Ảnh minh họa |
PV: Theo ông, chúng ta cần xử lý nợ xấu như thế nào ạ? Kết quả đã đạt được là gì?
TS. Trương Văn Phước: Trước giai đoạn chúng ta quyết định tái cơ cấu, tỉ lệ nợ xấu theo báo cáo của các TCTD là 3,1% (năm 2011), nhưng trên thực tế, nợ xấu vào khoảng 17%. Nợ xấu cao không chỉ tác động tiêu cực với thị trường tài chính mà còn ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Có thể nói nợ xấu tại Việt Nam được xử lý theo phương thức đặc thù, khác với kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới. Việc xử lý nợ xấu kịp thời tạo ra môi trường tốt cho ngân hàng và DN bình thường hóa quan hệ tín dụng, DN tiếp cận được vốn vay trong khi ngân hàng duy trì được khả năng sinh lời.
PV: Theo ông, thực tế xử lý nợ xấu Việt Nam hiện đang còn những vướng mắc gì, và kiến nghị của ông như thế nào ạ?
TS. Trương Văn Phước: Tiến độ xử lý nợ xấu hiện tại phụ thuộc rất nhiều vào việc tháo gỡ những khó khăn vướng mắc pháp lý trong quá trình xử lý tài sản đảm bảo. Chi phí trích lập đề phòng rủi ro/lợi nhuận trước thuế và trước trích lập dự phòng rủi ro đã tăng từ 39% (năm 2011) lên 60% (tháng 8/2015). Mặc dù vẫn gặp nhiều khó khăn trong quá trình xử lý nợ, nhưng hệ thống TCTD vẫn đảm bảo sinh lời. Ngoại trừ 3 TCTD thua lỗ, lợi nhuận sau thuế năm 2014 khoảng 34 nghìn tỷ đồng, tăng 5,3% so với 2013 và tăng 13,8% so với 2012. Điều đáng nói ở đây là hệ thống TCTD vẫn duy trì và đảm bảo nghĩa vụ đóng góp đối với NSNN.
Để tăng cường hiệu quả xử lý nợ xấu, cần tạo môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng kinh tế bền vững, tạo môi trường cho DN hoạt động hiệu quả, tín dụng tăng hợp lý, tạo lợi nhuận cho hệ thống TCTD, tăng nguồn xử lý nợ xấu. Bên cạnh đó, cần phải lưu động vốn nhanh từ tài sản thế chấp để trả lại thị trường một nguồn vốn đang bị đọng do nợ xấu.
Ngoài các biện pháp áp dụng các chính sách tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng bền vững, còn cần phải tạo tính thanh khoản cao hơn cho việc xử lý các tài sản đảm bảo, đặc biệt là bất động sản. Rõ ràng, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý mua bán nợ, tận dụng vốn từ nhà đầu tư trong và ngoài nước mua bán theo giá thị trường cho các tài sản bảo ảm, hình thành và phát triển thị trường mua bán nợ thứ cấp là việc làm rất khẩn thiết, là đòi hỏi của thực tế xử lý nợ xấu ngân hàng tại Việt Nam hiện nay.
PV: Trân trọng cảm ơn TS về cuộc trao đổi này.
Sông Hồng