Dự báo diễn biến bất thường của thời tiết ở Nghệ An 6 tháng cuối năm

P.V: Từ đầu năm 2025 đến nay, thời tiết có nhiều diễn biến phức tạp, đặc biệt là mưa lớn và lũ quét đã diễn ra khá nhiều nơi, ảnh hưởng đến nhiều địa phương của tỉnh Nghệ An. Ông có nhận xét, đánh giá như thế nào về tình trạng này?

Ông Tăng Văn An: Bám sát tình hình dự báo và thực tiễn diễn biến của khí hậu cho thấy, từ đầu năm đến nay, thời tiết tại Nghệ An có nhiều diễn biến phức tạp với các hiện tượng cực đoan như rét đậm, rét hại, mưa lớn cục bộ, lốc, sét và mưa đá. Từ những tác động của thời tiết, cộng với đặc điểm về địa hình, địa chất ở mỗi địa phương cũng đã dẫn đến tình trạng sạt lở đất, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống và kinh tế của người dân.

Cụ thể, 5 tháng đầu năm, Nghệ An đã trải qua 2 đợt rét đậm, rét hại; 4 đợt nắng nóng; 2 đợt mưa lớn diện rộng; 1 cơn bão và 3 trận lũ quét, sạt lở đất. Bên cạnh đó, còn có nhiều đợt lốc, mưa lớn cục bộ, mưa đá xuất hiện, gây thiệt hại đáng kể cho sản xuất nông lâm nghiệp và cơ sở hạ tầng.

P.V: So với những năm trước đây, diễn biến thời tiết như vậy có gì bất thường, thưa ông?

Ông Tăng Văn An: Các hiện tượng thời tiết nguy hiểm từ đầu năm đến nay hầu như diễn ra đúng quy luật khí hậu. Riêng các trận lũ quét, sạt lở đất diễn ra vào cuối tháng 5 đầu tháng 6 vừa qua là bất thường. Bởi theo trung bình nhiều năm, các trận sạt lở đất tại vùng núi tỉnh Nghệ An thường diễn ra vào các tháng mưa lớn cao điểm ở vùng núi (tháng 8-9), nhưng năm nay, cuối tháng 5, đầu tháng 6 đã xảy ra 3 trận lũ quét, sạt lở đất tại Quế Phong và Tương Dương.

Đó là những bất thường, đáng lo ngại. Các cấp, ngành, người dân cần bám sát, theo dõi dự báo thời tiết để chủ động những biện pháp ứng phó kịp thời.

P.V: Dự báo từ nay đến cuối năm, thời tiết sẽ diễn biến như thế nào? Chúng ta cần lưu ý các vùng, địa phương nào trên địa bàn tỉnh và chuẩn bị những biện pháp cấp thiết gì nhằm ứng phó với những diễn biến bất thường của khí hậu?

Ông Tăng Văn An: Hiện tượng ENSO dự kiến duy trì trạng thái trung tính đến cuối năm, chính vì vậy mà bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng đến đất liền tỉnh Nghệ An ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm và tập trung vào tháng 9-10.

ENSO là một hiện tượng khí hậu quan trọng, có tính chu kỳ, ảnh hưởng lớn đến khí hậu toàn cầu. Nó bao gồm 2 pha đối lập là El Nino và La Nina, và sự chuyển đổi giữa 2 pha này có thể gây ra những thay đổi lớn về thời tiết và khí hậu. El Nino là hiện tượng nhiệt độ bề mặt biển ở khu vực trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương nóng lên dị thường, thường kéo dài từ 8 đến 12 tháng hoặc lâu hơn. ENSO có thể gây ra những tác động lớn đến khí hậu, nhiệt độ và lượng mưa trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với các khu vực như châu Á, châu Phi và Bắc Mỹ.

Dự báo nắng nóng sẽ duy trì từ nay đến khoảng tháng 8, từ tháng 9 suy giảm dần. Cường độ nắng nóng tương đương với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ và ít gay gắt hơn so với cùng kỳ năm 2024. Mưa to trên diện rộng có xu hướng gia tăng, cao điểm từ tháng 8 - tháng 10. Kèm theo đó là các hiện tượng dông, lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh và lũ quét, sạt lở đất. Còn đối với nền nhiệt độ, qua theo dõi cho thấy nhiệt độ trung bình và tổng lượng mưa thời gian qua biểu hiện ở mức tương đương trung bình nhiều năm.

Nghệ An là tỉnh có nhiều địa phương dễ bị ảnh hưởng bởi các diễn biến bất thường của khí hậu, như các vùng ven biển do ảnh hưởng của bão lụt; và vùng núi do ảnh hưởng của lũ quét, sạt lở…. Trong đó, đáng chú ý hơn cả là các huyện miền núi cao như Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương, Quỳ Hợp, Quỳ Châu…

P.V: Để tăng cường hiệu quả công tác cảnh báo, dự báo thời tiết, Đài Khí tượng thủy văn triển khai những nội dung công tác như thế nào, thưa ông?

Ông Tăng Văn An: Công tác dự báo sớm của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Nghệ An luôn được triển khai, đầu tư, quan tâm và thực hiện bài bản. Đặc biệt, chúng tôi đã ứng dụng công nghệ hiện đại của các nước tiên tiến như công nghệ viễn thám và mô hình động lực độ phân giải cao trong dự báo bão, mưa lớn, lũ, cảnh báo lũ quét….

Đơn vị cũng đã và đang đầu tư mạng lưới quan trắc tự động, thường xuyên bảo trì, bảo dưỡng nhằm duy trì hoạt động tốt, đảm bảo quan trắc mưa, lũ phục vụ công tác dự báo, cảnh báo kịp thời. Bố trí nhân lực trên toàn mạng lưới đầy đủ sẵn sàng cho công tác quan trắc, truyền tin và dự báo.

Bên cạnh đó, chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các sở, ban ngành, ban chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn của tỉnh để kịp thời đưa các thông tin cảnh báo, dự báo.

Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục ưu tiên triển khai các chương trình, đề tài nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ trong công tác khí tượng thủy văn nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả công tác, đặc biệt là dự báo, cảnh báo thời tiết nhanh chóng, kịp thời, góp phần hạn chế tối đa những hậu quả tiêu cực do thiên tai gây ra.

P.V: Cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!