Công ty TNHH Thiếc Hà An là ‘thủ phạm’ trong vụ việc cá chết bất thường trên suối Nậm Huống (Quỳ Hợp)?

Phân tích mẫu nước, nhiều chỉ số vượt quy chuẩn!

Ngày 26/7/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường có Báo cáo số 5136/STNMT-BVMT về việc “xử lý vụ việc cá chết bất thường tại xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp” lên UBND tỉnh.

Điểm mới ở Báo cáo số 5136/STNMT-BVMT là báo cáo UBND tỉnh kết quả phân tích mẫu nước thải từ hầm lò của Công ty TNHH Thiếc Hà An đang lưu tại bể lắng trước khi bơm xả thải vào hang casto, và nước mặt tại điểm khu vực hang casto thải vào đầu nguồn nước Suối Bắc, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp (do Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức lấy mẫu ngày 8/7/2024).

Kết quả mẫu nước thải tại bể lắng trước khi bơm xả thải vào hang casto, so sánh với QCVN 40:2011/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp, cột A (quy định giá trị các thông số ô nhiễm trong nước thải công nghiệp khi xả thải vào nguồn nước được dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt) cho thấy: có 02/16 thông số vượt quy chuẩn (Asen vượt 3,22 lần, Sắt vượt 3,22 lần); 14/16 thông số nằm trong quy chuẩn. So sánh với QCVN 40:2011/BTNMT, cột B (quy định giá trị các thông số ô nhiễm trong nước thải công nghiệp khi xả thải vào nguồn nước không dùng cho mục đích cấp nước sinh hoạt) cho thấy có 01/16 thông số vượt quy chuẩn (Asen vượt 1,61 lần); có 15/16 thông số nằm trong quy chuẩn.

Đối với mẫu nước mặt tại điểm khu vực hang casto thải ra đầu nguồn nước Suối Bắc, so sánh với QCVN 08:2023/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt, bảng 1 (giá trị giới hạn tối đa các thông số ảnh hưởng tới sức khoẻ con người) cho thấy: có 5/8 thông số vượt quy chuẩn (Amoni vượt 1,71 lần; Asen vượt 5,4 lần; Cadimi vượt 18,56 lần; Mangan vượt 23,7 lần; Sắt vượt 16,34 lần); 3/8 thông số (Chì, Crom VI, Thủy ngân) nằm trong quy chuẩn.

So sánh với QCVN 08:2023/BTNMT, bảng 2 (giá trị giới hạn các thông số trong nước mặt phục vụ cho việc phân loại chất lượng nước sông, suối, kênh, mương, khe, rạch và bảo vệ môi trường sống dưới nước) cho thấy: có 1/7 thông số (pH) vượt ngưỡng mức D; 2/7 thông số (pH, COD) vượt ngưỡng mức mức C; 4/7 thông số (pH, BOD, COD, TSS) vượt ngưỡng mức B; 5/7 thông số (pH, DO, BOD, COD, TSS) vượt ngưỡng mức A.

Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đồng thời báo cáo UBND tỉnh một số nội dung liên quan. Cụ thể, việc Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có Văn bản số 1951/SKHĐT-DN ngày 23/5/2024 gửi UBND tỉnh báo cáo việc Công ty TNHH Thiếc Hà An đề xuất điều chỉnh dự án khai thác hầm lò và chế biến phần Đông mỏ thiếc Suối Bắc tại xã Châu Hồng và Châu Thành.

Cùng đó, Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 901/QĐ-BTNMT ngày 5/4/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã lập Biên bản vi phạm hành chính và chuyển Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp xử phạt đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An.

Sau đó, ngày 4/6/2024, UBND huyện Quỳ Hợp đã ban hành Quyết định số 2981/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An với tổng số tiền 250 triệu đồng, và đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 4,5 tháng (kể từ ngày 04/6/2024).

Việc Đoàn kiểm tra của Công an huyện Quỳ Hợp kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An và đã lập biên bản vi phạm hành chính chuyển Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp xử phạt; ngày 10/7/2024, UBND huyện Quỳ Hợp đã ban hành Quyết định số 3690/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An với số tiền 70 triệu đồng…

Là thủ phạm gây ô nhiễm suối Nậm Huống?

