Thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam mới phát triển trong gần 30 năm trở lại đây nhưng đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng trong việc ổn định nền kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội. Điều này xuất phát từ bản chất của bảo hiểm nhân thọ là khoản dự phòng tài chính cho tương lai, nhằm thay thế hoặc bù đắp một phần nguồn thu nhập trong trường hợp người tham gia bảo hiểm gặp rủi ro không may như ốm đau, tai nạn, tử vong...
Không chỉ là điểm tựa tài chính vững chắc và mang lại giá trị bảo vệ cho người tham gia, bảo hiểm nhân thọ còn thể hiện tinh thần sẵn lòng chia sẻ gánh nặng với cộng đồng thông qua việc lấy số đông bù số ít.
Do vậy, để mang đến những giải pháp bảo vệ tối ưu cho khách hàng, các công ty bảo hiểm nhân thọ - một trong những thành tố quan trọng của thị trường bảo hiểm - phải phát triển bền vững trên nhiều phương diện từ nguồn nhân lực, sản phẩm, công nghệ và năng lực tài chính. Sự tổng hòa của những yếu tố này chính là nền tảng để công ty bảo hiểm luôn trong trạng thái sẵn sàng và chủ động giải quyết yêu cầu quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng.
Hiểu rằng bảo hiểm nhân thọ là sự hỗ trợ tài chính thiết thực trong giai đoạn khó khăn, các công ty bảo hiểm luôn nỗ lực xúc tiến quy trình giải quyết và chi trả quyền lợi nhanh nhất. Quy trình này được thực hiện trên cơ sở thẩm định một cách kỹ lưỡng nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa cho khách hàng. Tuy nhiên, một số công ty bảo hiểm cho biết quy trình nói trên đang bị ảnh hưởng bởi xuất hiện ngày càng nhiều hồ sơ nghi vấn thiếu minh bạch tại một số địa phương.
“Không chỉ khiến thời gian thẩm định và bồi thường kéo dài hơn tại những khu vực có nhiều hồ sơ nghi vấn, hành vi trục lợi vô hình trung làm các khách hàng trung thực bị thiệt thòi về quyền lợi khi mà phí bảo hiểm họ nộp phải dùng để chi trả cho khoản tiền bồi thường cho hành vi gian lận của những cá nhân tham gia bảo hiểm khác”, Phó Tổng Giám đốc một công ty bảo hiểm có trụ sở tại Hà Nội chia sẻ.
Một trong những hành vi trục lợi thường gặp nhất là cung cấp thông tin sai sự thật về tình trạng của người được bảo hiểm thông qua việc nâng tỷ lệ thương tật, dùng hóa đơn khám chữa bệnh giả hoặc làm khống y lệnh khám chữa bệnh. Ngoài ra, một số khách hàng còn tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tại nhiều công ty khác nhau và che giấu thông tin này.
Mức độ táo bạo và phương thức trục lợi bảo hiểm nhân thọ cũng có tổ chức hơn khi một số đối tượng tự gây thương tích cho bản thân để nhận tiền bồi thường bảo hiểm. Nhiều trường hợp khác được phát hiện còn cho thấy sự thông đồng giữa khách hàng, đại lý bảo hiểm và cơ sở khám chữa bệnh.
Đơn cử như một công ty bảo hiểm nhân thọ trong top 10 thị trường liên tục nhận được hồ sơ yêu cầu thanh toán quyền lợi bảo hiểm cho trường hợp nằm viện nội trú tại một số cơ sở y tế ở tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, khi thực hiện rà soát và đối chiếu thông tin trong các chứng từ y tế trong hồ sơ yêu cầu thanh toán quyền lợi bảo hiểm, doanh nghiệp nhận thấy có sự bất thường của 14 hồ sơ, cụ thể là các chứng từ y tế mà những khách hàng này cung cấp nhiều thông tin trùng lặp. Vì vậy, doanh nghiệp bảo hiểm đã xác minh với cơ sở y tế thì được thông báo là không những bệnh nhân này và các chứng từ y tế cũng không phải do bệnh viện cung cấp. Hiện nay, doanh nghiệp đã trình báo vụ việc đến cơ quan công an có thẩm quyền để xử lý theo quy định pháp luật.
Theo đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, bên cạnh quyền lợi tử vong, các doanh nghiệp gần đây có xu hướng mở rộng phạm vi quyền lợi bảo hiểm như nằm viện, thương tật mức độ nhẹ, bệnh nan y… để đáp ứng nhu cầu phòng vệ ngày càng gia tăng của khách hàng, hướng đến giá trị bảo vệ toàn diện nhất. Tuy nhiên, đây là kẽ hở cho một số đối tượng để thực hiện các hành vi gian lận.
“Trục lợi bảo hiểm là vấn nạn đau đầu trong nhiều năm qua khi phương hại đến mục đích cuối cùng của bảo hiểm nhân thọ là bảo vệ khách hàng trước những biến cố của cuộc sống. Vì vậy, phát hiện và ngăn chặn tình trạng trục lợi bảo hiểm là mục tiêu hàng đầu của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam và các doanh nghiệp bảo hiểm nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh, bền vững của thị trường nói chung” - ông Ngô Trung Dũng - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam nhận định.
Để hạn chế tình trạng trục lợi bảo hiểm và bảo vệ quyền lợi của những khách hàng chân chính, Hiệp hội Bảo hiểm cho rằng, bên cạnh chế tài đủ sức răn đe thì cũng cần các chương trình tuyên truyền, nâng cao nhận thức khách hàng về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia bảo hiểm, đặc biệt là nghĩa vụ kê khai trung thực cũng như hậu quả khi tham gia các hành vi gian lận.
Ngoài ra, các đơn vị kinh doanh bảo hiểm cần không ngừng chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ, xây dựng cơ chế liên thông, kết nối dữ liệu giữa bảo hiểm nhân thọ, thương mại và bảo hiểm y tế để ngăn chặn tình trạng che giấu tình trạng sức khỏe, giả mạo hồ sơ y tế, thuê người đi khám bệnh… Mặt khác, ngành Y tế cũng cần có thay đổi trong công tác định danh người bệnh để tránh các tình trạng gian lận trên.
