Pháp luật

Dấu lặng ở dự án Samurai Nghi Thạch

Nhật Lân • 07/07/2025 17:19

Ngay cạnh cổng chào phường Cửa Lò và tiếp giáp chợ Sơn (xã Đông Lộc) có một khu đất rộng, nhưng bỏ hoang thành tụ điểm rác thải ô nhiễm. Theo người dân ở đây, đất ấy là nơi thực hiện dự án của Công ty TNHH Samurai…

Nhật Lân • 06/07/2025

Ngay cạnh cổng chào phường Cửa Lò và tiếp giáp chợ Sơn (xã Đông Lộc) có một khu đất rộng, nhưng bỏ hoang thành tụ điểm rác thải ô nhiễm. Theo người dân ở đây, đất ấy là nơi thực hiện dự án của Công ty TNHH Samurai…

Ghé đến vị trí người dân Nghi Thạch (cũ) phản ánh, cảm nhận đúng có chuyện “lạ đời”. Khu đất ấy, ước phải đến vài ha. Vị trí rất đẹp, khi bám 2 tuyến đường lớn, gồm Quốc lộ 46 và đường Nguyễn Sinh Cung. Rảo một vòng quanh khu đất, đập vào mắt là những hủm, hố sâu ứ đọng nước, cỏ bụi um tùm chen lẫn xà bần cùng đủ các loại rác thải. Các vị trí đất tiếp giáp Quốc lộ 46 và đường Nguyễn Sinh Cung đã lác đác có một số nhà tạm đang kinh doanh các loại hình dịch vụ ăn uống; một vài nhà xây dựng dở dang. Trong khu đất, có vài tuyến đường giao thông nội bộ. Một số vị trí đất bên các tuyến đường này có việc khoanh bao móng, tường rào bê tông; một số vị trí thì đang là nơi tập kết vật liệu xây dựng…

Phía Đông khu đất, tiếp giáp với chợ Sơn có đường bê tông dẫn vào một khu dân cư. Hỏi thăm, được biết thuộc xóm 2, xã Nghi Thạch cũ, nay là xã Đông Lộc. Về khu đất “hoang”, theo người dân nơi đây, thì là nơi thực hiện dự án của Công ty TNHH Samurai. Tuy nhiên, dự án “đắp chiếu” đã nhiều năm. Thình thoảng ở đây có hoạt động xây dựng nhỏ lẻ, nhưng đều bị chính quyền đình chỉ, dẫn đến có tình trạng dang dở. “Nhân dân rất bức xúc vì khu đất bị bỏ hoang thành nơi đổ rác, gây ô nhiễm môi trường. Chúng tôi cũng chỉ biết ở đấy có dự án, còn dự án gì thì không rõ. Nếu muốn tìm hiểu, nên liên hệ gặp Ban Cán sự xóm 2…”, một người dân trao đổi.

Liên hệ Xóm trưởng xóm 2, chị Nguyễn Thị Lê Na, khi nghe nhắc đến khu đất thực hiện dự án của Công ty TNHH Samurai, chị tỏ rõ sự bất bình. Vì “nhiều năm qua đất để hoang, xóm chẳng có ích lợi gì, chỉ phát sinh những hệ lụy tiêu cực”. Trong cuộc trò chuyện này, chị Na cho biết, trước khi có dự án của Công ty TNHH Samurai, đây là đất nông nghiệp do người dân phường Nghi Thu (thị xã Cửa Lò cũ) và xã Nghi Thạch (cũ) canh tác. Về hiện trạng đầy bất cập trên khu đất, theo chị Na, đã diễn ra qua nhiều năm, khiến cán bộ và nhân dân rất băn khoăn trong công tác quản lý đất đai. “Dự án của Công ty TNHH Samurai là do cấp trên quy hoạch, cho phép thực hiện nhưng cụ thể ra sao thì Ban Cán sự xóm 2 không nắm bắt được. Tuy nhiên, tình trạng để hoang dẫn đến việc nhân dân xóm 2 chịu nhiều ảnh hưởng xấu thì đã qua nhiều năm…”, chị Na trao đổi.

Người dân bức xúc nhất là tình trạng ô nhiễm môi trường, bởi khu đất không được chủ đầu tư quản lý và xây dựng. Khu đất ngay kề chợ Sơn, trên khu đất có một số hộ buôn bán tự phát, nên việc xả rác thải, nước thải rất khó để quản lý. Ô nhiễm môi trường còn vì khu đất đang trong tình trạng san lấp dở dang, hệ thống hạ tầng tiêu thoát nước chắp vá chỗ có, chỗ không, dẫn đến ứ đọng nước thải phát sinh mùi hôi, côn trùng, ruồi, muỗi. Đến mùa mưa lụt, nước bẩn tràn vào khu dân cư khiến các hộ cận kề khu đất rất khổ.

