阮景赞将军 - 阮景迪：开国元勋与六百年的诅咒

玉山寺供奉着著名将军阮景赞。图片来源：文献

阮景赞（1355-1409）的生平与事业

他出生于1355年羊年，出身于阮氏家族，祖籍东朝-广宁地区。他的父亲是金五伟大相国阮多方，是后陈朝时期的民族英雄。他的先辈在建国卫国的斗争史上秉持着“忠、仁、护国、护民”的传统，其中许多人成为丁黎陈朝时期的名臣和开国大臣……直至胡志明时代载入史册。

陈佩德国王统治时期（1377-1388）

甲曆（1384年），阮景赞考中太学，即陈佩德国王时期的太学科科举，即昌富八年（建皇八年）。酉曆（1385年），阮景赞正式被任命为陈朝“天师府近卫军”的官员。

戊辰年（1388年）十二月二十七日，陈佩德国王将王位禅让给幼子陈邕（娶了黎贵黎长女）。庚辰年（1389年）二月，陈邕正式登基，称帝为陈顺宗，年号“光泰”。其亲生女儿黎贵黎被册封为皇后。黎贵黎是陈朝后裔，因此深得陈义宗太宗信任，辅佐陈顺宗。

1389年三月，陈顺宗皇帝任命阮景赞为将军，官至“军事参谋属于“Thiem su khu pri vien trieu tri”。

同年四月，黎贵利推荐并任命范居銮为“Thiem Thu Khu Mat Vien Su”。黎贵里问古銮：“秘朝中，谁是可用的？”古銮便列举了几个人，包括他弟弟范平、阮景灿先生、杜思满、王可俊、杨章……这些人个个才德高尚，英勇善战。黎贵里于是任用王可俊为丹德军统帅，杨章为丹勇军统帅，以增强自己的势力。

名将阮景赞的素描。图片库

新梅元年（1391）八月，黎贵里斩杀和州军两位将领潘孟、朱平奎后，任命邓达为和州藩，黄会庆为首席大法官。

牟丹元年（1398年），陈顺宗皇帝派遣阮景赞南下，担任和州（包括平治天至顺化地区）的安抚使。他前往还州南阳（隶属乂安省）玉山村驻扎，建立根据地，集结兵力，制造武器，训练民兵……与当时担任和州州藩的邓达（出身于塔天禄-干禄），一起抗击占城军和明军。此后，阮景赞和邓达多次参加与占城军和明军的战斗，取得了胜利，在当地树立了威望，产生了巨大的影响。从此，两人结成了亲密的朋友和战友。

同年（1398年），陈顺宗被迫退位，由长子陈安继位。陈安王子（他称黎贵理为其外祖父）登基，是为陈绍德国王（年仅两岁），年号建新。摄政王为太傅黎贵理，并自封为摄政王。

陈绍德即位两年后，黎贵利篡夺了陈朝政权。当时，阮景赞担任和州安抚使，而陈朝政权则完全掌握在黎贵利手中。

何朝时期（1400-1407）

景辛元年（1400年），黎贵里正式篡夺陈朝皇位，建立胡朝（改国号为胡贵里），国号为“大五”。不久，胡贵里将皇位禅让给次子胡韩尚，成为胡朝最高皇帝。

仁戊（1402年），为巩固南部边境，胡贵里吞并了占婆新征服的四个省份，包括升华、顺义、顺义，并将其改名为“升华路”，统一了四省，并继续任命阮景赞将军为升华路安抚司。阮景赞与邓达关系友好，两人都曾是陈朝官员，在当地颇具影响力，深受胡朝的信任和尊重。

平寿元年（1406年）初，陈天平假扮陈朝后裔，前往明朝控告胡朝篡夺陈朝王位。明朝朱德王明清派兵迎陈天平回国。胡韩尚派阮景灿上表谢罪，并请求迎陈天平回国称王。明清派使者聂通捎诏至胡韩尚，诏书如下：“如果我们真的欢迎天平回来当领主，我们会封他为上公，并赐给他一个大行政区。”何韩尚继续派阮景灿跟随聂通，向明清图禀报迎接天平的情况。然而，平寿元年（1406年）四月，明军将天平带回大五国时，何韩尚派兵拦截，生擒天平，带回斩首。

平寿元年（1406年）年底，明朝率领大军入侵大酉，肆意掠夺、奸淫无辜百姓。定会元年（1407年）中旬，胡朝被明军击败，覆灭。明朝占领并统治了大酉。虽然最初以帮助陈朝对抗胡朝为名，但占领大酉后，明清朝下令搜捕陈朝和胡朝的后裔，并处决功臣家属，以消除“假陈、假胡”兴起的威胁……

