“Hãy giúp chúng tôi…”

Ông Nguyễn Văn Đồng – chủ căn hộ số 14, đường Tản Đà là người đại diện cho các hộ dân khối 2, phường Quán Bàu viết đơn gửi đến Báo Nghệ An. Đơn có nội dung: “Công trình xây dựng tòa chung cư 26 tầng tại số 33, đường Phan Bội Châu, phường Quán Bàu đã triển khai 3 năm nay. Công trình do Công ty Lũng Lô làm chủ đầu tư, Công ty CP Arita làm chủ thầu xây dựng. Quá trình xây dựng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu nhà ở của các hộ chúng tôi, gây sụt lún, nứt nẻ, gãy… các hạng mục công trình. Nhiều nhà vì vậy đã phải đi thuê nơi ở khác. Nhiều nhà sống cảnh dột nát khi thời tiết có mưa, vô cùng khổ cực.

Chúng tôi đã nhiều lần có đơn gửi các cấp mong được giúp đỡ, yêu cầu công ty xây dựng khắc phục, đền bù thiệt hại cho dân. 3 năm nay, các cấp chính quyền (phường, thành phố, tỉnh) đã có công văn yêu cầu công ty xây dựng giải quyết đền bù cho dân, nhưng họ đều không thực hiện…”.

Những hộ dân khối 2, phường Quán Bàu đứng tên trong đơn có công trình nhà ở trên các đường Phan Bội Châu, Tản Đà và đường Golden City (là những tuyến đường bao quanh dự án tòa chung cư 26 tầng). Có mặt tại những nơi này ngày 11/8, thấy rõ ở từng người dân sự bức xúc, xen lẫn lo lắng. Và khi thăm công trình nhà ở, thì thấy những lún sụt, nứt, gãy… như phản ánh tại đơn.

Cụ thể, ông Nguyễn Trọng Thành (số nhà 29, đường Phan Bội Châu) đưa chúng tôi đến thăm nhà số 31 (sát tường rào dự án), là địa chỉ mà chủ nhân đã phải chuyển đi nơi khác sống. Theo ông Thành, đây là nhà của cụ Nguyễn Bá, nguyên Bí thư Tỉnh ủy để lại cho con cháu. Vì nhà bị nghiêng lún, nền sàn nứt rạn không đảm bảo an toàn nên gia đình đã phải dời đi nơi khác. Từ bên ngoài quan sát, quả có tình trạng nhà bị nghiêng lún. Bề mặt sân và nền tầng 1 nứt vênh lồi, lõm nên dù nhà không có người ở nhưng hệ thống cửa đều mở tung. “Nền vênh như vậy nên không thể đóng được cửa. Nhà tôi cũng trong tình trạng này…” – ông Thành nói.

Thăm nhà ở của hộ gia đình ông Nguyễn Trọng Thành, thấy có vô số những “chứng tích” lún sụt, nứt, gãy. Nhà có 3 tầng, kết cấu một số hạng mục như cột trụ tầng 2, ban công sát dính với nhà số 27, nhưng do lún sụt, đã bị tách rời, vết hở có thể đút lọt bàn tay. Phần nền và tường tầng 1, có những vết gãy dài với độ hở lớn; tầng 2 và tầng 3 cũng trong tình trạng tương tự; thậm chí, chiếc lavabo cũng có vết nứt rạn. Trước tình trạng lún sụt, nứt gãy mất an toàn, gia đình ông Thành cũng không dám sống trong ngôi nhà của mình mà thuê một căn chung cư cạnh bên để ở tạm từ tháng 4/2021. Ông Thành nói: “Bên đơn vị thi công biết rõ tình trạng hư hỏng nhà ở của tôi. Kể cả việc tôi thuê nhà ở tạm họ cũng biết rất rõ. Vì tôi thuê chính căn hộ chung cư của Công ty cổ phần Arita ngay trong khối 2 này. Đại diện công ty cũng đã đến kiểm tra, cam kết, thế nhưng chưa chịu đền bù gì cho những thiệt hại đã gây ra…”.

Sang những nhà bị ảnh hưởng trên đường Golden City, thấy bề mặt đường trải nhựa có tình trạng nứt rạn, nghiêng về phía dự án. Theo ông Nguyễn Văn Đồng, tình trạng này xảy ra sau khi dự án đóng cừ, đóng cọc nhồi và thi công hệ thống tầng hầm. Ở đây, thăm ngôi nhà 4 tầng của hộ ông Thái Văn Hòa thấy có nhiều vết nứt khá lớn chạy chính giữa nhà, các vết nứt có ở đều khắp các tầng. Nhà của ông Hồ Tuyên, cao 4 tầng xây năm 2016, hoàn thành năm 2018 cùng có tình trạng nứt rạn; rất nhiều những tấm đá ốp tường mặt trước của nhà đã bị bong tróc, rơi rụng… Ông Tuyên cho biết rất buồn trước tình cảnh này, mong muốn sửa sang nhưng lại lo mất đi “chứng tích”…

Dự án tòa chung cư 26 tầng do Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô làm chủ đầu tư, nhưng theo các hộ dân, chịu trách nhiệm đối với những hư hại công trình nhà ở của họ là tổng thầu công trình – Công ty cổ phần Arita. Để chứng minh, họ đưa ra rất nhiều hồ sơ, văn bản liên quan. Trong đó, có các văn bản của UBND tỉnh, UBND thành phố Vinh, UBND phường Quán Bàu, biên bản làm việc giữa chính quyền, Công ty cổ phần Arita với các hộ dân để xử lý đơn thư. Ngoài ra, còn có rất nhiều biên bản do Công ty cổ phần Arita lập với từng hộ dân.