Bên cạnh đó, tình hình an ninh, trật tự cũng đang bị ảnh hưởng, do hầu hết các hộ kinh doanh trên khu đất không phải là người địa phương, xóm không thể quản lý được. “Khu đất này tiếng là thuộc xóm 2, nhưng không tạo được giá trị gì cho xóm. Ngay cả phí vệ sinh môi trường, dù chúng tôi gửi thông báo đến các hộ kinh doanh trên khu đất, thậm chí gặp trực tiếp nhưng cũng không thu được. Lý do vì họ không phải là công dân của xóm. Họ trả lời là đã mua đất dự án nên có quyền cho thuê kinh doanh. Ít hôm trước, chúng tôi còn được nhân dân thông tin công an đã bắt ở đây một vụ đánh bạc...”, chị Na nói.

Đề nghị chị Na cho nắm thông tin về những hoạt động xây dựng đã có trên khu đất. Theo chị, đấy đều là hoạt động xây dựng trái phép đã diễn ra từ nhiều năm trước, và đều đã bị chính quyền xã Nghi Thạch (cũ) và huyện Nghi Lộc (cũ) kiểm tra, đình chỉ. “Các công trình nhà trên đất do Công ty TNHH Samurai và một số cá nhân xây dựng. Việc xây dựng này đã từ lâu. Còn một số công trình móng nhà, tường rào dở dang thì do người đã mua đất của Công ty TNHH Samurai xây dựng vài năm trước. Việc mua bán đất đai như thế nào chúng tôi không rõ, nhưng chưa được Nhà nước cấp quyền sử dụng đất nên bị chính quyền xã Nghi Thạch đình chỉ…”.

Cũng theo chị Na, Ban Cán sự xóm 2 đã nhiều lần kiến nghị lên xã, lên huyện, mong muốn Nhà nước đã quy hoạch dự án thì cần thực hiện, để tạo sự ổn định; trường hợp nhà đầu tư không thực hiện dự án thì thu hồi để thực hiện dự án khác, tránh kéo dài tình trạng lãng phí đất đai và gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Chị Na nói: “Đại diện cho nhân dân xóm 2, tôi từng trực tiếp kiến nghị HĐND xã, HĐND huyện, và cả với đại biểu HĐND tỉnh khi về tiếp xúc cử tri xã. Đây là khu đất rất có giá trị. Nếu Công ty TNHH Samurai không thực hiện dự án thì cần thu hồi thực hiện dự án khác phù hợp với vị trí của khu đất. Đừng để lãng phí đất đai, phát sinh hệ lụy cho nhân dân, và còn gây băn khoăn, dị nghị trong công tác quản lý…”.

Từ thực trạng trên khu đất thực hiện dự án của Công ty TNHH Samurai, và tâm nguyện của cán bộ, nhân dân xóm 2, chúng tôi đã tìm hiểu, tập hợp được một số tài liệu liên quan. Trong số này, cho thấy ở dự án của Công ty TNHH Samurai từng đã bị UBND xã Nghi Thạch và UBND huyện Nghi Lộc (cũ) kiểm tra, xử lý các vi phạm về trật tự xây dựng.

Cụ thể, như ngày 10/5/2019, UBND huyện Nghi Lộc ban hành Quyết định số 4337/QD-XPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Samurai do công ty này đã tự ý chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép. Cụ thể, đã tự ý xây dựng nhà ở cấp 4 bằng vật liệu gạch táp lô, lợp mái tôn; diện tích xây dựng 240m² (chiều dài 20m, chiều rộng 12m) tại thửa 252, tờ bản đồ số 1 xóm Xuân Sơn, xã Nghi Thạch). Với hành vi vi phạm này, Công ty TNHH Samurai bị phạt tiền 15 triệu đồng, đồng thời, buộc phải tháo dỡ toàn bộ nhà ở cấp 4 đã xây dựng để khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm; và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm. Tại Quyết định số 4337/QD-XPHC, UBND huyện Nghi Lộc nhấn mạnh: “Công ty TNHH Samurai phải nghiêm chỉnh chấp hành quyết định xử phạt này; nếu không chấp hành sẽ bị cưỡng chế”.

