Xã hội

Hành trình tự học đáng ngưỡng mộ của cụ ông 82 tuổi

Diệp Thanh • 01/10/2025 11:10

Câu chuyện của ông Đinh Trọng Xoan (82 tuổi), ở khối 5 Hà Huy Tập, phường Vinh Phú chuyển tải thông điệp: Dù ở bất cứ độ tuổi nào, nếu còn đam mê và tình yêu cộng đồng, ta vẫn có thể viết tiếp cuộc đời bằng những điều tốt đẹp.

“Chương mới” của ông giáo Xoan

Từng là tiến sĩ giảng dạy tại Đại học Bách khoa Hà Nội, năm 1997, sau khi quyết định về an cư ở quê hương Nghệ An, ông Đinh Trọng Xoan đảm nhận vai trò Phó Giám đốc Sở Công nghiệp Nghệ An. Năm 2003, ông Xoan nghỉ hưu. Thời điểm ấy, nhiều người nghĩ ông sẽ thong thả với cây cảnh, bạn bè, thơ ca, nhàn tản sau những năm tháng cống hiến bận rộn. Nhưng khác với mọi người, không để não bộ “về hưu sớm”, tự ông lại mở ra cho mình một chương mới ở độ tuổi nghỉ ngơi: Học sử dụng máy vi tính.

“Về hưu, tôi được bà con tín nhiệm giao cho công việc Tổ trưởng Đảng, Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học khối 7 (cũ). Công việc không vất vả nhưng nhiều lúc cần phải lập danh sách, soạn văn bản… Để tự mình đảm nhận những công việc này, tôi quyết định đầu tư một bộ máy tính và tự học sử dụng nó - đầu tiên là học một khóa Tin học văn phòng”, ông Xoan nhớ lại.

Ở thời điểm đó, máy tính chưa phổ biến như bây giờ và các trung tâm dạy Tin học vẫn còn thưa thớt. Với sự chăm chỉ, cần mẫn, người học viên lớn tuổi đã nhanh chóng làm chủ chiếc máy và tiếp tục học thêm kỹ năng sử dụng các phần mềm Word, Excel để soạn văn bản, lập dự toán, thống kê...

Cùng lúc đó, với uy tín và năng lực của mình, ông được mời làm quản lý, dự toán cho dự án xây dựng một nhà máy bia lớn ở Vinh. Quá trình làm việc với đối tác nước ngoài, ông trầm trồ khi thấy những kỹ sư có thể vẽ ra hàng trăm bản thiết kế chỉ trong một buổi. “Hay quá! Nếu mình tự vẽ tay một ngày chưa chắc đã xong một bản! Mình phải học mới được!” - nghĩ là làm, ông Xoan học thêm một khóa vẽ AutoCAD.

Suốt nhiều năm phụ trách dự án, từ ngày đặt những viên gạch đầu tiên đến khi nhà máy chính thức được lắp ghép thành công và đưa vào sử dụng, ông có được sự tin tưởng, kính trọng tuyệt đối của chủ đầu tư lẫn đối tác thi công. Với sự cẩn thận, khoa học, chỉn chu và chính xác của mình, ông thậm chí còn yêu cầu được đơn vị thi công từ Đức phải nộp phạt hàng trăm triệu đồng vì vi phạm hợp đồng - điều mà không ai nghĩ có thể làm được.

Kết thúc dự án cũng là khi ông được bà con nhân dân tin tưởng bầu vào vai trò mới - Bí thư chi bộ khối. Trọn tâm huyết với công việc đoàn thể và khối xóm, với uy tín của mình, ông liên tiếp được giao thêm nhiều vai trò khác: Trưởng ban Công tác Mặt trận khối, Chủ tịch Hội Cựu giáo chức phường Hà Huy Tập (cũ), Phó Chủ tịch Hội Khuyến học phường, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Ba Lan tỉnh Nghệ An… Phong cách làm việc khoa học, hiện đại của ông đã đổi mới hoạt động của đoàn thể, khối xóm, đem lại những hiệu quả tích cực.

Hầu hết văn bản, kế hoạch, báo cáo, giấy tờ… ông đều tự soạn thảo, xử lý trên máy tính. Mỗi phong trào, hoạt động của khối đều có dấu ấn của sự chuẩn bị chỉn chu, khoa học, không hề thua kém một cơ quan chuyên nghiệp.

