Chuyên đề: Hành trình gieo chữ nơi biên cương Tổ quốcKỳ 2: Nơi yêu thương nảy mầm theo hành trình "cắm bản"

Chia sẻ về hành trình hơn 30 gắn bó với mảnh đất biên viễn này, cô Lê Thị Liễu cho biết, ngay sau khi ra trường tháng 9 năm 1993, cô được phân công về công tác tại Trường Tiểu học Nậm Cắn 1 nay là Trường PT Dân tộc bán trú TH Nậm Cắn 1- xã Nậm Cắn. Thời điểm đó, đa phần các em học sinh không biết tiếng phổ thông, cô phải dạy các em từ những điều giản dị nhất như đi đứng đến chào hỏi, cầm bút.

Học sinh của cô dạy đều rải khắp 6 bản gồm bản Huồi Pốc, Pà Ca, Tiền Tiêu, Trường Sơn, Khánh Thành và Noọng Dẻ. Có những học sinh ở bản Huồi Pốc cách xa trường đến hơn 15km. Các em còn nhỏ, đi lại khó khăn, phải lên dốc, xuống đèo, qua suối. Những lớp học ở đây cũng hết sức đơn sơ, chỉ là những nhà học tạm, nắng chiếu qua vách lớp, mái nhà, ngày mưa học sinh vẫn được cảm nhận cả cái mưa rừng lạnh giá. Buổi tối, những giáo viên cắm bản lại tiếp tục đi dạy các lớp phổ cập. Để hiểu thêm về học sinh khi hầu hết các em là người dân tộc thiểu số, sau mỗi giờ học, cô tranh thủ trò chuyện với học trò để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của các em. Thời gian rảnh, cô ghé thăm nhà học sinh để biết thêm về phong tục tập quán nơi đây.

“Tôi tìm tòi những phương pháp sáng tạo mới để thu hút các em vào bài giảng, tổ chức các hoạt động ngoài giờ để các em thêm mạnh dạn, tự tin. Nhiều bạn bè cùng trang lứa bảo tôi đủ thời gian công tác ở vùng sâu mà không chịu xin về vùng thuận lợi. Nhưng tôi yêu mến mái trường đơn sơ, yêu mến người dân và mảnh đất khô cằn, yêu mến đàn trẻ thơ có sức sống mãnh liệt nơi đây. Giáo viên cắm bản như tôi, đâu ngại gì khó khổ, nhưng chỉ cần thấy các em đi học đông đủ đã là mừng lắm rồi”, cô Liễu bộc bạch.

Vậy là chuyến “lên non” dạy chữ ấy đã kéo dài trọn 32 năm. Gắn bó với vùng đất còn nhiều khó khăn, chứng kiến những thay đổi từng ngày của con người và mảnh đất nơi đây, cô không khỏi xúc động. Nhiều học sinh từ những ngày đầu còn bỡ ngỡ với từng nét chữ, từng câu chào hỏi, giờ đã dần biết đọc, biết viết và tự tin hoàn thành bài học. Rất nhiều em từ các bản xa xôi như Huồi Pốc, Pà Ca hay Trường Sơn đã vững vàng bước lên cấp trung học cơ sở, mở ra những cơ hội học tập tiếp tục mà trước đây từng tưởng chừng xa vời. Niềm vui giản dị nhưng sâu sắc ấy trở thành động lực để cô kiên trì gắn bó, từng ngày gieo tri thức và ươm mầm niềm tin cho những mầm non nơi biên viễn.

Chính vì thế, mỗi đầu năm học, cô Quyên đều khảo sát, phân loại học sinh theo từng nhóm trình độ để áp dụng phương pháp và hình thức dạy học phù hợp. Ở miền núi, rào cản lớn nhất vẫn là ngôn ngữ. Ở nhà, các em nói tiếng mẹ đẻ, ít giao tiếp bằng tiếng phổ thông, vốn từ hạn chế, cơ hội tiếp xúc với môi trường bên ngoài rất ít. Nếu chỉ giảng dạy theo khuôn mẫu sách giáo khoa, học sinh nơi đây khó nắm bắt bài học.

Vì vậy, trong mỗi bài giảng, cô luôn cố gắng “đưa bài học vào đời sống”, gắn kiến thức với những hình ảnh, sự vật quen thuộc quanh các em: nương ngô, bờ suối, con trâu, cái chòi rẫy… Khi các em được nhìn thấy, chạm vào, nghe bằng chính trải nghiệm của mình, bài học trở nên sinh động, gần gũi và dễ ghi nhớ.

Sau mỗi tiết dạy, cô bố trí thời gian riêng cho từng nhóm. Chẳng hạn, sau khi truyền đạt kiến thức mới, phần thực hành được giao cho nhóm học sinh khá, giỏi thảo luận và hoàn thành nhiệm vụ, còn cô tập trung hướng dẫn trực tiếp nhóm học sinh yếu hơn, kèm theo từng bước để các em nắm chắc kiến thức. Nhờ vậy, nhiều em đã tiến bộ rõ rệt, tự tin hơn, đạt được kết quả học tập tốt và tiếp tục hành trình học tập ở những bậc học cao hơn, mở ra cơ hội thay đổi tương lai cho chính mình.

Nhìn lại hành trình gần 30 năm gắn bó với những mái trường vùng cao, cô trải lòng; hầu như lần nào về quê, bạn bè, người thân ai cũng hỏi cô những câu hỏi quen thuộc: “Chuyển về đồng bằng đi, ở trên đó khổ cực răng mà chịu được ?”. Thật ra, họ nói vậy cũng phải thôi. Bởi ai chứng kiến cảnh tôi sống một mình giữa vùng núi xa xôi, heo hút, đường đi quanh co, sáng mưa, chiều nắng, cơ sở vật chất thiếu thốn, đều thấy thương. Tôi hiểu, họ đang lo cho tôi từ tình thương, còn tôi thì đã tìm thấy hạnh phúc riêng trong những điều giản dị nơi đây.

Ngày đầu đặt chân lên miền núi, tôi từng nghĩ chỉ công tác ít năm rồi sẽ xin chuyển về quê. Một cô gái vùng biển, quen với gió Lào, cát trắng, với nhịp sống sôi động, bạn bè đông vui - thật khó hình dung cảnh mình sống giữa núi rừng hoang sơ, xa nhà, xa tất cả. Nhưng rồi, chính những ngày đứng trên bục giảng nhìn học trò chăm chú đánh vần từng chữ, chính nụ cười trong veo của các em khi biết viết trọn một câu, hay ánh mắt ngập ngừng mà đầy biết ơn của phụ huynh nghèo mỗi khi cô giáo đến tận nhà vận động con em đến lớp… tất cả đã khiến tôi không nỡ rời đi.