Xây dựng nông thôn mới: Dồn lực để về đích

(Baonghean) - 14 xã của 10 huyện đã đăng ký, cam kết đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) trong năm 2014 cho thấy sự phấn đấu, nỗ lực của các cấp chính quyền và người dân trên địa bàn tỉnh. Một trong những giải pháp căn cơ để đạt được kế hoạch trên chính là công tác huy động nguồn vốn và hiện đang được triển khai thực hiện hết sức mạnh mẽ.

Qua 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh, tổng nguồn vốn huy động, lồng ghép thực hiện chương trình ước đạt là 12.627.658 triệu đồng. Trong đó vốn dân góp 3.489.591 triệu đồng, chiếm 27,6%... Đạt được kết quả trên, ngoài nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, thì nguồn lực huy động từ cộng đồng dân cư nông thôn có ý nghĩa hết sức quan trọng. Khi đã có sự đồng thuận, họ sẵn sàng hiến đất, góp tiền, vật tư, tiền công để thực hiện chương trình, nhất là đóng góp để xây dựng đường giao thông nông thôn...

Xã Kim Liên (Nam Đàn) huy động sức dân kiên cố đường giao thông nông thôn.

Nhằm phấn đấu đạt kế hoạch đến năm 2015, có 20% số xã về đích NTM, UBND tỉnh đã ban hành quyết định phê duyệt danh sách 14 xã của 10 huyện đăng ký, cam kết đạt chuẩn NTM năm 2014. Để 14 xã đạt được kế hoạch về đích NTM trong năm 2014 thì một giải pháp quan trọng là huy động nguồn vốn. Theo khảo sát của Văn phòng điều phối nông thôn mới của tỉnh thì tổng nhu cầu nguồn vốn để các xã này hoàn thành đủ 19 tiêu chí là 563 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Hằng, Phó Chánh Văn phòng điều phối chương trình xây dựng NTM tỉnh cho biết: Định hướng của tỉnh là ưu tiên tối đa nguồn lực để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; thực hiện tốt việc lồng ghép các chương trình, dự án trên địa bàn; đẩy mạnh phong trào “cả tỉnh chung sức xây dựng nông thôn mới” , vận động các doanh nghiệp cùng tham gia và kêu gọi các tổ chức, cá nhân, con em xa quê ủng hộ xây dựng nông thôn mới.

Hưng Tân là 1 trong 2 xã của huyện Hưng Nguyên phấn đấu về đích NTM trong năm 2014. Đây là một xã thuần nông, điều kiện kinh tế của người dân còn khó khăn nhưng nhờ biết phát huy nội lực cũng như sự đồng lòng của dân mà đến nay, Hưng Tân đã đạt 15/19 tiêu chí. Có 4 tiêu chí chưa đạt là giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa và môi trường. Xác định đây là những tiêu chí khó, đòi hỏi nguồn vốn lớn với gần 19,7 tỷ đồng, lãnh đạo Đảng ủy, UBND xã xác định đi lên bằng nội lực, trong đó sức dân là chính. Trong đó, sẽ huy động sức dân đóng góp được khoảng 10 tỷ đồng và phần còn lại là nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và lồng ghép các chương trình, dự án khác.

Khó khăn hiện nay của Hưng Tân là hiện tỉnh đang có chủ trương hỗ trợ tiền đấu giá đất cho 14 xã có kế hoạch về đích năm 2014 nhưng hiện nay, công tác đấu giá đất gặp nhiều khó khăn vì Hưng Tân là một xã thuần nông nên giá đất không cao. Bên cạnh đó, trên địa bàn xã không có doanh nghiệp đứng chân. Theo báo cáo phân bổ nguồn vốn thì Hưng Tân sẽ được tỉnh hỗ trợ 4 tỷ đồng từ nguồn Trái phiếu Chính phủ, cộng với hỗ trợ xi măng làm đường GTNT của tỉnh và huyện khoảng 1,8 tỷ đồng. Hiện xã còn 4 km đường GTNT chưa đạt chuẩn NTM và đang cố gắng hoàn thành trong quý II này.

Ông Nguyễn Trọng Thục - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Đến nay, xã đã được cung ứng 162 tấn xi măng nhưng để đáp ứng nhu cầu thì cần thêm 50 tấn nữa và chúng tôi đang xin để được cấp kịp thời nhằm hoàn thành 2 tiêu chí là giao thông và thủy lợi. Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước thì xã đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Đặc biệt, trong vấn đề vận động, phân khai nguồn vốn đóng góp của người dân, xã đã thành lập các tổ tại các xóm tham gia thu tiền, chi tiền có sự giám sát của cộng đồng và các ban, ngành để tạo sự minh bạch, công bằng. Đây là cách gây dựng niềm tin với người dân để người dân yên tâm tham gia xây dựng NTM”.

