乂安省苗族人民独特的铁匠工艺

光伏集团• December 18, 2018 14:52

（Baonghean.vn）—— 蒙族的铁匠职业由来已久，与山区的生活和农耕活动息息相关。在乂安省，铁匠职业自古以来就伴随着来自北方的蒙族人民传承至今。

Nếu đồng bào dân tộc Thái nổi tiếng với bức thổ cẩm rực rỡ thì đồng bào dân tộc Mông được nhiều người biết đến với những nghề rèn truyền thống. Nghề rèn của đồng bào dân tộc Mông có từ lâu đời gắn liền với hoạt động sống và canh tác ở vùng cao. Ở Nghệ An, nghề rèn đã theo người Mông từ phương Bắc vào từ xa xưa. Ảnh: Thành Cường
如果说泰族以色彩斑斓的织锦闻名，那么蒙族则以其传统的铁匠技艺而闻名。蒙族的铁匠职业历史悠久，与高地居民的生活和农耕活动息息相关。图片：Thanh Cuong

Trước đây, hầu như gia đình người Mông nào cũng có một lò rèn riêng để làm ra những nông cụ và đồ dùng sinh hoạt trong gia đình. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể rèn nên những sản phẩm bền đẹp, tinh xảo. Thợ rèn giỏi người Mông chỉ cần gõ nhẹ vào dao là đã biết tốt hay xấu. Thợ rèn giỏi thường được sinh ra trong những gia đình có nghề rèn truyền thống. Và bí quyết rèn của họ được lưu truyền qua dòng họ, gia đình. Ảnh: Đức Anh
过去，几乎每个蒙族家庭都有自己的铁匠铺，用来制作农具和家居用品。然而，并非每个人都能打造出耐用、美观、精致的产品。一位优秀的蒙族铁匠只需轻轻敲击刀子，就能知道它的好坏。优秀的铁匠通常出生于拥有传统铁匠职业的家庭。他们的锻造秘诀在家族和宗族中代代相传。照片：Duc Anh

Lò rèn của gia đình ông Mùa Vả Phia (sinh năm 1959) ở bản Phù Khả 2, xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn đỏ lửa trở lại sau mươi năm “lãng quên”. Ông Mùa Vả Phia cho hay: Ông được cha truyền nghề từ lúc nhỏ. Lớn lên rồi thì bận trăm công nghìn việc, không có thời gian rèn. Sau này, rảnh rỗi hơn và nhớ nghề nên quay trở lại. Làm chơi thôi nhưng mỗi tháng vẫn được vài triệu đồng. Nông cụ người Mông đặc biệt là dao được ưa chuộng lắm... Ảnh: Thành Cường
奇山县纳伊乡普卡2村穆瓦菲亚先生（生于1959年）家的铁匠炉在“遗忘”多年后再次焕发新生。穆瓦菲亚先生说：“他从小就跟着父亲学铁匠活。长大后，他忙于各种事情，根本没时间打铁。后来，他空闲时间多了，怀念铁匠活，就又回来了。他当时只是玩玩，但每个月也能挣几百万越南盾。” 苗族农具，尤其是刀，很受欢迎…… 摄影：Thanh Cuong

Theo ông Màu Vả Phia: Đối với người Mông, nhất là người đàn ông thì dao là vật bất ly thân. Vào rừng phát cây làm rẫy, săn bắn ai cũng phải dắt theo con dao sắc ngọt bên hông. Và tất nhiên họ không tiếc tiền đầu tư cho vật bất ly thân này. Dao của người Mông rất sắc, lưỡi dao không bị gỉ sét và luôn sáng bóng. Ngoài việc chọn thép tốt để làm thì quan trọng nhất là bí quyết tôi thép. Nếu người Kinh rèn dao thường tui thép trong lửa rồi nhúng vào nước lạnh đột ngột sau đó mới mài còn người Mông dao qua mỡ lợn hoặc thân chuối rừng. Người thợ rèn không dùng máy mài mà phải nung và tán liên tục, một cách đều đặn trong quá trình rèn dao. Ảnh: Đức Anh

