海边的午后
通往拉克万的路上弥漫着浓郁的海腥味——鱼干、鱼露，甚至烤鱼的香味。妇女和母亲们的脚步声匆匆走向码头。渔船刚刚归来，准备起航。渔村的渔民们正计划着一起“出海”，让整条小溪都热闹起来。
 |
要拥有像Chau这样的一对船，大约需要投资3亿越南盾，大部分都是向亲戚借的。这里的人们想造大船，但运河不适合通航。运河又小又浅，船只拥挤，进出不易。人们说，今年幸好国家提供了燃油补贴，让渔民们有钱养家，所以所有的船都积极出海。春节快到了，大家都不想休息，要买的东西太多了，但一切都取决于鱼。当船即将起航时，岸边也熙熙攘攘，卡车把油、石头、木炭、白米、青菜运到船上。袜子、衣服、腌菜、鱼露、盐……海上的寒冷，大概只有出海的情侣才能感受到吧……
...1 giờ chiều bến Nam Lạch Vạn. Tàu về ồ ạt như én chao mặt biển. Từng đoàn, từng đoàn náo nức cập bờ. Đây là đoàn tàu đi lộng trong ngày, sáng đi chiều về. Có lẽ phải hai ba trăm tàu, tất cả đều khẩn trương tìm lối vào bến. Cá được hối hả gánh, vác lên bờ. Nào mực, nào tôm, cá xóc, cá nục, cá cháo tươi rói đổ xuống nền xi măng. Hàng ngàn người đã chờ sẵn để mua, lựa cá. Ai cũng muốn làm thật nhanh, bước thật mau để con cá được tươi nhất, kịp ra chợ bán được giá nhất. Bác Sáu- một phụ nữ ở xóm Chiến Thắng - Diễn Bích hồ hởi: "Tui lựa mực thuê cho chủ đưa đi Trung Quốc, ngày cũng được 60 ngàn đồng. Năm ni cá răng mà nhiều!". Trên bến, dưới thuyền náo nức rộn rã. Cá mực về được hấp, sấy luôn bên cạnh và toả đi các chợ. Tôm cá tươi quẫy trong hân hoan niềm vui được mùa biển. Tất cả cũng là đây! Giờ tôi mới hiểu tại sao bến thuyền lại níu chân người dân quê tôi đến vậy. Mới hiểu, vì sao nghề biển lại cuốn hút bao nhiêu đời người, mặn mòi gắn bó với những âm thanh lao xao, hương vị tanh nồng từ biển.
Tàu đi rồi, âu lo đằm sâu trong người ở lại. Tôi nhận ra điều đó khi ngồi trên xe đạp theo chị Thuỷ- vợ anh Châu về nhà. Căn nhà 2 tầng mới được xây khá khang trang. Chị Thủy nói anh chị đã gom góp trong gần chục năm qua mới làm được. Đối với đôi vợ chồng trẻ như Châu - Thuỷ, có được căn nhà như vậy giữa trung tâm xã Diễn Bích là một điều mơ ước. Chồng siêng năng, cần cù, vợ tháo vát chắt chiu, ba đứa con khỏe mạnh và ngoan. Chị mời tôi ăn cơm cùng mẹ con chị, bữa cơm tươm tất với cá tươi, thịt và rau. Chị khoe: "Cá anh bắt về đấy. Con gì ngon nhất đem về cho mẹ con ". Chị nhớ lại, yêu nhau từ khi tuổi trăng tròn biết bao kỷ niệm, nhưng một lần chị suýt mất anh. Đó là một lần đi biển gặp gió mạnh, anh ra hạ buồm thì bị cột buồm đánh rớt xuống biển. Trời tối, trên tàu không ai biết. Thế là anh cứ bơi, bơi mãi cho đến khi kiệt sức... May mắn, được một tàu Thanh Hoá nhìn thấy và cứu đưa lên bờ biển Quỳnh Lập. Vậy mà không ngại biển, không xa được biển. Rồi nhờ trời ngày một khấm khá...
Dẫu cực nhọc nhưng những người giỏi giang, dám nghĩ dám làm đều có của ăn của để. Nay đi giữa làng nghề chế biến hải sản Ngọc Văn- nằm ở trung tâm xã Diễn Bích, với nhiều ngôi nhà hai, ba tầng mái ngói xanh, đỏ đời mới, thấy rõ được đời sống của người dân biển đang ngày một khấm khá. Từ con cá đánh bắt được, các hộ trên bờ đã thu gom và chế biến ra loại nước mắm nức tiếng Vạn Phần. Chị Luận Thụ- một hộ chuyên chế biến nước mắm mỗi năm thu mua hàng trăm tấn cá cho ngư dân cho biết: cá ở Lạch Vạn tươi nhất, nên nước mắm thơm ngon được bán đi khắp miền Bắc. Nhiều nhà đã giàu lên nhanh chóng. Hai xóm Hải Đông và Hải
Biển giàu đã cho người dân quê biển cuộc sống ngày một ấm no. Diễn Bích- Kim - Thành - Ngọc... những xóm Hải Đông, Ngọc Bích... tên gọi đọc lên như là ước muốn ngàn đời của dân biển, thật quí, thật đẹp. Các thế hệ làng chài đều thấm ơn nghĩa từ biển. Những người đàn ông làng chài như anh Châu, anh Hùng, anh Hoan... đã nối nghiệp cha ông, giữ cho làng xã một nghề truyền thống- nghề mang lại cuộc sống cho nhiều nghề khác.
Một chiều miệt biển, tôi thấy lòng ấm lại trong cái lạnh se sắt chớm chuyển mùa năm cùng tháng tận; bởi, tôi đã cómột khoảnh khắc sống và cảm nhận được những vất vả mưu sinh, nghĩa tình người làng chài dày ơn nghĩa từ biển.
Cuối Đông 2008
Ghi chép của Châu lan