Là xã duy nhất của huyện Nghi Lộc đăng ký về đích NTM trong năm 2014, Nghi Thái xác định đây vừa là niềm tự hào, vừa là trách nhiệm nhưng cũng là thử thách lớn cho xã và người dân. Với 4 tiêu chí chưa đạt là giao thông, thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa và môi trường, xã có nhu cầu nguồn vốn khoảng 30 tỷ đồng. Đối với các tiêu chí còn chưa đạt, nguyên nhân chính là do tình trạng thiếu vốn tiến độ thực hiện bị chậm lại. Hiện xã đang chuẩn bị xây dựng các công trình như nhà văn hóa xã, sân vận động, trường học mầm non, trạm bơm, chợ. Ông Võ Văn Vinh, Chủ tịch UBND xã Nghi Thái cho biết: Công tác đầu tư, xây dựng các công trình này đã được chuẩn bị từ cuối năm 2013. Hiện đang chọn nhà tư vấn và chuẩn bị đấu thầu. Chậm nhất là cuối tháng 3 này, các công trình trên địa bàn sẽ thi công và đến cuối tháng 8 sẽ hoàn thành và đề nghị thẩm định các tiêu chí.

Về huy động vốn, xã Nghi Thái đã xây dựng được kế hoạch cụ thể. Ngoài 4 tỷ đồng từ nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ, xã còn được huyện hỗ trợ khoảng 2 tỷ đồng, trong đó có 800 triệu đồng để xây dựng nhà văn hóa và 1 tỷ đồng tiền thưởng cho xã về đích năm 2014. Đối với công trình chợ, xã sẽ huy động sự đóng góp của các tiểu thương từ 250 - 300 triệu đồng; công trình trường mầm non sẽ huy động nguồn xã hội hóa giáo dục khoảng 250 triệu.

Cũng như xã Hưng Tân, Nghi Thái lo lắng công tác đấu thầu đất sẽ khó khăn. “Nhu cầu của xã là cần khoảng 30 tỷ đồng nhưng do ngân sách hỗ trợ cũng như vốn huy động còn hạn chế nên xã sẽ làm dần và sau đó sẽ trả nợ. Đối với 3,2 tỷ đồng nguồn vốn huy động trong dân, đến nay đã đạt được khoảng 2,5 tỷ đồng. Để đạt được kế hoạch đề ra, xã đề nghị tỉnh và huyện cần có quyết định phân bổ vốn sớm và đặc biệt là cần có thêm cơ chế, chính sách để khuyến khích các xã phấn đấu về đích trong năm 2014. Xã cũng đề nghị huyện cần sớm thành lập Ban giải phóng mặt bằng để tổ chức, tái định cư cho các hộ dân nằm trong dự án xây dựng sân vận động. Người dân đã đồng thuận, mặt bằng tái định cư đã có nên công tác này cần được thực hiện sớm”, ông Vinh cho biết thêm.

Với sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước và sự chủ động của các xã thì nguồn vốn xây dựng NTM hiện đã có những hướng mở tích cực. Hầu hết các xã trong diện về đích sớm này có xuất phát điểm khá so với các xã còn lại, trong đó một yếu tố quan trọng là sự đồng thuận của người dân rất cao. Đồng hành cùng các xã, các huyện đang tích cực hỗ trợ mọi mặt để kế hoạch trên được thành công. Huyện Hưng Nguyên cũng đang tích cực hỗ trợ cho 2 xã Hưng Tân, Hưng Tiến đạt được kế hoạch đề ra. Ngoài nguồn vốn hỗ trợ từ tiền đấu giá đất thì huyện Hưng Nguyên còn hỗ trợ 200 triệu đồng/nhà văn hóa xóm để đạt chuẩn. Huyện đang có chủ trương hỗ trợ 1 xã 1 tỷ đồng và sắp tới sẽ trình HĐND huyện thông qua. Còn huyện Nghi Lộc sẽ cam kết thưởng cho xã về đích sớm là 1 tỷ đồng cùng với nguồn vốn đầu tư khác. Hiện nay, UBND tỉnh đã có quyết định phân bổ nguồn vốn cho chương trình xây dựng NTM trên địa bàn toàn tỉnh nói chung và đặc biệt là 14 xã về đích sớm nói riêng.

Ông Nguyễn Văn Hằng, Phó Chánh Văn phòng điều phối xây dựng NTM tỉnh cho biết: Mặc dù khó khăn nhưng các địa phương đã lồng ghép các chương trình, dự án với tổng số nguồn vốn đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn năm 2014 là 348,227 tỷ đồng. Riêng nguồn vốn Trung ương hỗ trợ đầu tư trực tiếp cho chương trình NTM là 248,6 tỷ đồng, trong đó kinh phí sự nghiệp là 23,6 tỷ đồng và nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ là 225 tỷ đồng. Hiện nay, UBND tỉnh đã có quyết định về việc phân bổ nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ, cụ thể đối với 14 xã phấn đấu về đích NTM năm 2014 sẽ được hỗ trợ 4 tỷ đồng/xã. Đối với 14 xã đăng ký đạt chuẩn NTM năm 2014 thì ưu tiên chỉ đạo toàn diện của cả hệ thống chính trị, tập trung huy động, lồng ghép các nguồn lực để giúp các xã hoàn thành các tiêu chí còn lại.

Thực tế cho thấy bên cạnh những tiêu chí về hạ tầng cơ sở thì một tiêu chí quan trọng là nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân cần được tiến hành song song với nhau. Khi người nông dân có điều kiện kinh tế cao thì việc người dân quay lại đầu tư cho bộ mặt nông thôn là hướng đi đúng đắn và mang tính bền vững nhất.

Bài, ảnh: Phạm Bằng