5 loại thông tin bạn không được chia sẻ với các chatbot AI

Chatbot AI là gì?

Chatbot AI (Artificial Intelligence Chatbot) là một chương trình máy tính sử dụng AI để giao tiếp với con người thông qua văn bản hoặc giọng nói. Mục tiêu chính của chatbot AI là mô phỏng cuộc trò chuyện tự nhiên, hỗ trợ người dùng thực hiện các nhiệm vụ hoặc giải đáp thắc mắc một cách tự động và nhanh chóng.

Hiện nay, các chatbot AI có khả năng hiểu và phản hồi các câu hỏi hoặc yêu cầu bằng ngôn ngữ tự nhiên, gần giống với cách con người giao tiếp. Nhiều chatbot AI sử dụng các thuật toán học máy (machine learning) để cải thiện hiệu suất và khả năng hiểu biết theo thời gian.

Trong thực tế, các chatbot AI có thể được tích hợp vào nhiều lĩnh vực, từ chăm sóc khách hàng, giáo dục, y tế đến thương mại điện tử hoặc giải trí. Các chatbot AI không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn cải thiện trải nghiệm người dùng, song việc sử dụng cần được cân nhắc để đảm bảo tính bảo mật và quyền riêng tư.

Các rủi ro về quyền riêng tư của chatbot AI

Các chatbot AI như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google đang ngày càng phổ biến nhờ khả năng tạo ra phản hồi tự nhiên giống con người. Tuy nhiên, việc hoạt động dựa trên các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) cũng tiềm ẩn những rủi ro liên quan đến quyền riêng tư và bảo mật.

Những lỗ hổng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý thông tin cá nhân, bởi bất kỳ dữ liệu nào được chia sẻ trong quá trình tương tác đều có nguy cơ bị lạm dụng hoặc tiết lộ không mong muốn.

Thực hành thu thập dữ liệu: Chatbot AI được phát triển dựa trên các bộ dữ liệu khổng lồ, trong đó, có thể bao gồm các tương tác từ người dùng. Dù các công ty như OpenAI cung cấp tùy chọn để người dùng từ chối việc thu thập dữ liệu, việc đảm bảo quyền riêng tư một cách tuyệt đối vẫn là một thách thức không nhỏ.

Lỗ hổng máy chủ: Dữ liệu người dùng được lưu trữ trên các máy chủ có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Tội phạm mạng có thể khai thác những lỗ hổng này để đánh cắp thông tin và sử dụng cho các mục đích bất hợp pháp, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về bảo mật và quyền riêng tư.

Quyền truy cập của bên thứ ba: Dữ liệu từ các tương tác với chatbot có thể được chia sẻ với các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba hoặc truy cập bởi nhân viên có thẩm quyền. Điều này làm gia tăng nguy cơ rò rỉ thông tin và các vi phạm liên quan đến quyền riêng tư.

Lo ngại về AI tạo sinh: Các nhà phê bình cảnh báo rằng, sự gia tăng ứng dụng AI tạo sinh có thể làm gia tăng đáng kể các rủi ro liên quan đến bảo mật và quyền riêng tư, khiến vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn bao giờ hết.

Để bảo vệ dữ liệu cá nhân khi sử dụng ChatGPT và các chatbot AI khác, bạn cần hiểu rõ các rủi ro về quyền riêng tư liên quan đến việc sử dụng các nền tảng này. Dù các công ty như OpenAI đã cung cấp một mức độ minh bạch và công cụ kiểm soát nhất định, nhưng tính phức tạp trong việc chia sẻ dữ liệu và nguy cơ bảo mật tiềm ẩn đòi hỏi người dùng phải luôn thận trọng và cảnh giác.

Để đảm bảo quyền riêng tư và bảo mật của bạn, có 5 loại thông tin quan trọng mà bạn không bao giờ được chia sẻ với các chatbot AI.

1. Thông tin về tài chính

Với sự phổ biến ngày càng tăng của các chatbot AI, nhiều người dùng đã bắt đầu sử dụng các mô hình ngôn ngữ này để nhận tư vấn về tài chính và quản lý tài chính cá nhân. Mặc dù chúng có thể giúp nâng cao hiểu biết về tài chính, nhưng việc nhận thức rõ những rủi ro tiềm ẩn khi chia sẻ thông tin tài chính với chatbot AI là vô cùng quan trọng.

