Biến thể SARS-CoV-2 gây triệu chứng Covid-19 kéo dài khác nhau

Hơn một nửa số người khỏi Covid-19 có các triệu chứng dai dẳng hay còn gọi là di chứng sau cấp tính của Covid-19 (PASC), 6 tháng sau khi nhiễm bệnh. Các triệu chứng có thể xảy ra bao gồm: đau ngực và khó thở, mệt mỏi, mất vị giác và (hoặc) khứu giác, lo lắng và trầm cảm, lú lẫn, mệt mỏi về tinh thần và khó tập trung (còn được gọi là "sương mù não"), đau khớp.

Một nghiên cứu ở Italy cho thấy, các biến thể khác nhau của virus có thể gây ra các triệu chứng đặc biệt của Covid kéo dài hơn. Nghiên cứu liên quan đến 428 người (254 nam và 174 nữ) với độ tuổi trung bình là 64 bị nhiễm Covid-19 trong bệnh viện. Theo đó, 76% người tham gia báo cáo có ít nhất một triệu chứng đang diễn ra. Các triệu chứng phổ biến là khó thở và mệt mỏi mãn tính (lần lượt là 37% và 36% tổng số bệnh nhân). Những người tham gia cũng báo cáo các vấn đề về giấc ngủ (16%), các vấn đề về thị giác (13%) và sương mù não (13%). Phụ nữ có nguy cơ mắc Covid kéo dài gần gấp đôi nam giới.

Phân tích thống kê cho thấy những bệnh nhân được điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch như tocilizumab có nguy cơ gặp các triệu chứng Covid kéo dài gấp 6 lần. Bệnh nhân được cung cấp oxy bổ sung có nguy cơ cao hơn 40%.

Khi các nhà nghiên cứu so sánh những bệnh nhân bị nhiễm từ tháng 3 đến tháng 12 năm 2020 (khi biến thể ban đầu chiếm ưu thế) với những bệnh nhân bị nhiễm bệnh từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2021 (khi biến thể B.1.1.7 hoặc Alpha chiếm ưu thế), có sự khác biệt rõ ràng. Khi Alpha chiếm ưu thế, đau nhức cơ, sương mù não và lo lắng hoặc trầm cảm phổ biến hơn. Ngược lại, mất khứu giác, thay đổi vị giác và suy giảm thính lực, thường liên quan đến biến thể ban đầu.

Bác sĩ kiểm tra, thăm khám sức khỏe cho người bệnh có di chứng Covid. Ảnh: Thế Quỳnh

Một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến những triệu chứng kéo dài mà một người trải qua sau khi nhiễm SARS-CoV-2. David Strain, MD, giảng viên lâm sàng cao cấp tại Đại học Y Exeter, Anh cho biết: "Chúng tôi thấy các triệu chứng khác nhau khi trải qua đại dịch nhưng tôi nghĩ nó phức tạp hơn các biến thể". Ông cũng nói thêm, các yếu tố khác có thể góp phần thay đổi các triệu chứng bao gồm tác động của vắc xin, thay đổi hành vi và thay đổi nhận thức về tình trạng bệnh.

"Các triệu chứng Covid kéo dài mà chúng tôi nhận được từ BA.2 - biến thể “tàng hình” của Omicron khác với những triệu chứng mà chúng tôi đã thấy ở Delta", David Strain nói.

Những thay đổi trong điều trị sớm cũng có thể ảnh hưởng đến các triệu chứng Covid kéo dài. Robert G. Lahita MD, Ph.D. - Giám đốc Viện Bệnh tự miễn dịch và bệnh thấp khớp tại Saint Joseph Health lưu ý rằng, những bệnh nhân dùng tocilizumab có nguy cơ mắc Covid kéo dài cao gấp 6 lần.

Tocilizumab là một kháng thể đơn dòng ngăn chặn một phân tử tín hiệu miễn dịch được gọi là IL-6 và theo được sử dụng để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp (RA). Vào giữa năm 2021, thuốc cũng đã được khuyến cáo và sử dụng để điều trị bằng Covid-19.

Nguyên nhân của Covid kéo dài vẫn chưa được làm rõ, nhưng chúng có thể liên quan đến tác động trực tiếp của việc nhiễm virus hoặc ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe tâm thần do căng thẳng và các yếu tố như "lockdown" và mất việc làm. Một số ảnh hưởng trực tiếp có thể có của nhiễm trùng bao gồm: virus kéo dài trong cơ thể, viêm và tự miễn dịch, tổn thương mô do lượng oxy thấp trong quá trình nhiễm trùng, tổn thương thần kinh.