Xử lý nghiêm sai phạm trong sử dụng đất lâm nghiệp

(Baonghean) - Ngày 15/1/2015, Báo Nghệ An có bài điều tra phản ánh về việc chuyển nhượng "chui", tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất lâm nghiệp tại địa bàn huyện Quỳ Châu. Sau khi báo đăng tải, cơ quan chức năng Quỳ Châu đã làm rõ có tới 465 ha rừng đã bị bán, chuyển nhượng trái phép...

Tình trạng chuyển nhượng “chui” đất lâm nghiệp, sau đó tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà người dân phát hiện là ở địa bàn xã Châu Hạnh. Theo đó, khoảng năm 2011 - 2012, tại các bản Kẻ Nính, Pà Cọ (xã Châu Hạnh) có nhiều hộ gia đình đã được nhà nước giao đất rừng theo Nghị định 163 của Chính phủ đã đem bán cho một doanh nghiệp với giá rất rẻ.

Năm 2014 - 2015, doanh nghiệp này đưa máy móc, nhân lực mở đường, sẻ phát rừng chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Từ tin báo của người dân, Báo Nghệ An đã điều tra làm rõ có sự việc nêu trên, doanh nghiệp thực hiện mua bán, chuyển nhượng trái phép đất lâm nghiệp sau đó tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất là Công ty cổ phần Nghệ An Xanh, có trụ sở tại bản Bình 3, xã Châu Bình.

Diện tích rừng người dân chuyển nhượng trái pháp luật cho Công ty cổ phần Xanh Nghệ An.

Sau khi báo Nghệ An có bài phản ánh tình trạng trên (bài viết “Chấn chỉnh tình trạng chuyển nhượng trái phép đất lâm nghiệp” đăng ngày 15/1), huyện Quỳ Châu đã giao Hạt Kiểm lâm xuống các địa bàn này để kiểm tra làm rõ. Theo ông Lê Xuân Đình, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Quỳ Châu, qua kiểm tra, đã xác định được trên địa bàn huyện có một số hộ gia đình, cá nhân được giao đất rừng theo Nghị định 163, sau đó bán, chuyển nhượng, cho thuê đất rừng cho một số tổ chức, cá nhân để đầu tư trồng rừng. Việc mua bán diễn ra âm thầm, một số ít có hợp đồng, còn lại chủ yếu thỏa thuận miệng giữa hai bên, bên bán nhận tiền, bên mua nhận bìa đỏ. Sau khi mua, các tổ chức, cá nhân trồng rừng đã tự ý thuê nhân công phát, đốt xử lý thực bì để trồng rừng. Trong số diện tích các hộ gia đình đã bán chủ yếu là rừng tự nhiên tái sinh phục hồi, trạng thái từ Ic đến IIa, IIb, chủ yếu diễn ra trên địa bàn các xã Châu Bình, Châu Hội, Châu Nga, Châu Hạnh, Châu Thắng, Châu Bính.

Riêng tại xã Châu Hạnh, Hạt Kiểm lâm đã xác minh cụ thể, có một số hộ gia đình, cá nhân ở hai bản Kẻ Nính, Pà Cọ đã cho thuê, bán, chuyển nhượng đất rừng cho Công ty cổ phần Nghệ An Xanh (đại diện là ông Phan Bá Giang, Lô Xuân Toán), văn phòng đặt tại bản Bình 3, xã Châu Bình. Cụ thể, vào thời điểm năm 2011 - 2012, các ông Lô Xuân Toán, Phan Bá Giang đã trực tiếp đến các hộ gia đình có đất rừng để hợp đồng thuê, mua, chuyển nhượng đất rừng. Với hình thức hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và hợp đồng thuê quyền sử dụng đất có thời hạn 50 năm; với giá thỏa thuận từ 350.000 đồng/ha đến 1.600.000 đồng/ha.

Sau khi ký hợp đồng, các hộ gia đình đã nhận tiền và giao giấy chứng nhận QSD đất cho các ông Toán, Giang. Đã có 37 hộ bán, chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất với tổng diện tích lên đến 464,7 ha (trong đó ở bản Kẻ Nính là 281,3 ha; bản Pà Cọ là 183,4 ha). Nhận thấy nếu không quyết liệt ngăn chặn, xử lý kịp thời thì dẫn đến nguy cơ phá rừng tự nhiên đồng loạt, khó kiểm soát và nguy cơ tích tụ đất đai cho một số tổ chức, cá nhân; trong khi đó nhân dân sẽ mất đi tư liệu sản xuất, vì vậy, Kiểm lâm Quỳ Châu đã kiến nghị UBND huyện chỉ đạo các phòng chức năng và chính quyền các xã trên địa bàn rà soát, thống kê các hộ gia đình, cá nhân cho thuê, chuyển nhượng đất; các cá nhân, tổ chức nhận chuyển nhượng đất trái quy định, để từ đó có biện pháp ngăn ngừa, xử lý theo quy định của pháp luật.

Tháng 2/2015, Hạt Kiểm lâm Quỳ Châu có Báo cáo số 30/BC-KL gửi lên Huyện ủy và UBND huyện, ngoài sự việc trên còn nêu rõ tình trạng có một số hộ gia đình, cá nhân và chủ đầu tư trồng rừng đã tự ý chặt phá dần cây gỗ non một cách có chủ ý để làm nghèo rừng, sau đó sẻ phát, đốt để trồng rừng làm cho nguy cơ chặt phá rừng có diễn biến phức tạp khó lường.

