Yên Thành: Nhiều giải pháp giảm nhẹ thiên tai vùng hồ đập

(Baonghean) - Huyện Yên Thành có trên 250 hồ đập vừa và nhỏ, hầu hết hệ thống hồ đập này được xây dựng từ lâu, qua nhiều năm sử dụng dẫn đến xuống cấp trầm trọng. Để đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão và đủ nguồn nước phục vụ sản xuất, năm 2014, huyện Yên Thành đã đầu tư nâng cấp, sửa chữa một số hồ đập thuộc vùng trọng điểm.

Đập chứa nước Nhân Tiến thuộc xã miền núi Tiến Thành, mặc dù dung tích chứa chỉ 100 ngàn mét khối, cung cấp nguồn nước tưới cho 40 ha đất canh tác, nhưng hồ đập này lại có vai trò quan trọng trong tiêu thoát lũ của hệ thống các hồ đập lớn như: Kẻ Sặt, Đồn Húng. Năm 2013, do ảnh hưởng liên tiếp của 3 cơn bão, mưa lớn đã gây sạt lở thân đập và tràn xả lũ, đe dọa đến tính mạng của trên 30 hộ dân vùng hạ du. Đầu năm 2014, với nguồn vốn hỗ trợ cấp bách của UBND tỉnh, đập Nhân Tiến được đầu tư nâng cấp với một số hạng mục như: Cầu qua đường, tràn xả lũ, đường dân sinh và kiên cố bờ đập với tổng nguồn vốn 2,9 tỷ đồng. Sau gần 3 tháng khẩn trương thi công, đến nay, trên 70% khối lượng của các hạng mục đã hoàn thành. Ông Nguyễn Hữu Đại – Chủ tịch UBND xã Tiến Thành cho hay: Về phía chính quyền địa phương đã đôn đốc nhà thầu đảm bảo chất lượng công trình, tổ chức cho Ban thanh tra nhân dân và giám sát cộng đồng thực hiện chặt chẽ, để công trình đảm bảo kỹ thuật, mỹ thuật cũng như tiến độ thi công.

Diễn tập ứng cứu sự cố vỡ hồ đập Đồn Húng – xã Hùng Thành – Yên Thành.

Còn tại xã miền núi Mỹ Thành, gắn với chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, thời gian qua xã đã được Nhà nước đầu tư xây dựng hệ thống thuỷ lợi nội đồng, trong đó, 2 hồ đập địa phương là Khe Cừa và đập Truông được hỗ trợ kinh phí nâng cấp sửa chữa với tổng nguồn vốn đầu tư 10 tỷ đồng. Mặc dù phải thi công với nhiều hạng mục công trình, trong khi đó, nguồn kinh phí lại hạn hẹp, nhưng với sự quyết tâm cao của đơn vị thi công, đến thời điểm này đập Khe Cừa đã hoàn thành các hạng mục với khối lượng đào đắp lòng hồ và mái đập 5 ngàn m3 đất, nâng dung tích chứa gần 200 ngàn m3 nước. Trong đó, bờ đập được tôn cao 1 m so với thiết kế ban đầu; mái hạ lưu trồng cỏ chống sạt lở, mái thượng lưu được lát đá khan và đổ bê tông cốt thép. Riêng tràn xả lũ được mở rộng lên 10 m và kiên cố bằng bê tông, được chủ đầu tư UBND huyện nghiệm thu và bàn giao cho địa phương vận hành sử dụng, đảm bảo nguồn nước dự trữ để tưới trong vụ sản xuất hè thu và an toàn trong mùa mưa lũ. Hiện tại, Công ty TNHH Danh Nhung đang đẩy nhanh tiến độ thi công giai đoạn 1 ở đập Truông, phấn đấu sớm hoàn thành tràn xả lũ trước mùa mưa .