Từ kết quả phân tích các mẫu nước được lấy ngày 8/7/2024, và thực tế công tác kiểm tra hiện trạng xử lý nước thải, chất thải rắn tại Dự án khai thác hầm lò và chế biến phần Đông mỏ thiếc Suối Bắc tại xã Châu Hồng và Châu Thành, Sở Tài nguyên và Môi trường đưa ra kết luận:

“Việc Công ty TNHH Thiếc Hà An bơm nước thải từ hầm lò (sau khi xử lý lắng qua các bể lắng) thải vào hang casto (moong khai thác quặng thiếc cũ của Công ty CP Kim Loại màu Nghệ Tĩnh) và tự chảy ra ở đầu nguồn suối Bắc, xã Châu Thành còn bám màu vàng sẫm ở khe và mương thoát nước mưa của Công ty TNHH Hà An (đã được ghi nhận tại Biên bản ngày 02/7/2024 gồm đại diện UBND huyện Quỳ Hợp, xã Châu Thành và Công ty TNHH Hà An) là có thật.

Kết quả mẫu nước cho thấy một số thông số vượt quy chuẩn cho phép do Công ty bơm vào hang casto (moong khai thác quặng thiếc cũ của Công ty CP Kim Loại màu Nghệ Tĩnh), chảy ra đầu nguồn suối Bắc, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, đây là một trong các nguồn đã làm ô nhiễm nguồn nước mặt ở khe suối tại thời điểm lấy mẫu”.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra và mẫu chất lượng môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND tỉnh yêu cầu Công ty TNHH Thiếc Hà An:

“Rà soát đánh giá nguồn nước thải từ hầm lò để có giải pháp thu gom, xử lý không gây ô nhiễm môi trường; chủ trì, phối hợp UBND huyện Quỳ Hợp lấy mẫu đánh giá chất lượng nguồn nước mặt tại khu vực Suối Bắc, xã Châu Thành để có giải pháp khắc phục cải tạo làm sạch nguồn nước (nếu nguồn nước bị ô nhiễm) theo quy định.

Thực hiện ngay các giải pháp đảm bảo an toàn, không để xảy ra sự cố nhất là tại các bãi thải quặng đuôi, công trình xử lý nước thải từ quá trình khai thác, chế biến quặng thiếc. Tháo dỡ các đường ống mà Công ty sử dụng để bơm các chất thải vào hang casto. Sớm hoàn tất hồ sơ thủ tục liên quan của Dự án theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 theo hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường tại Văn bản số 7619/STNMT-BVMT ngày 24/11/2022 và chỉ được hoạt động khi có đầy đủ hồ sơ, thủ tục liên quan theo quy định.

Chấp hành nghiêm các quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản, bảo vệ môi trường của UBND huyện Quỳ Hợp, các kết luận, kiến nghị, của các đoàn kiểm tra nêu trên và các quy định của pháp luật về tài nguyên môi trường, pháp luật liên quan theo quy định. Thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các biện pháp thu gom, xử lý nước thải, chất thải rắn theo đúng quy định…”.

Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh giao UBND huyện Quỳ Hợp chỉ đạo các phòng ban cấp huyện, các xã liên quan giám sát việc Công ty TNHH Thiếc Hà An khắc phục làm sạch nguồn nước (nếu có ô nhiễm); theo dõi nguồn nước mặt khe, suối trên địa bàn huyện để kịp thời khuyến cáo người dân nếu có bất thường; Đôn đốc, giám sát việc khắc phục các tồn tại trong công tác chấp hành pháp luật về tài nguyên môi trường và kiến nghị của các Đoàn kiểm tra theo Quyết định số 901/QĐ-BTNMT ngày 05/4/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Quyết định số 03/QĐKT-CAH(HS) ngày 07/5/2024 của Công an huyện Quỳ Hợp đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An. Tăng cường kiểm tra, giám sát chấp hành pháp luật đối với các mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn, trường hợp phát hiện sai phạm (nếu có), tiến hành xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

Về phía Sở Tài nguyên và Môi trường, sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về tài nguyên môi trường và các kết luận, kiến nghị của các Đoàn Thanh tra, kiểm tra đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An để xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định. Rà soát các hồ sơ, thủ tục liên quan lĩnh vực tài nguyên môi trường đối với Dự án khai thác hầm lò và chế biến phần Đông mỏ thiếc Suối Bắc tại xã Châu Hồng và Châu Thành, huyện Quỳ Hợp của Công ty TNHH Thiếc Hà An…

Chi cục Bảo vệ Môi trường là cơ quan trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra và tham mưu Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo UBND tỉnh xử lý vụ việc cá chết bất thường ở xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp.

Theo đại diện lãnh đạo đơn vị này khẳng định, công tác xử lý vụ việc cá chết bất thường trên suối Nậm Huống vẫn đang được tiếp tục thực hiện. Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường và Chi cục Bảo vệ Môi trường sẽ tiếp tục kiểm tra, rà soát công tác bảo vệ môi trường của Công ty TNHH Thiếc Hà An để tham mưu UBND tỉnh xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.