Song song với đó, tình trạng phá, đốt rừng vẫn còn xảy ra. Cụ thể, vào hồi 18h30 phút ngày 18/4/2015, tại lô 1, khoảnh 20, tiểu khu 175, thuộc địa bàn xã Châu Hạnh đã xảy ra cháy rừng. Ngay sau khi nhận được tin báo, Hạt Kiểm lâm Quỳ Châu đã báo cáo lên UBND huyện để huy động lực lượng, phương tiện dập tắt đám cháy. Sau đó cùng Công an huyện, Viện KSND, UBND xã Châu Hạnh tiến hành điều tra, đo, đếm xác định thiệt hại do cháy rừng gây ra. Qua đo đếm, xác định diện tích bị cháy là 62.785m2, nằm trong vùng đất rừng sản xuất nhà nước giao cho các hộ ông Lim Văn Quỳ và ông Vi Văn Thân (đều trú tại bản Định Tiến, xã Châu Hạnh).

Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Quỳ Châu đã tiến hành điều tra xét hỏi các đối tượng có liên quan và ông Lim Văn Quỳ đã khai nhận là tự ý phá rừng (trạng thái rừng IIb + N, rừng gỗ nứa) sau đó tổ chức đốt và bị cháy lan sang khu vực đất rừng của gia đình ông Vi Văn Thân. Đối chiếu với quy định của pháp luật (tại Nghị định 157/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng và quản lý lâm sản) thì diện tích bị chặt phá đốt cháy rừng của ông Lim Văn Quỳ đã quá mức xử phạt vi phạm hành chính. Vì vậy, Hạt Kiểm lâm Quỳ Châu đã đề nghị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Quỳ Châu khởi tố vụ án về tội hủy hoại rừng theo quy định của Bộ luật Hình sự; để nghị UBND huyện Quỳ Châu chỉ đạo các ngành chức năng xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Tìm hiểu được biết, thời điểm năm 2011, UBND huyện Quỳ Châu đã nắm bắt được thông tin về tình trạng mua bán, chuyển nhượng “chui” giấy chứng nhận QSD đất rừng được cấp theo NĐ163. Vì vậy, năm 2012 đã có Công văn số 162/UBND.TNMT về việc chuyển nhượng QSD đất lâm nghiệp, yêu cầu chủ tịch các xã, thị trấn không được xác nhận cho việc chuyển nhượng QSD đất lâm nghiệp; giao cho Văn phòng đăng ký QSD đất không thụ lý hồ sơ chuyển nhượng QSD đất lâm nghiệp của các hộ gia đình đã được cấp theo NĐ 163. Sau khi Hạt Kiểm lâm có Báo cáo số 30/BC-KL, ngày 20/4/2015, Huyện ủy Quỳ Châu đã ban hành Chỉ thị số 15 - CT/HU của Ban Thường vụ Huyện ủy; UBND huyện Quỳ Châu có Công điện số 190/CĐ-UBND ngày 22/4/2015 cùng chỉ đạo về việc tăng cường các biện pháp phòng chống chặt phá rừng, chuyển đổi rừng trái quy định và phòng cháy, chữa cháy rừng.

Trong nội dung Chỉ thị 15, và Công điện 190, Huyện ủy và UBND huyện Quỳ Châu đã nêu rõ thực trạng và chỉ đạo các lực lượng bảo vệ rừng phối hợp với quân sự, công an tăng cường tuần tra, kiểm tra rừng tại gốc; kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các đối tượng chặt phá, khai thác rừng trái phép và gây cháy rừng; đồng thời ngăn chặn tình trạng chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, mua bán, chuyển nhượng rừng và đất lâm nghiệp trái pháp luật.

Ông Ngô Đức Thuận, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu cho biết: Lãnh đạo huyện ủy, UBND huyện đã giao nhiệm vụ cho Hạt Kiểm lâm cùng các phòng ban liên quan tập trung thực hiện nghiêm Chỉ thị số 15 - CT/HU của Ban Thường vụ Huyện ủy và Công điện số 190/CĐ-UBND của UBND huyện; bên cạnh đó, tiếp tục kiểm tra, rà soát để làm rõ tình trạng mua bán, chuyển nhượng đất rừng từ những năm trước đây. Với những vụ việc đã được làm rõ, sẽ có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Chủ trương giao đất giao rừng của Đảng và Nhà nước ngoài tăng cường hiệu quả công tác quản lý bảo vệ rừng, gắn bó cuộc sống của người dân với rừng; nhằm tạo điều kiện để người dân phát triển kinh tế gia đình, từng bước xóa đói giảm nghèo theo hướng bền vững. Thiết nghĩ, Huyện ủy, UBND huyện Quỳ Châu cần chỉ đạo quyết liệt hơn nữa, cần phát huy vai trò, trách nhiệm của UBND các xã, thị trấn trong công tác quản lý đất đai và tuyên truyền, vận động nhân dân; bên cạnh đó, phải xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm. Có như vậy, tình trạng đốt phá rừng, mua bán và chuyển nhượng đất rừng trái pháp luật mới được chấn chỉnh kịp thời, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong giao đất giao rừng cho nhân dân mới phát huy được hiệu quả.

Nhật Lân