Khi sử dụng các chatbot AI làm cố vấn tài chính, bạn có thể vô tình tiết lộ thông tin tài chính cá nhân cho những tội phạm mạng tiềm ẩn, những người có thể lợi dụng dữ liệu này để rút tiền từ tài khoản của bạn. Mặc dù các công ty cam kết bảo mật và ẩn danh dữ liệu trò chuyện, nhưng bên thứ ba và một số nhân viên vẫn có thể truy cập vào thông tin này.

Ví dụ, các chatbot AI có thể phân tích thói quen chi tiêu của bạn để đưa ra lời khuyên tài chính, nhưng nếu dữ liệu này rơi vào tay kẻ xấu, nó có thể bị lợi dụng để tạo ra các chiêu lừa đảo, như email giả mạo từ ngân hàng của bạn.

Để bảo vệ thông tin tài chính cá nhân, hãy giới hạn việc tương tác với các chatbot AI chỉ ở những câu hỏi chung và thông tin cơ bản. Chia sẻ chi tiết về tài khoản, lịch sử giao dịch hoặc mật khẩu có thể khiến bạn trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công. Nếu cần tư vấn tài chính cá nhân hóa, một cố vấn tài chính có giấy phép và uy tín sẽ là sự lựa chọn an toàn và đáng tin cậy hơn.

2. Những suy nghĩ riêng tư và thông tin cá nhân

Nhiều người dùng hiện đang tìm đến các chatbot AI như một phương tiện để tìm kiếm liệu pháp, mà không nhận thức được những hậu quả tiềm ẩn đối với sức khỏe tinh thần của họ. Vì vậy, việc hiểu rõ các rủi ro khi chia sẻ thông tin cá nhân và riêng tư với các chatbot này là vô cùng quan trọng.

Các chatbot AI thiếu kiến thức thực tế và chỉ có thể cung cấp những câu trả lời chung chung đối với các câu hỏi về sức khỏe tâm thần. Điều này đồng nghĩa với việc các phương pháp điều trị hoặc thuốc mà chúng gợi ý có thể không phù hợp với nhu cầu cá nhân của bạn, thậm chí có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.

Hơn nữa, việc chia sẻ suy nghĩ cá nhân với chatbot AI đặt ra mối lo ngại nghiêm trọng về quyền riêng tư. Những bí mật và suy nghĩ riêng tư của bạn có thể bị xâm phạm, bị rò rỉ trực tuyến hoặc sử dụng làm dữ liệu đào tạo cho AI.

Các cá nhân có ý đồ xấu có thể lợi dụng thông tin này để theo dõi bạn hoặc bán dữ liệu của bạn trên trang web đen. Vì vậy, bảo vệ quyền riêng tư của những suy nghĩ cá nhân khi tương tác với các chatbot AI là điều hết sức quan trọng.

Các chatbot AI chỉ nên được xem là công cụ cung cấp thông tin cơ bản và hỗ trợ, chứ không phải là sự thay thế cho liệu pháp chuyên nghiệp. Nếu bạn cần tư vấn hoặc điều trị về sức khỏe tâm thần, hãy tìm đến những chuyên gia sức khỏe tâm thần có chuyên môn. Họ có khả năng cung cấp sự hướng dẫn cá nhân hóa, đáng tin cậy, đồng thời luôn bảo vệ quyền riêng tư và sức khỏe của bạn.

3. Những thông tin quan trọng liên quan đến công việc

Một sai lầm khác mà người dùng cần tránh khi tương tác với các chatbot AI là chia sẻ thông tin nhạy cảm liên quan đến công việc. Các ông lớn công nghệ như Apple, Samsung và Google đã nghiêm cấm nhân viên sử dụng chatbot AI trong môi trường làm việc để bảo vệ sự bảo mật và tính riêng tư của thông tin doanh nghiệp.

Một báo cáo từ Bloomberg đã chỉ ra một trường hợp khi một nhân viên của Samsung sử dụng ChatGPT để giải quyết các vấn đề về mã hóa và vô tình tải mã nhạy cảm lên nền tảng AI tạo sinh.

