'Bố già' AI dự đoán một cuộc cách mạng công nghệ sẽ bùng nổ trong 5 năm tới

Yann LeCun, nhà khoa học AI hàng đầu tại Meta, dưới quyền của Mark Zuckerberg nhấn mạnh rằng, những đột phá công nghệ mới là điều kiện tiên quyết để các hệ thống AI có thể thực sự hiểu và tương tác hiệu quả với thế giới vật lý.

Ông là 1 trong 7 nhà khoa học vinh dự nhận Giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth (QEPrize) trị giá 500.000 bảng Anh vào ngày 4/2 vừa qua, ghi nhận những đóng góp xuất sắc của họ trong lĩnh vực công nghệ máy học, nền tảng cốt lõi của AI.

Những đột phá gần đây trong lĩnh vực này, đặc biệt là sự ra mắt của chatbot ChatGPT từ OpenAI, đã thổi bùng cả hy vọng lẫn lo ngại rằng các hệ thống AI đang tiến gần hơn bao giờ hết đến trí tuệ ngang tầm con người.

Tuy nhiên, LeCun cho rằng AI vẫn còn một chặng đường dài phía trước trước khi có thể sánh ngang với con người hay thậm chí là động vật. Ông nhấn mạnh rằng dù công nghệ hiện nay có thể xử lý ngôn ngữ một cách xuất sắc, nó vẫn chưa thực sự hiểu được thế giới vật lý.

“Vẫn còn vô số thách thức khoa học và công nghệ phía trước, và rất có thể trong vòng 3 đến 5 năm tới, chúng ta sẽ chứng kiến một cuộc cách mạng AI khác do những hạn chế của các hệ thống hiện tại”, ông nhận định. “Nếu chúng ta thực sự muốn tạo ra những robot gia đình thông minh hay xe hơi tự hành hoàn toàn, thì AI cần phải có khả năng hiểu và tương tác với thế giới thực”.

LeCun đang nghiên cứu các hệ thống AI có khả năng "hiểu" thực tế vật lý bằng cách xây dựng mô hình dự đoán cách thế giới vận hành. Khi nói về tiến trình hiện tại của AI, ông nhận định: “Chúng vẫn còn rất xa mới đạt đến trí tuệ cấp độ con người. Nếu có thể phát triển một hệ thống thông minh ngang tầm với một con mèo hay chuột, đó cũng đã là một bước đột phá lớn”.

Tuy nhiên, Yoshua Bengio – người đồng nhận Giải thưởng QEPrize cùng LeCun cảnh báo rằng, vẫn cần nhiều tiến bộ hơn trong việc đảm bảo tính an toàn của công nghệ này. Ông cũng kêu gọi hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về AI, diễn ra vào tuần tới tại Paris, tập trung giải quyết những thách thức này.

Ông nhấn mạnh: “Tôi muốn các nhà lãnh đạo thế giới nhận thức rõ hơn về quy mô của những gì chúng ta đang tạo ra, một sức mạnh có thể mang lại lợi ích to lớn nhưng cũng tiềm ẩn những mối nguy hiểm đáng kể, cùng với những rủi ro không thể xem nhẹ”.

Năm 2018, Bengio và LeCun cùng Geoffrey Hinton đã được vinh danh với Giải thưởng Turing, được xem như “Nobel của ngành điện toán” nhờ những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực AI. Ngày 4/2 vừa qua, Hinton tiếp tục được vinh danh là một trong những người chiến thắng Giải thưởng QEPrize.

Giải thưởng này được trao trong bối cảnh các nhà tiên phong về AI đã đạt được những cột mốc vinh quang trong năm qua, với hai giải Nobel thuộc về những nhà khoa học trong lĩnh vực này.

Đáng chú ý, Hinton đã chia sẻ Giải Nobel Vật lý cùng John Hopfield, nhà vật lý người Mỹ cũng được vinh danh tại QEPrize năm nay, trong khi các nhà nghiên cứu tại Google DeepMind nằm trong số những người đoạt giải Nobel Hóa học.

Học máy là nền tảng cốt lõi trong sự phát triển của AI. Thay vì được lập trình theo hướng dẫn cụ thể, máy tính có thể tự "học" bằng cách phân tích dữ liệu và đưa ra những quyết định hoặc dự đoán thông minh, chẳng hạn như xác định từ tiếp theo trong một câu văn.

Những cá nhân xuất sắc khác được vinh danh tại Giải thưởng QEPrize 2025 bao gồm: Fei-Fei Li - nhà khoa học máy tính người Mỹ gốc Hoa, người đã phát triển ImageNet, tập dữ liệu mang tính đột phá giúp đào tạo AI nhận diện vật thể; Jensen Huang, CEO của Nvidia - công ty sản xuất chip hàng đầu, đóng vai trò quan trọng trong vận hành và đào tạo AI; và Bill Dally - nhà khoa học trưởng của Nvidia.

Patrick Vallance, Chủ tịch Quỹ giải thưởng QEPrize (QEPrize Foundation) nhấn mạnh rằng tác động của học máy đang lan rộng khắp các ngành công nghiệp, nền kinh tế và toàn cầu. Ông cho biết giải thưởng danh giá này nhằm tôn vinh những kỹ sư có sáng kiến mang lại “tác động sâu rộng đến hàng tỷ người trên thế giới”.