明朝推翻胡朝后，占领了大五郡，并将其划归中国交趾郡。胡贵礼及其王室逃往南方，到达奇罗港（位于河静省奇英郡），被张富和木清俘虏，押送至金陵（位于中国南京），并被折磨致死。至于胡贵礼的长子胡阮忠，因其精通武器制造，明朝饶了他一命，但强迫他改名为“黎忠”，并提拔他，后来成为明朝的重臣，担任“工部尚书”。

Trong bối cảnh nhà Minh xâm lược (cuối triều Hồ), đất nước rơi vào cảnh rối ren loạn lạc, nhân dân khắp nơi bất bình căm phẫn. Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất đã kéo quân từ lộ Thăng Hoa ra Nghệ An để hợp binh chống giặc nhà Minh. Biết tin, con trai thứ 2 của ông là Nguyễn Cảnh Lữ, sinh năm Canh Thân (1380) chạy từ vùng đất Đông Triều – Quảng Ninh qua Gia Viễn – Ninh Bình theo cha về lánh nạn tại làng Ngọc Sơn, Nam Đường (Phủ Nghệ An), xứ Hoan Châu. Ông cải trang hành nghề chèo đò, bốc thuốc chữa bệnh dưới chân núi Nguộc.

Tướng quốctham mưu và công thần ngậm oan (1407-1409)

Sau khi lật đổ nhà Hồ, chiếm được Đại Ngu, nhà Minh thực hiện nhiều chính sách đô hộ tàn bạo, truy sát các thế lực công thần nhà Hồ, nhà Trần… từ đó nhân dân Đại Việt nhiều nơi nổi dậy mong muốn giành lại độc lập, hàng loạt các cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ nổ ra trên phạm vi cả nước.

Ngày 02 tháng 10 năm Đinh Hợi (1407), Tướng quân Nguyễn Cảnh Chân cùng Đặng Tất đã suy tôn Trần Ngỗi (tức Giản Định Đế) lên làm vua, lập lại cơ nghiệp nhà Trần ở Mô Độ – Ninh Bình, đặt niên hiệu là Hưng Khánh, để lãnh đạo đất nước chống giặc Minh xâm lược.

Sau sự kiện này, Đô ty Giao Chỉ cùng Bố chính bèn tâu với Minh Thành Tổ để xin tăng viện quân và binh khí: “Bọn Giản Định Đế, Đặng Tất, Cảnh Chân, Nguyễn Súy… âm mưu nổi loạn. Bọn chúng suy tôn Trần Ngỗi làm vua đặt hiệu Hưng Khánh, chúng hoạt động chủ yếu ở vùng núi non hiểm trở ở Hoan Châu, Hóa Châu, chúng tập trung chế tạo binh khí, tụ tập đồ đảng cùng với bọn ngụy quân để đánh ta (tức giặc Minh). Lúc này đại quân đã về nước, bọn Giản Định Đế kéo quân đánh Bình Than và ải Hàm Tử, chặn đường đi lại tại Tam Giang, chúng đánh phá gần thành Giao Chỉ (tức thành Đông Đô). Các Châu huyện như: Từ Liêm, Oai Man, Thượng Hồng, Đại Đường, Ứng Bình, Thạch Thất…dân tình đều ùa theo chúng. Thế giặc ngày càng mạnh, quân ta đánh mấy lần nhưng không lập được công, nay xin tăng viện thêm quân”.

Nhận được lời đề nghị, Minh Thành Tổ bèn hạ lệnh điều thêm 4 vạn quân, sai Trương Phụ và Mộc Thạnh dẫn đại quân bao gồm lục quân tiến theo đường bộ, còn Liễu Thăng chỉ huy thủy quân tiến theo đường biển ào ạt tràn sang xâm lược nước ta. Trong cơn ly loạn, giặc Minh đã triệt phá làng mạc, đốt phá, cướp của, truy sát gia đình, anh em con cháu của giới Tướng lĩnh nhà hậu Trần và nhà Hồ ở vùng Hải Hưng, Hải Dương, Quảng Ninh ngày nay…

Năm Mậu Tý (1408) Trương Phụ điều binh khiển tướng, dồn Lục quân, Thủy quân từ nhiều hướng, tiến từ Ải Nam Quan, từ Quảng Ninh đến Bô Cô (nay thuộc huyện Ý Yên - Nam Định) nhằm tiêu diệt quân nhà Trần. Ngày 14 tháng 12 năm đó, Nguyễn Cảnh Chân cùng Đặng Tất đã mưu trí tập trung toàn lực đại phá và đại thắng quân Minh tại Bô Cô, tiêu diệt hơn 10 vạn tên địch. Nguyễn Cảnh Chân chém chết Binh bộ Thượng thư Lưu Tuấn và tên Đô Ty Lưu Nghị, còn Mộc Thạnh và Trương Phụ dẫn tàn quân chạy vào thành Cổ Lộng rồi trốn thoát về nước. Riêng tên Thổ quan Đông Tri Trần Quốc Kiệt, một tay sai của giặc Minh tẩu thoát vào rừng rồi chết đói. Quân hậu Trần đại thắng khải hoàn, nhân dân khắp nơi vui mừng hồ hởi, danh tiếng & uy tín của Nguyễn Cảnh Chân & Đặng Tất theo đó mà tăng cao.

