Lo ngại Tổng thống Trump sẽ bất ngờ 'phá vỡ' NATO

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh Reuters.

Tạp chí Focus Online của Đức nhận định, hội nghị thượng đỉnh NATO đứng trước nguy cơ tan rã. Mặc dù, chính phủ Đức đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng từ 1,24 – 1,5% GDP từ nay đến năm 2024, song mọi nỗ lực hiện tại dường như không thể níu kéo và làm hài lòng Mỹ

Trong lá thư gửi tới các nhà lãnh đạo NATO, trong đó có Đức và 7 quốc gia thành viên khác, Tổng thống Trump nêu rõ yêu cầu các nước tăng chi tiêu cho quốc phòng. Những lời lẽ trong thư rất gay gắt và mang tính đe dọa là minh chứng cho thấy sự kiên nhẫn của Mỹ đang dần cạn kiệt với các đồng minh trong khối. Trước đó tại Hội nghị thượng đỉnh NATO tại xứ Wales (Anh) năm 2014, các thành viên trong khối đã cam kết chi 2% GDP cho quốc phòng, tuy nhiên Tổng thống Trump nhiều lần lên tiếng gay gắt rằng các đồng minh không nghiêm túc thực hiện cam kết này.

Forcus Online chỉ rõ, ngay cả Đức – thành viên có nền kinh tế mạnh nhất của NATO, hình mẫu để các nước khác noi theo cũng không thể đạt được mức thỏa thuận, đóng góp 2% GDP vào ngân sách NATO. Điều này đã khiến thất vọng của Mỹ ngày càng gia tăng và tình hình an ninh của tổ chức có nguy cơ bị “xói mòn”.

Sự chỉ trích của Mỹ phần lớn “đánh” vào Đức, bởi lẽ bức thư của Tổng thống Trump được đưa ra trong bối cảnh Bộ Quốc phòng Mỹ đang đánh giá lại chi phí của 35.000 binh lính Mỹ đang hiện diện tại Đức, sau khi ông Trump bày tỏ quan ngại về việc Mỹ phải bỏ ra chi phí quá lớn để duy trì lực lượng này..

Sự mất kiên nhẫn của Mỹ cũng dễ hiểu khi nước này đóng góp gần 72% tổng chi tiêu quốc phòng của NATO. Dưới thời người tiền nhiệm Barack Obama đã nhiều lần kêu gọi các nước châu Âu tăng chi tiêu quân sự, song vẫn không có sự dịch chuyển.

Bộ Quốc phòng Mỹ đã lên tiếng bác bỏ những thông tin của truyền thông về sự tồn tại của bản kế hoạch rút quân đội Mỹ ra khỏi lãnh thổ Đức, song giới quan sát lại lo ngại, nếu bản kế hoạch được thực thi thì đó sẽ là “một tình huống nghiêm trọng”, và Mỹ có thể nghiêm túc xem xét khả năng rút khỏi NATO. – chuyên gia Thomas Eger nhận định.

“Nếu Tổng thống Trump rút quân đội ra khỏi lãnh thổ Đức, điều này đồng nghĩa với việc đặt dấu chấm cho mọi hoạt động của NATO” – chuyên gia quan sát chính sách đối ngoại của Đức Thomas Eger nhận định. Ông cho rằng, liên minh NATO vẫn sẽ tồn tại, nhưng chỉ còn “trên giấy”, khi đó, các nước thành viên và ngay cả EU không đủ khả năng tự bảo vệ mình trong trường hợp có chiến tranh xảy ra.

Chuyên gia Thomas cỏn nhận định, cuộc gặp cấp cao của Tổng thống Trump với người đồng cấp phía Nga Vladimir Putin tại Helsinki vào ngày 16/7 sắp tới, ngay sau hội nghị thượng đỉnh NATO, cũng là một tín hiệu xấu cho tổ chức này.

“Tổng thống Trump có thể sẽ từ chối tham gia hội nghị tại Brussel để tập trung cho cuộc gặp thượng đỉnh bàn về những vấn đề nóng của thế giới với Tổng thống Putin” – chuyên gia Thomas nói.

Những lo ngại trên không phải là không có căn cứ, bởi châu Âu đã nhận thấy bài học nhãn tiền từ cuộc gặp của Tổng thống Donald Trump với Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore hôm 12/6. Châu Âu sợ rằng tại cuộc gặp Tổng thống Putin ở Helsinki, ông Trump sẽ có những bước đi tương tự như tại Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều. Ví như ngay cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên, Tổng thống Trump ngay lập tức đã hủy bỏ các lệnh tập trận chung với Hàn Quốc.

“Mọi diễn biến nhanh như chớp. Tôi e ngại rằng, Tổng thống Trump cũng có thể đặt các đối tác NATO trong tình huống này – rút quân nhanh chóng ra khỏi Đứ, cam kết ngừng các cuộc tập trận chung của NATO do Mỹ dẫn đầu tại Ba Lan và các nước Baltic, hay nới lỏng biện pháp trừng phạt đối với Nga và không giải quyết vấn đề Crimea, chỉ để đổi lấy một thỏa thuận “mơ hồ” từ phía Nga.” – chuyên gia Thomas nhận định.