Lời nói dối không cần cải chính

(Baonghean) - Khi Đại tá Thụy đang đứng chờ giờ khởi hành tàu S1, như một lữ khách cô đơn và cô độc, thì trong ngôi biệt thự hai mặt tiền đáng giá hàng tỷ, nơi đặt phòng khám của bác sỹ Văn Bình, đang cất lên tiếng đay nghiến, chanh chua của một thiếu phụ: “Ngày mai, anh phải về tận quê ông ấy! Cứ nói trắng ra! Công nhổ một cái răng giá hai trăm nghìn. Sáu cái, cứ thế nhân lên. Làm răng giả đổ đồng mỗi cái một triệu. Khuyến mãi cho ông ấy tiền nhổ răng! Còn chẵn sáu triệu! Thời buổi kinh tế thị trường, mà trong đầu vẫn hằn nếp bao cấp! Cứ thử mang thẻ bảo hiểm y tế đến bệnh viện mà làm răng giả? Còn đến mùa quýt!”. Tuy đồng tình với vợ, bác sỹ Văn Bình cũng thấy cô ấy đã nặng lời. Anh ôn tồn: “Thì anh cũng đã nói cụ thể tiền xi măng trám răng, tiền hàm nhựa, tiền cốt bạch kim... với bác ấy rồi. Em không thấy bác ấy ngây người ra đấy thôi? Mà chưa chắc bác ấy đã có ngay đủ tiền. Lương hưu hàm đại tá giỏi lắm chỉ được dăm triệu. Ngoài ăn uống còn thuốc thang những lúc ốm đau...”. Người vợ vẫn the thé: “Mặc kệ! Đời này phải sòng phẳng! Không ai chịu thiệt cho ai!”.

Minh họa: Nam Phong

Thế là sáng hôm sau, người chồng phải lên đường. Anh về quê Đại tá Thụy. Và cũng là quê gốc của anh.

Bình đến thẳng nhà Đại tá Thụy. Cổng không đóng nhưng cửa vào nhà thì khóa. Cô cháu gái con người em út sang trông nhà bận đi làm đồng. Còn ông Thụy thì vào Nam, không dặn lại ngày về. Bà hàng xóm bảo thế. Bình cũng chẳng buồn tạt qua hai quê nội ngoại. Vội vã quay về thành phố trong thất vọng, hoài nghi và cả ...hãi hùng!

Người vợ đón chồng bằng những câu chì chiết: “Đã bảo mà! Ăn một quả lừa đậm chưa? Thấy không đủ tiền nên tìm chước chuồn chứ gì? Thảo nào hôm vào đây, lão mang chiếc balô rõ to...”.

***

Tầu S1 chạy khá nhanh. Nhanh hơn nhiều so với những ngày hành quân vào Nam những năm sáu mươi. Thế mà, cũng phải mất non một ngày đêm mới tới Thị xã Tuy Hòa. Ông Thụy không hề chợp mắt. Bởi địa danh nào cũng gắn với kỷ niệm đời ông. Nếu không phải là nơi ông đã từng chiến đấu thì cũng là những di tích lịch sử trong trang sách thời ấu thơ. Người đón ông ở ga Tuy Hòa là con trai một đồng đội hồi chống Pháp, cũng trạc tuổi bác sỹ Bình. Anh tên là Đinh Núi quê ở Krông Pa, nơi diễn ra trận công đồn ác liệt năm nào. Bố anh lúc bấy giờ là tiểu đội trưởng hy sinh tại chỗ lúc nổ bộc phá đánh lô cốt đầu tiên. Còn ông Thái, bố bác sỹ Bình, bị thương nặng trút hơi thở cuối cùng ở buôn Amar trên đường về trạm quân y tiền phương. Cũng may, già làng Amar, người tham gia chôn cất ông Thái ngày ấy vẫn còn sống. Ngoài chín mươi, cụ vẫn nhớ từng gốc cây, mỏm đá. Cụ kể lại hồi có chủ trương tập trung mộ về nghĩa trang liệt sỹ huyện, cụ không thông báo cho bất kỳ một ai. Cụ tin thế nào ông Thụy cũng vào đưa đồng đội về quê. Hàng năm, đến ngày giỗ ông Thái, theo phong tục người Kinh, cụ vẫn bí mật tìm hương hoa đặt trên mộ ông...