阮文帝在博古大胜明军后，率军回驻清化玉山县香江（黄江河畔）。奸臣阮贵、阮梦庄嫉妒阮景赞、邓达的辉煌胜利，便暗中诬蔑阮文帝：“Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất chuyên quyền bổ dụng người này, cắt chức người khác, nếu không liệu tính sớm, sau này khó mà chế phục được”.陈毅国王听闻此事，召见邓达、阮景赞，命士兵将邓达打死。阮景赞反应不过来，逃到岸边。陈毅国王又命大力士追杀。阮景赞于庚酉年（1409年）二月十五日去世，享年五十四岁。

此事发生后，历史学家吴思莲对二人深表同情，感叹道：“国王幸运地逃脱了危险的围困，这要归功于邓达父子英明的将领，以及阮景赞父子巧妙的战略，他们恢复并重建了国家。在爸爸水位上升，所以听信宦官的谗言和巫术，一下子杀了两个才华横溢的将领，无异于自杀。我切断了“让自己的爪牙做大事，怎么会危害国家呢？”

由于陈廷德国王的这一不明智之举，陈朝的臣子不再顺从，史官、当时的人和后世都大骂：“君王之德，贵在决断与智慧。决断则能断，智慧则能明断。唉，如果当时君王召见两位大臣，领着他们（诽谤者）明言诽谤诬告两位大臣的罪状，然后立即处死他们，则君王之威便得以贯彻。景赞、邓达两位大臣必将更有勇气，他们的恩情也必将更深。假若他们有专制之意，岂不畏惧权威而放弃，岂不畏惧难以控制？君王若不能如此，便只能漂泊自溺了。”

玉山寺遗物研究团队。图片来源：文献

太保 Thuy Quoc Cong Nguyen Canh Di (1377-1413)

闻其父被阮廷德王冤杀（1409年），阮景帝便与当勇（暂时放下父怨）率兵从顺化前往清化，剿灭陈毅宫中奸佞叛逆的明朝……并迎迎陈毅侄子陈贵圻到还州加冕为王。

己肃年（1409年）3月17日，陈贵康在芝罗（今德寿县河静）正式登基，改年号为中光。国王任命阮景迪为“太保”，邓勇为“东平庄苏”，阮水为“太夫”，阮庄为“图马”，指挥三军。

出于当时形势以及统一两大势力的需要，陈贵圻麾下以阮瑞为首的将领们组织了对南定王朝的突袭，将陈毅带回芝罗，尊其为太上皇。尽管他们不得不在弑父之人的指挥下作战，但景迪和邓勇为了国家的共同事业，克服了一切困难，始终保持着将军的正直和品德。

仁钦二年（1412年），明朝在长富将军的指挥下继续侵略我国，四面楚歌地进军广宁、海兴、海阳……将军阮景迪、阮瑞率领大军在鸿基击败明军，取得大捷。

1413年，长富惨败，不得不求援，增兵添械，四处征战，残酷地杀戮和掠夺平民。在艾都激战中，陈军兵力不足，明军兵力众多，陈军被围困多日。长富俘虏了阮景棣和当勇。他们用尽各种酷刑和贿赂，阮景棣也展现出英雄气概，不断地咒骂长富：“我本来想杀了你，但是我没有想到。你又抓住我了，不停地咒骂张富，张富为了满足内心的不满，杀死了阮景迪（剖开他的肚子，吃掉他的肝脏），因为在博科之战和鸿基海战中惨败，阮景迪于归禧年（1413年）12月中旬牺牲了。

祖父（阮景赞）和父亲（阮景棣）被杀（1409年和1413年）后，阮景棣将军的两个儿子——出生于新禧年（1401年）的阮俊善和阮俊杰——随母亲逃亡，到河静省香山县福山村避难。阮景禄和阮景棣父子也逃到香山地，投奔当地的亲属。当时，明朝和明叛军四处叛乱，抢劫猖獗，阮俊善动员村里的年轻男子，成立了谷山军，保护村民，继续与明军作战。谷山军成立以来，全面控制了香山—河静地区，人民过着相对和平的生活，领袖阮俊善的威望和声誉日益提高。