Đáng lưu ý nhất là Báo cáo số 44/BC.UBND ngày 19/4/2021 của UBND xã Nghi Thạch gửi lên UBND huyện Nghi Lộc, sau khi phát hiện vụ việc tự ý xây dựng công trình, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép tại dự án của Công ty TNHH Samurai. Theo đó, ngày 16/4/2021, UBND xã Nghi Thạch kiểm tra, phát hiện tại thửa đất dự án của Công ty TNHH Samurai có trường hợp ông P.K.D tự ý xây dựng công trình ki-ốt. Cụ thể là đã đào móng bao quanh các cạnh, xây móng bằng vật liệu gạch táp lô, chiều dài 6m, chiều rộng 0,4m, chiều sâu 0,7m. UBND xã Nghi Thạch (cũ) đã tiến hành đình chỉ, yêu cầu ông P.K.D dừng thi công xây dựng công trình ki-ốt, nghiêm cấm tự ý chuyển mục đích sử dụng đất tại thửa đất nói trên. Tuy nhiên, tình huống trớ trêu đã xảy ra. Đó là việc ông P.K.D thông tin đã ký kết hợp đồng, nộp tiền cho Công ty TNHH Samurai để nhận chuyển nhượng đất; vì vậy, không chấp hành quyết định đình chỉ của UBND xã Nghi Thạch (cũ), tiếp tục hoạt động xây dựng.

Bởi tình huống này, tại Báo cáo số 44/BC.UBND ngày 19/4/2021, UBND xã Nghi Thạch kiến nghị: “Từ lâu nay trong phạm vi dự án của doanh nghiệp Samurai vắng bóng sự quản lý của chủ đầu tư, khiến nơi đây đã trở thành nơi tập kết rác thải, nhiều cá nhân, hộ gia đình tự ý xây nhà, dựng lều quán bán hàng ngày đêm, tập kết bán vật liệu xây dựng lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, toàn bộ khu vực dự án ô nhiễm môi trường ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường cảnh quan xã đạt chuẩn nông thôn mới. UBND xã Nghi Thạch đã liên hệ mời chủ đầu tư dự án đến làm việc và thành lập tổ kiểm tra, xử lý, lập biên bản đình chỉ vi phạm hành vi tự ý xây dựng trái phép. Nhưng các hộ lấy lý do đã mua đất của doanh nghiệp Samurai (có giấy tờ mua bán đầy đủ) cố tình không chấp hành, và quyết chống đối không dừng thi công.

Do đây là khu vực đất thuộc dự án của doanh nghiệp Samurai, việc thực hiện dự án đã qua nhiều thời kỳ, cán bộ liên quan luân chuyển hoặc đã nghỉ hưu nên hồ sơ lưu trữ tại xã không còn đầy đủ, vì vậy, UBND xã chưa đủ căn cứ để xử lý chặt chẽ theo đúng quy định. Để tăng cường quản lý đất đai theo đúng quy định của Luật Đất đai, đảm bảo sự công bằng, ổn định chung trên địa bàn, đảm bảo tính nghiêm minh theo quy định của pháp luật, UBND xã Nghi Thạch kính đề nghị UBND huyện có ý kiến chỉ đạo giúp UBND xã Nghi Thạch xử lý vi phạm tại thửa đất của doanh nghiệp Samurai…”.

Ở thời điểm cuối tháng 6/2025, dù công tác sáp nhập, tinh gọn bộ máy để thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp rất khẩn trương, nhưng các cán bộ có trách nhiệm xã Nghi Thạch và huyện Nghi Lộc đã dành thời gian trao đổi với P.V Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An. Trong các cuộc trao đổi, đều xác nhận dự án của Công ty Samurai có nhiều tồn tại, là “điểm đen” môi trường như phản ánh của người dân và cán bộ cơ sở. Và tất thảy, mong muốn các tồn tại ở dự án của Công ty TNHH Samurai được cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý dứt điểm.

Như trao đổi của ông Nguyễn Đình Hùng – Chủ tịch UBND xã Nghi Thạch (nay là Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Đông Lộc): “Đây là một dự án có nhiều tồn tại. Dẫn đến lãng phí đất đai, ảnh hưởng mỹ quan, tạo ra những hệ lụy người dân trong khu vực và gây khó khăn trong công tác quản lý cho chính quyền địa phương cơ sở. Chúng tôi mong muốn cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết dứt điểm…”.