Xây dựng nông thôn mới: Cần có chương trình phát triển toàn diện

Xây dựng nông thôn mới (NTM) là nhiệm vụ chiến lược, đang đặt ra nhiều vấn đề cần tập trung nỗ lực của Nhà nước và nhân dân để tạo tiền đề cho những giai đoạn tiếp theo.

Sau khi có chủ trương của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM, tỉnh ta đã thành lập Ban chỉ đạo và triển khai thí điểm xây dựng mô hình tại 3 xã: Diễn Xuân (Diễn Châu), Nghĩa Mỹ (Nghĩa Đàn), Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp). Năm 2008, 2009, Bộ Nông nghiệp và PTNT tổ chức xây dựng thí điểm 2 mô hình nông thôn mới cấp thôn tại tỉnh ta gồm: Xóm 2 xã Diễn Xuân (Diễn Châu) và thôn Phú Tập xã Khánh Thành (Yên Thành).

Về các xã được chọn làm điểm, chúng tôi cảm nhận bộ mặt nông thôn đã có nhiều đổi thay, đường làng ngõ xóm khang trang sạch đẹp. "Đây là chủ trương hợp ý Đảng- lòng dân, nhờ chương trình này mà tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm xuống, vùng quê nghèo đã được khởi sắc"- Anh Nguyễn Văn Hà- Diễn Xuân- Diễn Châu, phấn khởi cho biết.

Đầu tư phát triển thương mại - dịch vụ miền núi theo hướng sản xuất hàng hóa

Để đạt được mục tiêu đề ra, trước mắt tỉnh ta phải vượt qua nhiều khó khăn, đòi hỏi sự tập trung nỗ lực của cả hệ thống chính trị. Mặc dù các xã xây dựng mô hình đã hoàn thành được những công trình để phục vụ đời sống sinh hoạt, sản xuất.

Song, nhìn chung tại 3 xã xây dựng nông thôn mới, chỉ mới xây dựng được một số hạng mục cho hạ tầng địa phương mà chưa có tiêu chí NTM. Mặt khác, vì chưa có quy hoạch về NTM, chưa có tiêu chí cũng như hướng dẫn xây dựng NTM, và nguồn kinh phí được cấp quá ít và không kịp thời nên cách làm vẫn còn lúng túng.

Trong khi đó, một bộ phận người dân còn có tư tưởng trông chờ ỷ lại vào đầu tư của nhà nước. Sự phối hợp giữa các ngành, các địa phương, các tổ chức chính trị xã hội chưa hiệu quả, nên chưa tạo được mô hình NTM theo tiêu chí đề ra.

Theo ông Nguyễn Thọ Cảnh- Giám đốc Sở NN&PTNT, Phó Trưởng ban chỉ đạo chương trình xây dựng NTM của tỉnh thì hiện nay, toàn tỉnh mới chỉ có khoảng 30% số xã có quy hoạch dân cư nông thôn nhưng chất lượng chưa cao.

Trong khi đó, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhiều nơi còn lạc hậu, không đáp ứng yêu cầu phát triển CNH -HĐH nông nghiệp- nông thôn. Đời sống của người dân nông thôn tuy được cải thiện nhưng còn ở mức thấp, chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng ngày càng lớn. Một số tiêu chí như tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập bình quân, cơ cấu lao động khó có thể đạt được trong một sớm một chiều.

Cũng theo quy định của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2011-2015, tổng số xã xây dựng NTM sẽ được hỗ trợ 17% từ ngân sách Trung ương đầu tư trực tiếp xây dựng hạ tầng. Như vậy, tỉnh ta sẽ được đầu tư khoảng 395 tỷ đồng, nhưng lộ trình triển khai còn quá chậm. Vì vậy, để lộ trình xây dựng nông thôn mới hoàn thành đúng tiến độ, ngoài việc xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện cụ thể thì việc phân bổ ngân sách, kinh phí hỗ trợ cho các địa phương là rất cần thiết.

Bên cạnh đó, việc thay đổi tư duy, nhận thức, cách nghĩ, cách làm trong một bộ phận cán bộ và người dân còn hạn chế. Trong khi mức hưởng thụ văn hoá của người dân còn thấp, xã hội nông thôn phát sinh nhiều vấn đề bức xúc. Môi trường nhiều nơi ngày càng bị ô nhiễm. Hệ thống chính trị cơ sở ở nhiều nơi còn yếu; an ninh trật tự xã hội vẫn còn tiềm ẩn một số vấn đề bất ổn... là rào cản trong quá trình xây dựng NTM ở Nghệ An.

Thực trạng nói trên đang là những lực cản cho việc thực hiện các mục tiêu CNH-HĐH. Do vậy, cần phải có một chương trình phát triển NTM toàn diện, khắc phục được các mặt yếu kém trên, thúc đẩy quá trình xây dựng NTM. Tổ chức cuộc vận động sâu rộng trong xã hội về xây dựng NTM, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào công cuộc xây dựng NTM và đưa vào chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp để triển khai thực hiện.

Thanh Lê