黎利延续先辈抗击明军的斗争，召集士兵，招募英雄老兵，制造武器，并储存了多年的粮食和补给。戊戌年（1418年），黎利正式发动了蓝山起义。第一阶段（1418年至1424年），黎利军力薄弱，遭遇重重困难，而明军实力强大，在重大战役中几乎全军覆没，只取得一些小规模的胜利。

1425年（仁宗元年），黎利听取大臣的建议，率军前往香山迎见阮俊天，并招募了谷山军，剪发结义，在山福乡乃村的榕树下宰杀白马，立下誓言，誓杀敌救国。从此，阮俊天兄弟在黎太祖统治下成为贤将，并被黎王赐姓“黎天”。当地民间至今仍流传着这样的诗句：“斩首杀白马，榕树下誓师，愿同心同德，破敌立基”。历史上只记载了阮俊天（黎天）的名字，他的家人、兄弟和叔父们却没有记载。他的家谱已佚失。1991年，位于河静省香山市的黎天陵墓和黎天寺被国家列为国家级历史遗迹。

戊戌年（1428年），黎利击败明朝入侵者后正式登基，史称黎太祖，年号顺天。顺天元年（1428年），黎太祖追授阮景赞、邓达两位著名官员八字金匾。“忠正——忠臣，孝子”；风阮景灿功能“总参谋部”，邓达祝太保阮景帝被册封为“水国公”，邓勇被册封为“同平章事”，以纪念他们的丰功伟绩。

黎圣宗年间（1442-1497 年），阮景赞和邓达被追授以下手稿：“一位绝世民族英雄，两位民族英雄——一位绝世英雄，两位英雄”。

阮朝嗣德国王（1829-1883）创作了上述诗句，并追授阮景帝和邓勇诗：

“作为陈朝的忠臣，

父仇未还，国债犹在。

名利策略尚未完成，

忠诚的心就像太阳和木头，

“嘿，你们这些强盗，记住诅咒。”

黎利平定明朝侵略者后（1428年），清化至顺化一带基本解放，阮景禄父子在河静香山躲藏多年（自1414年至1428年约14年）后，回到了玉山村（父亲的土地）。

景禄元年（1430年），黎太祖下诏各路、府县……登记民籍，阮景禄父子正式在还州南阳县玉山村登记户籍，取名“阮禄”和“阮律”。父子二人继续在此从事船夫、针灸和行医工作。阮景禄去世后，没有留下任何年月日和葬地的记录。阮景律在去针灸的途中被老虎咬死，但他没有吃掉他的肉，而是挖开土地，将他埋葬在Cho De腰（位于清章县玉山村的坟墓）。他们就是阮景家族在义安清章县的祖先。

民族英雄阮景战、阮景狄将军是后陈朝时期的开国英雄，继承先辈为建设和保卫祖国而战斗的传统，为民族历史做出了巨大贡献。他是乂安省阮景家族的祖先。后来，他的子孙继承先辈的军事事业，许多名人被后黎、黎中兴王朝封为：其中包括18个郡公、76个侯爵、许多伯爵和爵位，代表了四个忠义阶层、五个世系的人类：福庆郡公阮景辉及其子孙如：潘武侯爵阮景暖；太平军大臣陈国公阮景焕；中郡公阮景翰；强郡公阮景文；立郡公阮景昭； Thai Bao Ta Tu Khong Thu 区 Duke Nguyen Canh Kien； Ta Tu Ma Thang 区 Duke Nguyen Canh Ha；海军上将刘全公阮景贵……其家族以高贵显赫而闻名，无愧于名诗。“过去的祖先来自一个奇怪的地方，十八位公爵和三位总理——丁、李、陈、黎的后代，一百多名医生和七名高材生”。

联合国教科文组织代表团和历史学家考察玉山寺遗址。图片来源：档案馆

胡志明时代的著名人物有：前水利部长、国家主席办公室主任兼部长阮景定；数学教授、前教育培训部副部长阮景全；前劳工部副部长阮松松；前越南边防部队副司令员阮景贤少将……

为了纪念两位著名民族英雄阮景赞和阮景棣的丰功伟绩，越南大多数城市都有以他们的名字命名的街道。尤其是在河内市巴亭广场附近，有法国殖民时期的阮景赞街，以及河内市黄梅郡大金市区的阮景棣街。在他的家乡，也有以他们名字命名的街道和阮景赞中学。

* 参考：

•大越全书

•越南全书

•阮北的上流社会

•蜀侯

•阮氏家族遗产

•Hoan Chau Ky，阮景家族的文件

•乂安省签署

•静谧的古代记录

•蓝山实录

历史学博士阮春孟