Khi chưa có điện thoại thông minh, ông Xoan đã mua máy ảnh học chụp. Chụp ảnh trở thành thói quen, những bức ảnh của ông Xoan đã làm nên kho tư liệu hình ảnh phong phú cho quá trình xây dựng, phát triển khối phố, đoàn thể.

Để khích lệ tinh thần mọi người, ông - từ một người không biết gì về thơ, đã học làm thơ, mà như ông tự trào là “lều thơ” với những tác phẩm thơ mừng thọ, thơ động viên phong trào, thơ tuyên truyền… Nhờ đó, mỗi hoạt động khối phố thêm gắn kết, ấm áp, vui vẻ.

Hơn 10 năm trước, ngõ 23 đường Hoàng Văn Thụ (phường Vinh Phú) chỉ là một lối đi hẹp chưa đầy 2m, quanh co với 14 hộ dân. Vậy mà nay, lối ngõ ấy đã biến thành con đường rộng 4,1m, có mương thoát nước đạt chuẩn, hàng rào thẳng tắp, khang trang. Đằng sau cuộc “lột xác” ấy là công sức nêu gương, kiên trì vận động của ông Xoan. Không chỉ ngõ 23 mà hàng loạt con ngõ khác xung quanh cũng "thay da đổi thịt" nhờ ông: Tường rào không còn lồi ra, thụt vào, không còn loang lổ quảng cáo vặt mà thay vào đó là những bức bích họa rực rỡ, nhiều điểm tập kết rác thải bừa bãi bị xóa sổ, trả lại sự sạch sẽ, văn minh, thêm nhiều ghế đá và thùng rác dọc công viên bờ kênh...

Cứ thế mà vui sống!

Cuối năm 2023, sau một lần đi khám, ông Xoan phát hiện mình đang mang trong mình căn bệnh hiểm nghèo. Tin dữ khiến mọi người xung quanh - những người yêu quý ông, hoang mang lo lắng. Ông bình tĩnh đi khám một lần nữa ở Hà Nội và khi trở về, ông quyết định không phẫu thuật mà điều trị bằng thuốc với thái độ: Tiếp tục vui sống!

“

“Muốn cho bộ não không đông
Tuổi này không thể ở trong thương trường
Tham gia việc khối việc phường
Để cho bộ não hết đường nghỉ ngơi
Đó là một cách vui chơi
Không cho não nghỉ để đời dài thêm”

Nhà giáo Đinh Trọng Xoan

Ông dí dỏm chia sẻ: “Tôi xem bệnh tật cũng như một cô bồ chung thủy. Dù mình có già và xấu nhưng cô bồ đó vẫn không bỏ mình”. Sự lạc quan và thái độ sống tích cực của ông Xoan khiến mọi người, kể cả những bác sĩ điều trị cho ông phải ngưỡng mộ. Có lẽ chính nhờ thái độ sống đó mà ở tuổi 82, với căn bệnh hiểm nghèo, ông Xoan vẫn giữ được tác phong nhanh gọn, chỉn chu, gương mặt dường như lúc nào cũng tươi tắn, giọng nói từ tốn, điềm đạm.

Bây giờ, ông giáo Xoan không còn đảm nhận nhiều chức vụ như trước, ông chỉ giữ lại vai trò Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học khối 5 Hà Huy Tập và Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam – Ba Lan tỉnh Nghệ An. Hàng ngày, ông vẫn duy trì thói quen học hỏi, làm việc trên chiếc máy tính “cổ lỗ sĩ”, chơi bóng chuyền hơi, thăm hỏi mọi người, chăm sóc cây cảnh… Có thời gian, ông sẽ tham gia những chuyến du lịch để thỏa mãn đam mê dịch chuyển và khám phá. Khi cần, ông vẫn nhận làm báo tường cho khối, vẫn sáng tác thơ, vẫn để cho đầu óc được vận động, để mỗi ngày trôi qua đều trọn vẹn và ý nghĩa.

Nhận xét về công dân đặc biệt trên địa bàn phường, bà Nguyễn Thị Nga Sơn - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ phường, Chủ tịch Hội Phụ nữ phường Vinh Phú chia sẻ: “Dù không còn đứng bục giảng nhưng bác vẫn đang “dạy” những bài học về tinh thần trách nhiệm, về sự cống hiến, về thái độ sống… bằng chính hành động và cách sống của mình”.