Cần 'vá lỗ hổng' quản lý doanh nghiệp dịch vụ tại các khu công nghiệp

Bài học từ vụ nhân viên vệ sinh bị chậm lương

Những năm gần đây, Nghệ An đang trở thành một điểm sáng trong bản đồ thu hút đầu tư của cả nước, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp. Với lợi thế về vị trí địa lý, hạ tầng ngày càng hoàn thiện và chính sách hỗ trợ đầu tư thông thoáng, ngày càng nhiều doanh nghiệp lớn, đặc biệt là doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chọn Nghệ An làm nơi “đặt chân” sản xuất lâu dài.

Tuy nhiên, song hành với sự phát triển mạnh mẽ đó, một số vấn đề phát sinh trong môi trường lao động đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về hoàn thiện cơ chế giám sát và đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Đặc biệt là nhóm lao động tại các đơn vị cung cấp dịch vụ thuê ngoài trong các nhà máy, khu công nghiệp (KCN).

Mới đây, sự việc một số công nhân vệ sinh tại Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Minh Hiệp, được một doanh nghiệp FDI thuê để thực hiện công việc vệ sinh trong khuôn viên nhà máy, bị nợ lương, đã gây xôn xao dư luận.

Theo phản ánh của một số công nhân làm vệ sinh tại đây, trong nhiều tháng qua, họ không nhận được lương đúng hạn, có thời điểm bị nợ lương kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống. Dù đã nhiều lần kiến nghị với đơn vị chủ quản là Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Minh Hiệp, nhưng vấn đề không được giải quyết dứt điểm. Chỉ đến khi sự việc được một số cơ quan báo chí phản ánh thì người lao động mới nhận được tiền lương.

Điều đáng nói là đơn vị thuê Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Minh Hiệp thực hiện dịch vụ vệ sinh đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng. Việc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Minh Hiệp chậm lương của người lao động cũng đã khiến hình ảnh, uy tín của doanh nghiệp FDI bị ảnh hưởng.

Sự việc trên phản ánh một thực tế đáng lo ngại đang tồn tại phổ biến trong các KCN, các nhà máy, cơ sở sản xuất khi thuê dịch vụ của các đơn vị khác vào làm nhiệm vụ trong khuôn viên nhà máy, cơ sở sản xuất. Người lao động thì được các doanh nghiệp dịch vụ này tuyển dụng, nhưng địa điểm làm việc lại ở một nơi khác. Các dịch vụ thường được các nhà máy, cơ sở sản xuất thuê như: dịch vụ bảo vệ, vệ sinh, cắt tỉa cây xanh, cung cấp suất ăn...

Điều đáng nói là giữa các đơn vị cung cấp dịch vụ với người lao động thường thiếu hợp đồng chặt chẽ, người lao động thường bị chậm lương, bố trí công việc không phù hợp... Chính vì thế, một khi xảy ra tranh chấp, người lao động thường là bên chịu thiệt thòi nhất.

Có thể thấy rằng, người lao động làm việc tại các đơn vị cung cấp dịch vụ như vệ sinh, bảo vệ... đa phần đều là những người lao động lớn tuổi, từ nông thôn, miền núi xuống khu đô thị làm việc, nên trình độ hiểu biết, nhận thức về pháp luật lao động còn hạn chế. Chính vì thế, việc ký kết hợp đồng nhiều lúc không được thực hiện chặt chẽ, phụ thuộc phần lớn vào chủ sử dụng lao động.

Cần tăng cường kiểm tra, giám sát

Bà Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam, nguyên Trưởng ban Chính sách – Pháp luật, Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An cho biết: Những trường hợp như vụ việc tại Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Minh Hiệp không phải là cá biệt, mà đã và đang xuất hiện ở nhiều nơi khác với mức độ nghiêm trọng khác nhau.

Bà Hương kể lại, trong quá trình công tác tại Ban Chính sách - Pháp luật, Liên đoàn Lao động tỉnh, bà đã từng tiếp xúc với nhiều người lao động tại các công ty bảo vệ, công ty vệ sinh bị chậm lương, thậm chí là bị "quỵt lương". Điều đáng nói là những trường hợp này đa phần là không có hợp đồng hoặc hợp đồng thiếu chặt chẽ, chính vì thế, khi xảy ra tranh chấp, người lao động thường chịu thiệt thòi hơn.

Cũng theo bà Hương, cơ quan quản lý Nhà nước cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là giám sát việc thực hiện nghĩa vụ với người lao động của các đơn vị cung cấp dịch vụ trong các KCN. Đồng thời, các doanh nghiệp thuê dịch vụ cũng cần phải lựa chọn những đối tác có đủ uy tín và trách nhiệm với người lao động. Bởi một khi người lao động của đối tác vào làm việc tại nhà máy, dù chỉ là nhiệm vụ "vòng ngoài" như bảo vệ, vệ sinh, nhưng chất lượng dịch vụ cũng sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh của đơn vị.

“

Có những trường hợp, do hợp đồng lao động thiếu chặt chẽ, nên khi xảy ra tai nạn trong quá trình làm việc, họ đành phải ngậm ngùi chịu thiệt mà không thể đòi được quyền lợi...

Bà Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam

Bên cạnh đó, bà Hương cũng cho rằng, người lao động cần tự nâng cao nhận thức về pháp luật lao động, biết yêu cầu ký hợp đồng lao động đúng quy định, theo dõi các khoản chi trả bảo hiểm, phản ánh kịp thời khi quyền lợi bị xâm phạm. Việc nâng cao hiểu biết pháp luật sẽ giúp họ không bị động trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Ngoài ra, các Công đoàn cơ sở, Công đoàn KCN cũng cần chủ động hơn trong việc tiếp cận người lao động thuộc nhóm dịch vụ thuê ngoài, hỗ trợ họ nắm bắt quyền lợi, tư vấn pháp luật, tiếp nhận phản ánh và làm cầu nối đến các cơ quan chức năng khi có dấu hiệu vi phạm.