là bề dày truyền thống: hiếu học, cách mạng, cần cù, năng động, sáng tạo. Những giá trị ấy đã và đang là vốn quý để người dân chung tay xây dựng quê hương. Tuy nhiên, vùng đất này cũng gánh trên vai không ít gian khó. Nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, giá trị sản xuất chưa cao, thiếu những ngành nghề dịch vụ tạo đột phá. Cơ sở hạ tầng dù được cải thiện nhưng vẫn còn thiếu đồng bộ, nhiều công trình xuống cấp cần vốn đầu tư lớn để khắc phục.

Công tác giải phóng mặt bằng, huy động nguồn lực xã hội hóa cho xây dựng cơ bản còn hạn chế. Năng lực một bộ phận cán bộ, công chức chưa đồng đều; chất lượng nguồn nhân lực lao động chưa cao. Biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi, vẫn tiềm ẩn nguy cơ. Giá cả thị trường nhiều biến động, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất và đời sống nhân dân.

Song, chính trong khó khăn, ý chí Tam Đồng càng bền chặt. Sức mạnh của sự đồng lòng, của truyền thống “có chí thì nên” đã giúp Tam Đồng bước đi những bước vững vàng, biến thách thức thành động lực phát triển.

Những bước chuyển mình mạnh mẽ

Nhiệm kỳ qua ghi dấu một giai đoạn phát triển sôi động, toàn diện trên nhiều lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đạt 8,5%/năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt 69,3 triệu đồng/năm, tăng mạnh so với đầu nhiệm kỳ. Cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch đúng hướng: nông – lâm – ngư nghiệp chiếm 34,52%, công nghiệp – xây dựng 35,84% và dịch vụ 29,64%.

Trong nông nghiệp, Tam Đồng duy trì ổn định sản xuất lúa, ngô, đồng thời mạnh dạn phát triển các mô hình kinh tế đa dạng: nuôi hươu lấy nhung, lươn không bùn, chồn hương, cá lồng bè, trồng hành tăm, mướp, bí xanh… Những mô hình này vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa khẳng định thương hiệu địa phương. Đặc biệt, toàn xã hiện có 640 ha rừng nguyên liệu giấy, được chăm sóc, bảo vệ tốt, góp phần giữ màu xanh và tạo thu nhập ổn định.

Chương trình xây dựng nông thôn mới được xem là “cuộc cách mạng” của Tam Đồng. Trong 5 năm, xã đã huy động hơn 259,5 tỷ đồng để làm mới 58 km đường bê tông, 8,7 km đường nhựa. Riêng nhân dân, con em xa quê và doanh nghiệp đóng góp tới gần 49 tỷ đồng. Kết quả, cả ba xã cũ đều được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, lần lượt vào các năm 2022, 2023, 2024 – một kỳ tích hiếm có.

Công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp phát triển với 137 cơ sở sản xuất, thu hút hơn 250 lao động. Đặc biệt, hai nhà máy may Matsuoka và Fomostar giải quyết việc làm cho 1.330 lao động, góp phần giữ chân nguồn nhân lực tại chỗ. Các sản phẩm OCOP như bưởi Thanh Mỹ, mật ong Đại Can, hành tăm Thanh Liên… dần khẳng định thương hiệu, với 5 sản phẩm đạt chuẩn 3–4 sao, vừa nâng cao thu nhập, vừa gìn giữ đặc sản quê hương.

Lĩnh vực văn hóa – xã hội cũng có bước tiến dài. 100% trẻ 5 tuổi ra lớp mẫu giáo, 100% trẻ vào lớp 1; cả 10 trường học đạt chuẩn quốc gia, trong đó 2 trường đạt chuẩn mức độ 2. Công tác y tế được chú trọng, 3/3 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 1,61%, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện.

Ở lĩnh vực quốc phòng – an ninh, Tam Đồng giữ vững ổn định, không để phát sinh điểm nóng. Công tác tuyển quân hằng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc phát triển sâu rộng, tạo “lá chắn” vững chắc cho sự bình yên vùng quê.

Đặc biệt, công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có nhiều đổi mới. Trong nhiệm kỳ, Đảng bộ đã kết nạp 173 đảng viên mới, trao tặng hơn 460 Huy hiệu Đảng, thành lập chi bộ công an, quân sự. Các phong trào “Dân vận khéo” gắn với xây dựng nông thôn mới lan tỏa sâu rộng. Từ đó, hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, năng lực lãnh đạo được nâng cao.

Hướng mục tiêu nông thôn mới kiểu mẫu

Bước vào nhiệm kỳ 2025 – 2030, Tam Đồng không chỉ hướng tới sự ổn định, mà còn đặt ra mục tiêu cao hơn: Trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu, phát triển nhanh và bền vững trên mọi phương diện. Đây là khát vọng chính đáng, đồng thời là thử thách lớn đòi hỏi sự đồng lòng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân.

Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I, Tam Đồng đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đạt 11 – 12%/năm. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch mạnh theo hướng giảm dần tỷ trọng nông nghiệp (27 – 28%), tăng công nghiệp – xây dựng (38 – 38,5%) và dịch vụ (34 – 34,5%). Đến năm 2030, tổng thu ngân sách trên địa bàn đạt từ 25 – 30 tỷ đồng, gấp hơn 2 lần so với giai đoạn 2021 – 2025 (17,5 tỷ đồng). Tổng sản lượng lương thực cây có hạt duy trì ở mức 10.000 – 11.000 tấn, giá trị sản phẩm trên 1 ha đất trồng trọt đạt 100 – 120 triệu đồng.

Bên cạnh đó, xã xác định phấn đấu hoàn thành và giữ vững 19/19 tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu: 100% đường giao thông xã được cứng hóa; 98% dân số tham gia bảo hiểm y tế; 98% hộ dân sử dụng nước sạch; 93% rác thải sinh hoạt được xử lý đúng quy định; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân hằng năm từ 0,15 – 0,2%. Về xã hội, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt trên 60%; tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt 96%; tỷ lệ gia đình thể thao đạt 36%.

Để hiện thực hóa những mục tiêu ấy, Tam Đồng tập trung vào 3 đột phá chiến lược: đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số, xây dựng chính quyền điện tử; hoàn chỉnh quy hoạch, đầu tư đồng bộ hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông và cụm công nghiệp; phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với các sản phẩm chủ lực như chè, cam, bưởi, rừng nguyên liệu, đồng thời thúc đẩy nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ và ứng dụng công nghệ cao.

“

Mục tiêu Tam Đồng trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu không chỉ nằm trên nghị quyết, mà sẽ được cụ thể hóa bằng các chương trình, kế hoạch hằng năm. Chúng tôi xác định rõ 3 mũi nhọn: phát triển kinh tế gắn với ứng dụng công nghệ số, nâng cao chất lượng giáo dục – y tế – văn hóa, và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh. Tất cả đều hướng tới nâng cao đời sống người dân, để mỗi người dân thực sự là chủ thể của sự phát triển”.

Đồng chí Tưởng Đăng Phú - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tam Đồng

Theo đó, Tam Đồng sẽ tiếp tục khuyến khích các mô hình sản xuất hàng hóa lớn, gắn kết chặt chẽ giữa nông dân – doanh nghiệp – hợp tác xã nhằm xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Đồng thời, xã tập trung thu hút đầu tư vào cụm công nghiệp, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động tại chỗ, giảm áp lực di cư lao động. Việc phát triển dịch vụ – thương mại, nhất là các sản phẩm OCOP, cũng sẽ là hướng đi chiến lược nhằm xây dựng thương hiệu Tam Đồng trên thị trường.

Không chỉ chú trọng kinh tế, Tam Đồng còn đặt mục tiêu phát triển toàn diện về văn hóa, xã hội. Các thiết chế văn hóa, thể thao được nâng cấp; trường, lớp học được đầu tư hiện đại, đảm bảo 100% trường đạt chuẩn quốc gia; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được duy trì, lan tỏa. Cảnh quan môi trường “Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp” trở thành tiêu chí quan trọng, bởi nông thôn mới kiểu mẫu không chỉ đo bằng thu nhập, mà còn ở chất lượng sống, không gian sống.

Niềm tin lớn nhất của Tam Đồng chính là sức mạnh đoàn kết. Sự đồng lòng của cán bộ, đảng viên và nhân dân đã, đang và sẽ tiếp tục là động lực để xã vượt qua khó khăn, biến khát vọng thành hiện thực. Tam Đồng hôm nay đã khác xưa, với những tuyến đường bê tông thẳng tắp, những công trình trường học, trạm y tế khang trang, những cánh đồng chuyên canh xanh tốt và các mô hình kinh tế mới mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Song chặng đường phía trước còn nhiều việc phải làm. Để trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu, Tam Đồng cần tiếp tục khơi dậy tinh thần đoàn kết, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm; cần sự chung sức của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân và sự đồng hành, hỗ trợ từ cấp trên.

Khát vọng ấy không chỉ là những con số trong nghị quyết, mà là ước mong chính đáng về một vùng quê đổi thay toàn diện, để người dân được sống ấm no, hạnh phúc trong môi trường trong lành, văn minh. Tin rằng, với những gì đã đạt được, Tam Đồng sẽ viết tiếp những trang mới, trở thành điểm sáng trong bức tranh nông thôn mới Nghệ An…