Là huyện đồng bằng, bán sơn địa với nhiều hệ thống hồ đập, bằng nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ và nguồn ngân sách đối ứng của huyện, từ năm 2011 đến nay, Yên Thành được thực hiện 25 dự án đầu tư sửa chữa, nâng cấp hệ thống hồ đập. Trong đó, một số hồ đập trọng điểm như: đập Khe Bai xã Mã Thành; đập 3 - 2 xã Đồng Thành; đập Ký Rượu xã Tăng Thành; đập Khe Chuối, đập Khe Chò xã Tây Thành; đập Khe Trâu xã Quang Thành (do Chi cục PCLB tỉnh làm chủ đầu tư). Đập Bàu Trang xã Trung Thành, đập Cây Tàng xã Sơn Thành... cơ bản hoàn thành các hạng mục, đảm bảo an toàn hồ chứa, tăng trữ lượng, ổn định diện tích tưới. Huyện Yên Thành tiếp tục phát huy nội lực, giải quyết tốt vấn đề giải phóng mặt bằng để tiếp nhận đầu tư và thu hút đầu tư cho những hồ đập có dung tích từ 200.000 m3 trở lên. Riêng trong năm 2014 phấn đấu hoàn thành 15 dự án sửa chữa, nâng cấp hồ đập, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất cho các xã vùng cao và né tránh thiên tai trong mùa mưa lũ sắp tới. Đặc biệt, tại đập Đồn Húng, xã Hùng Thành và hồ chứa nước Nhà Trò, xã miền núi Tân Thành có trữ lượng lớn từ 3,5 đến 4,3 triệu mét khối nước, mặc dù nhiều lần được nâng cấp sửa chữa, nhưng qua các đợt mưa lớn vào cuối năm ngoái đã làm cho cống lấy nước bị xâm thực, phía mái đập thượng lưu và hạ lưu xuất hiện sụt lún thân đập và rò rỉ. Tuy trong điều kiện còn khó khăn về kinh phí, nhưng trước mùa mưa lũ năm nay, đơn vị chủ quản là Công ty TNHH 1 thành viên thủy lợi Bắc và Xí nghiệp thuỷ lợi Yên Thành đã tập trung khắc phục sự cố; mở thêm tràn xả lũ, hàn gắn sạt lở, áp trúc mái đê, tôn cao thân đập...

Để chủ động đối phó với mọi tình huống, vào ngày 9/6 vừa qua, huyện Yên Thành đã chọn hồ đập Đồn Húng để tổ chức diễn tập phòng chống lụt bão năm 2014 với quy mô cấp tỉnh, nhằm xử lý các tình huống về sự cố nguy cơ vỡ đập khi có mưa lũ lớn. Ngoài tổ chức huy động lực lượng giúp dân chằng chống nhà cửa, kê kích tài sản và sơ tán di dời 400 nhân khẩu của 154 hộ dân ở 4 xóm vùng hạ du các xã Lăng Thành, Tiến Thành và Hùng Thành đến 2 địa điểm đảm bảo an toàn, BCH PCLB-TKCN huyện đã huy động hàng trăm người gồm lực lượng dân quân tự vệ, trung đội nòng cốt của các xã Tiến Thành, Hùng Thành, Lăng Thành, Đồng Thành và lực lượng Công an, BCH quân sự huyện sử dụng 3000 khối đá xử lý chống thấm, sụt lún thân đập, trượt mái hạ lưu và dùng thuốc nổ phá tràn phân lũ khi nước tràn đỉnh đập. Nhờ tuân thủ theo phương châm “4 tại chỗ”, trong đợt diễn tập này, huyện Yên Thành được BCĐ, Ban đạo diễn diễn tập của tỉnh xếp loại giỏi. Ông Nguyễn Sỹ Hưng - Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thành cho biết: Đây là dịp để huyện Yên Thành nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, điều hành của chính quyền; tham mưu phối hợp của các ban ngành đoàn thể; sự phối hợp trong huy động giữa lực lượng quân sự, công an và các ban ngành đoàn thể từ huyện đến cơ sở khi có tình huống bão lụt xảy ra. Thông qua đó, góp phần bồi dưỡng, nâng cao ý thức cảnh giác đối với người dân; trình độ ứng dụng các phương tiện trang bị, công tác triển khai huy động lực theo phương châm “ 4 tại chỗ’’ để đối phó với thiên tai lụt bão ở những vùng hồ đập. Đối với những công trình hồ đập đang thi công xây dựng, huyện đã thường xuyên đôn đốc và tăng cường giám sát cộng đồng, và yêu cầu nhà thầu căn cứ vào các hạng mục quan trọng để thi công trước. Mặc dù NQ 1792 của Chính phủ quy định có vốn bao nhiêu làm bấy nhiêu, nhưng đối với huyện Yên Thành đã huy động tối đa mọi nguồn vốn để thực hiện đạt 140% kế hoạch, xử lý kịp thời các sự cố ách yếu, không để sự cố xẩy ra .

Trước tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, có chiều hướng tăng lên cả về cường độ, tính bất thường và mức độ nguy hiểm, những giải pháp giảm nhẹ thiên tai của Yên Thành là hết sức cần thiết. Cùng với triển khai đồng bộ các phương án PCLB, huyện Yên Thành đang chủ động nhiều giải pháp đối với vùng trọng điểm hồ đập, nhằm nâng cao hệ số an toàn trong mùa mưa lũ.

Bài, ảnh: Thái Dương