来自巴空村的Tho Chu Sung先生（1962年出生）目前在桂风县Tri Le乡Minh Chau村担任铁匠。他说：“过去，在巴空村，所有苗族人都会打铁。他们会自己制作砍刀、锄头……甚至燧发枪的枪管。” 过去，有些人甚至会锻造螺栓和螺丝来代替明斯克摩托车。过去，这一切都完全是手工制作的，一把刀需要两三天才能完成，但如今，由于电力和机器的出现，每天可以制作三把刀，价格根据刀的种类在12万到30万越南盾之间。摄影：Duc Anh

Ông Thò Chừ Sùng chia sẻ: Ngoài kinh nghiệm tôi thép, còn có rất nhiều bí quyết khác như việc chọn thép tốt, phù hợp cho từng sản phẩm. Để có con dao mang độ sắc và độ bền thì nên dùng nhíp ô tô để rèn. Than thì không dùng than đá mà phải dùng than củi của những loại cây khó cháy, cháy lâu, để đảm bảo độ nóng. Trong lúc rèn, nếu tôi thép chưa đủ độ nóng thì thép non, không dùng lâu được, mà tôi quá lửa lại hay bị gẫy. Để có sản phẩm rèn tốt phụ thuộc vào kinh nghiệm của người thợ, mà kinh nghiệm ấy lại rất khó diễn tả bằng lời. Ảnh: Đức Anh
Tho Chu Sung 先生分享道：除了回火的经验之外，还有很多秘诀，例如如何选择适合每种产品的优质钢材。想要打造锋利耐用的刀具，应该使用汽车弹簧进行锻造。不要使用煤炭，而要使用不易燃烧且燃烧时间较长的树木炭，以确保高温。锻造过程中，如果钢材回火温度不够，就会变得脆弱，无法长时间使用；但如果回火温度过高，又容易断裂。打造优质的锻造产品取决于每位工匠的经验，而这种经验很难用语言描述。摄影：Duc Anh

Ông Thò Chừ Sùng tâm tình: Ngày nay trong một số công đoạn làm rèn, người Mông đã sử dụng máy móc, như quạt thổi lò, máy mài. Nhờ máy móc hiện đại, thợ rèn người Mông có thể làm nhanh, làm đẹp. Cái sự nhanh ấy cộng thêm với việc người trẻ đi làm xa nên thành thử không còn mấy người giữ nghề... Ảnh: Thành Cường
陶楚松先生补充道：“如今，在某些锻造环节，蒙族人会使用机器，例如鼓风机和磨床。得益于现代化的机器，蒙族铁匠能够快速而优雅地完成工作。这种速度，加上年轻人外出打工的现实，导致如今从事这一职业的人已经不多了。” 图片：Thanh Cuong

Với đồng bào dân tộc Mông: Sự tồn tại của nghề rèn hôm nay không chỉ góp phần thiết thực vào đời sống lao động sản xuất, mà còn góp phần duy trì nét văn hóa độc đáo truyền thống.của dân tộc mình. Với mỗi sản phẩm rèn nên đều có linh hồn, có cuộc sống thật. Những sản phẩm đều mang đậm tính cách tộc người: bền bỉ, dẻo dại. Những lưỡi cuốc, lưỡi dao khi canh tác va phải đá hay chặt phải vật cứng chỉ có thể mẻ từng miếng nhỏ chứ không bị quăn... Ảnh: Thành Cường
对于苗族来说：如今铁匠铺的存在不仅切实地改善了生产工人的生活，也维护了他们独特的传统文化。每一件锻造品都有灵魂，都有真实的生命。这些产品都承载着苗族的鲜明特征：耐用且灵活。锄头和刀刃在耕作时碰到岩石或砍硬物时，只会碎成小块，而不会卷曲……摄影：Thanh Cuong

光伏集团