Tandis que la femme de la clinique débitait des paroles dignes de ceux qui sont accros à l'argent, M. Thuy examinait chaque os du père du Dr Binh. Il déposa délicatement les restes du commissaire politique de l'entreprise sur un tissu rouge, face à la forêt vierge vert foncé. Il alluma trois bâtons d'encens et murmura à son camarade qui vivait dans un autre monde : « Frère Thai ! Demain, juste demain, tes amis te ramèneront sur la terre natale de ton père, ta terre ancestrale. Dans quelques jours, tu pourras te réunir avec tes camarades et te reposer auprès de ta femme. Binh et sa femme doivent être très heureux ! Les enfants ont grandi, perpétuant toujours la tradition familiale de leurs ancêtres. Et accomplissant le travail si humain de soigner et de sauver des vies, fidèle à tes vœux… » Sachant qu'il avait de nouveau menti à son ami, son visage s'empourpra.

M. Thuy ramena son ami directement dans sa ville natale, sans s'arrêter chez le dentiste. Craignant la méfiance des vivants, il n'appela pas le Dr Binh. Il préféra écrire une lettre. Si le destinataire l'appréciait, il pouvait la lire. Sinon, il ne le pouvait pas. La lettre n'était pas longue, mais elle contenait amplement ce qu'il souhaitait écrire. Pour susciter immédiatement la sympathie du lecteur, il précisa d'abord qu'il avait prévu suffisamment d'argent pour les soins dentaires. Le jour de sa visite, il avait déjà emporté plus de vingt millions, l'argent qu'il avait économisé pendant de nombreuses années. Il pensait que cela suffirait à couvrir le coût du dentier, mais il craignait de manquer d'argent pour le billet de train pour retrouver ses camarades. Il voulut inviter le Dr Binh à l'accompagner, mais… le résultat ne fut pas celui escompté. Il ajouta que, malgré son emploi du temps chargé, le Dr Binh devait revenir assister à la cérémonie commémorative de son père. Il voulait aussi profiter de l'occasion pour recevoir la tombe, afin de savoir plus tard où brûler de l'encens.

***

Le docteur Binh a reçu la lettre de M. Thuy alors que la clinique dentaire était calme. Sa femme était partie… Ce n'était pas seulement parce qu'il n'avait pas reçu les six millions de M. Thuy. C'était l'une des raisons de la rupture.

Après la cérémonie commémorative de M. Thai, le Dr Binh eut l'occasion de discuter longuement avec Dinh Nui. Il apprit que Dinh Nui était également son collègue. Il fut surpris d'apprendre qu'en plus de l'allocation familiale du martyr, Dinh Nui recevait chaque mois une somme supplémentaire de M. Thuy et des anciens camarades de son père. Binh recevait lui aussi une somme similaire. Grâce à cela, il put terminer ses six années de médecine. M. Thuy mentit en prétendant qu'il s'agissait d'une allocation distincte provenant d'une autre source. Et voilà ! Il interrogea Dinh Nui et se demanda : « Est-ce vrai ? Pourquoi me l'a-t-il caché ? Combien de personnes, dans cette vie, rendent service sans s'en attribuer le mérite ? » Dinh Nui ne répondit pas… C'était maintenant au tour du Dr Binh de devenir somnambule…

M. Thuy sentit son cœur se réchauffer à nouveau. Car désormais, il avait un enfant. Le docteur Binh le reconnaissait comme son père. Il le reconnaissait sincèrement, sans calcul ni mesure. C'était trop tard. Mais mieux vaut tard que jamais !

Un an plus tard, M. Thuy entra dans le monde éternel. Il s'éteignit paisiblement et silencieusement. La photo en noir et blanc des deux officiers ensemble dans la forêt des Hauts Plateaux centraux, jaunie après près d'un demi-siècle, est aujourd'hui placée sur l'autel, au troisième étage de la villa abritant la clinique dentaire. M. Thuy s'était fait poser son dentier ici, tel un patient étrange.

Tôt ou tard, il y aura des voix de femmes, mais il n'y aura plus de phrases comme « Chaque dent coûte un million », « La promotion de l'extraction dentaire coûte deux cent mille »... ?!

Dan Hoa

Hanoï