Áp giá sàn vé bay, ai lợi, ai thiệt?

Đề xuất quy định giá sàn vé máy bay

Tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách tháng 4, góp ý về Luật Giá (sửa đổi), đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị dự thảo luật bổ sung thêm giá tối thiểu (giá sàn) với vé máy bay nội địa, bên cạnh giá tối đa (giá trần) như hiện nay.

Tán thành ý kiến này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, việc áp giá trần, giá sàn với vé máy bay nội địa là “rất hay và hợp lý”.

Theo đó, việc áp giá sàn sẽ tránh tình trạng hàng không chuyên nghiệp bị đánh bại bởi hàng không giá rẻ. Với các hãng bay chuyên nghiệp, giá vé 0 đồng hay 200.000 – 500.000 đồng không đủ chi phí nhiên liệu, chưa tính tới tiền lương cho người lao động hoặc chi phí khấu hao. Nếu không có quy định về cả giá trần và giá sàn, sẽ có tình trạng “mạnh ai nấy làm”, khó thuyết phục các nhà đầu tư muốn rót vốn vào các hãng hàng không.

Trước thông tin này, đại diện Vietravel Airlines cho biết, nếu áp dụng giá sàn cho vé máy bay sẽ làm giảm tính cạnh tranh, ảnh hưởng sự phục hồi và phát triển của ngành hàng không Việt Nam.

“Việc áp dụng giá sàn tại thị trường hàng không Việt Nam là chưa có tiền lệ”, đại diện hãng hàng không tư nhân này cho hay.

Những ảnh hưởng khi áp giá sàn

Theo đại diện Vietravel Airlines, các nước không quản lý vé máy bay bằng giá trần hay giá sàn. Đơn cử như trong giai đoạn 2016- 2017, Trung Quốc và Ấn Độ cũng đã quyết định bãi bỏ quy định giá tối thiểu cho vé máy bay sau một thời gian ngắn áp dụng vì nhận ra mất nhiều hơn được khi đánh mất lợi thế cạnh tranh với các hãng khác trong khu vực. Bên cạnh đó, ngành du lịch quốc gia bị sụt giảm vì giá vé bay kém cạnh tranh.

Nếu áp giá sàn vé máy bay, người thu nhập thấp khó có cơ hội tiếp cận dịch vụ này. Ảnh: N. Huyền

“Trong khu vực Đông Nam Á, tại các nước thu hút khách du lịch như Thái Lan, Singapore và Malaysia, các hãng hàng không cũng thực hiện cạnh tranh tự do, giá vé do thị trường quyết định và tự điều chỉnh theo xu hướng cung, cầu vào từng thời điểm. Vậy tại sao việc áp dụng quy định về giá sàn lại kìm hãm sự phát triển của hàng không?”, đại diện Vietravel Airlines đặt câu hỏi.

Quan trọng hơn, đại diện hãng bay tư nhân này cũng nhìn nhận mức giá sàn cũng phải được xem xét kỹ lưỡng vì nếu cơ quan quản lý Việt Nam đề xuất giá sàn ở mức khá cao sẽ dẫn đến tình trạng không thể tiếp cận được khách hàng ở phân khúc thấp.

Trao đổi với VietNamNet, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, việc áp giá sàn vé máy bay là không cần thiết, không nên.

Thậm chí, giá vé 0 đồng của các hãng bay cũng là điều bình thường. Bởi vì các loại vé 0 đồng, vé khuyến mãi giá rẻ chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trên mỗi chuyến bay, chỉ được áp dụng ở một vài chuyến khan hiếm khách, mùa thấp điểm.

“Do đó, tôi cho rằng không nên quy định giá sàn vé máy bay để từ đó tạo điều kiện khuyến mãi cũng như thực hiện các yêu cầu về phát triển đường bay của các doanh nghiệp.

Không có một doanh nghiệp nào sẵn sàng khuyến mãi các vé bay thấp hơn chi phí sản xuất. Đã là doanh nghiệp họ phải có lãi. Vì thế, việc doanh nghiệp khuyến mãi 5-10% vé giá rẻ hoặc có vé 0 đồng là bình thường. Đừng nên can thiệp vào việc đó. Nếu nhà nước can thiệp vào giá sàn là can thiệp quá sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp”, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Tuy nhiên, ông Thịnh cho rằng cần thiết phải có giá trần vé máy bay. Lý do vì hiện nay tổng sản lượng từ một hai hãng lớn đã chiếm thị phần tới 70-80%. Nếu không có giá trần, những “ông lớn” này có thể bắt tay nhau nâng giá vé. Điều này dẫn đến người tiêu dùng thiệt hại cũng như các doanh nghiệp nhỏ lẻ khó cạnh tranh.

Đồng tình với quan điểm này, PGS-TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế - tài chính, cho rằng, Bộ GTVT quy định giá sàn đường bay nội địa có giá từ 0 đồng, đồng nghĩa với việc không có giá sàn. Các hãng bay tung vé máy bay 0 đồng nhưng không đồng nghĩa là khách đi máy bay không mất xu nào.

Trên thực tế, dù các hãng đưa vé về 0 đồng thì khách cũng phải trả thuế, phí khoảng 600.000 đồng/vé. Như vậy khi áp giá sàn, dĩ nhiên giá vé sẽ tăng lên.

Cục Hàng không Việt Nam từng đề xuất áp giá sàn.

Tháng 8 năm 2021, Cục Hàng không Việt Nam trình Bộ Giao thông Vận tải dự thảo thông tư quy định khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Theo đó, Cục Hàng không đề nghị áp dụng mức giá tối thiểu bằng 20% mức giá tối đa quy định.

Sau đó, đề xuất áp giá sàn đã không được Bộ GTVT phê duyệt và chỉ áp mức giá trần đối với vé bay nội địa.