Sự cố này đã dẫn đến việc lộ thông tin bí mật của Samsung, buộc công ty phải thực hiện lệnh cấm sử dụng các chatbot AI tại nơi làm việc. Nếu bạn sử dụng AI để xử lý các vấn đề mã hóa hoặc bất kỳ công việc nhạy cảm nào khác, hãy cẩn trọng và tuyệt đối không chia sẻ các thông tin bí mật với các chatbot AI.

Tương tự, nhiều nhân viên sử dụng các chatbot AI để tóm tắt biên bản cuộc họp hoặc tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, điều này tiềm ẩn nguy cơ vô tình làm lộ thông tin nhạy cảm. Để bảo vệ dữ liệu quan trọng và ngăn ngừa nguy cơ rò rỉ hoặc vi phạm dữ liệu, bạn cần nhận thức rõ các rủi ro khi chia sẻ thông tin liên quan đến công việc và thực hiện các biện pháp bảo vệ phù hợp.

4. Thông tin về mật khẩu

Việc chia sẻ mật khẩu trực tuyến, kể cả với các mô hình ngôn ngữ lớn, là điều tuyệt đối cần tránh. Dữ liệu từ các mô hình này thường được lưu trữ trên máy chủ, và việc tiết lộ mật khẩu có thể đe dọa nghiêm trọng đến quyền riêng tư cũng như bảo mật thông tin của bạn.

Vào tháng 5 năm 2022, một vụ vi phạm dữ liệu nghiêm trọng liên quan đến ChatGPT đã xảy ra, làm dấy lên lo ngại về tính bảo mật của các nền tảng chatbot AI. Cũng trong thời gian đó, ChatGPT bị cấm tại Ý vì không tuân thủ Quy định Bảo vệ dữ liệu chung (GDPR) của Liên minh châu Âu.

Theo đó, các cơ quan quản lý tại Ý cho rằng, chatbot AI vi phạm luật về quyền riêng tư, nhấn mạnh nguy cơ rò rỉ dữ liệu trên nền tảng này. Mặc dù lệnh cấm sau đó đã được dỡ bỏ và các công ty đã tăng cường các biện pháp bảo mật, sự việc này vẫn cho thấy rằng, những lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn chưa được giải quyết triệt để.

Để bảo vệ thông tin đăng nhập của bạn, tuyệt đối không chia sẻ chúng với các chatbot AI, ngay cả khi bạn cần hỗ trợ khắc phục sự cố. Thay vào đó, hãy sử dụng các trình quản lý mật khẩu chuyên dụng hoặc tuân thủ các giao thức CNTT an toàn do tổ chức của bạn cung cấp để đặt lại và quản lý mật khẩu một cách bảo mật.

5. Thông tin về nơi cư trú và dữ liệu cá nhân khác

Tương tự như các nền tảng truyền thông xã hội và trực tuyến khác, bạn tuyệt đối không nên chia sẻ bất kỳ thông tin nhận dạng cá nhân (PII) nào với các chatbot AI. PII bao gồm những dữ liệu nhạy cảm như vị trí, số căn cước công dân, ngày sinh hoặc thông tin sức khỏe, có thể được sử dụng để nhận dạng hoặc định vị bạn.

Chẳng hạn, vô tình nhắc đến địa chỉ nhà khi yêu cầu các chatbot AI gợi ý dịch vụ gần đó có thể đặt bạn vào tình huống rủi ro. Nếu dữ liệu này bị rò rỉ hoặc bị đánh cắp, kẻ xấu có thể lợi dụng để đánh cắp danh tính hoặc xác định vị trí của bạn trong đời thực. Tương tự, việc chia sẻ quá mức thông tin trên các nền tảng tích hợp AI có thể khiến bạn tiết lộ nhiều thông tin cá nhân hơn mức bạn mong muốn.

Tóm lại, các chatbot AI mang lại nhiều tiện ích cho người dùng, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng kể về quyền riêng tư. Bảo vệ dữ liệu cá nhân khi sử dụng các nền tảng như ChatGPT, Gemini, Copilot, Claude hoặc bất kỳ chatbot AI nào khác không hề phức tạp. Chỉ cần dành chút thời gian để suy nghĩ về hậu quả có thể xảy ra nếu thông tin của bạn chia sẻ bị lộ. Sự cân nhắc này sẽ giúp bạn biết rõ những gì nên chia sẻ và những gì cần giữ bí mật.