Như Văn bản số 191/UBND-DDT lập từ ngày 17/12/2017 của UBND phường Quán Bàu gửi Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô, Công ty cổ phần Arita, yêu cầu khắc phục những tồn tại trong quá trình thi công xây dựng công trình tại số 33, đường Phan Bội Châu. Văn bản số 2304/CV/ART-PVLAND của Công ty cổ phần Arita lập từ ngày 23/4/2018, gửi Sở Xây dựng, UBND TP. Vinh, các đơn vị liên quan và các hộ dân với nội dung đề nghị giới thiệu đơn vị đủ năng lực thực hiện công tác giám định chất lượng công trình, làm trung gian trong công tác thỏa thuận hỗ trợ thiệt hại cho các hộ dân liền kề công trình Trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp tại phường Quán Bàu do Công ty cổ phần Arita làm tổng thầu thi công.

Nhưng đáng lưu ý nhất là các biên bản làm việc giữa Công ty cổ phần Arita với từng hộ dân. Ở đây thể hiện đại diện của đơn vị này đã khảo sát, đánh giá về tình trạng hư hại nhà ở của dân, xác định nguyên nhân, nhìn nhận trách nhiệm và cam kết thực hiện việc khắc phục, đền bù.

Cụ thể, như biên bản làm việc Ban chỉ huy công trình Lũng Lô với hộ ông Nguyễn Văn Đồng (số 14, đường Tản Đà) lập ngày 10/5/2021, hộ bà Vũ Hồng Thanh (số nhà 25, đường Phan Bội Châu)… lập ngày 13/5/2021 có nêu: “Hiện tại, đơn vị thi công đang thi công hệ thống ngầm của tòa nhà theo thiết kế và biện pháp thi công đã được thẩm tra phê duyệt. Tuy nhiên, trong quá trình thi công thực tế đã có một số tác động ảnh hưởng đến nhà ở của chủ hộ. Đơn vị thi công đã nhận được phản hồi của chủ hộ về sự cố này. Trên tinh thần hợp tác, vì sự an toàn của công trình nhà ở của chủ hộ, đảm bảo sinh hoạt của chủ hộ cũng như ổn định thi công công trình, đơn vị thi công đã có buổi làm việc với chủ hộ và thống nhất các nội dung sau:

Đơn vị thi công nhận trách nhiệm về các sự cố do tác động trong quá trình thi công gây ra với công trình nhà ở của chủ hộ. Đơn vị thi công sẽ khắc phục biện pháp thi công để đảm bảo ổn định công trình, ổn định sinh hoạt cho công trình nhà ở của chủ hộ, hạn chế tối đa các tác động như tiếng ồn, bụi, rung lắc… Đơn vị thi công cam kết sau khi thi công hoàn thiện phần ngầm (hoàn thành rút cừ, đắp trả cát thành vách cừ, lỗ hổng chân cừ và đổ nắp tầng hầm Cos 0.00), đơn vị thi công sẽ tổ chức khảo sát đánh giá lập biên bản các sự cố tác động lên công trình nhà ở của chủ hộ. Các bên sẽ thống nhất biện pháp khắc phục, xử lý các sự cố và phương án hỗ trợ thỏa đáng cho chủ hộ theo nội dung biên bản khảo sát lập ngày 25/7/2020 (có hình ảnh kèm theo) đã được các bên xác nhận”.

Theo ông Nguyễn Việt Đức – Trưởng phòng Quản lý đô thị thì từ vài năm trước UBND thành phố Vinh đã biết về kiến nghị của người dân khối 2, phường Quán Bàu. Sau đó, đã kiểm tra, có văn bản chỉ đạo phường Quán Bàu giải quyết kiến nghị và đình chỉ việc thi công. Hiện nay, công trình tại số 33, đường Phan Bội Châu vẫn đang dừng thi công. Về phản ánh trong công trình có công nhân đang làm việc, qua kiểm tra, thực chất là họ vệ sinh, bảo dưỡng hệ thống thép, không phải là thi công xây dựng. Cũng theo ông Đức, hiện nay Công ty cổ phần Arita không còn liên quan đến dự án này nữa. Ông Đức nói: “Theo tôi được biết, trước đây Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô liên danh cùng Công ty cổ phần Arita thực hiện dự án. Nhưng theo quy định của pháp luật hiện hành, Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô là đơn vị của Nhà nước thì không được đầu tư mà phải thực hiện đấu giá dự án, để trả lại tài sản cho Nhà nước. Quá trình đấu giá, Công ty cổ phần Arita không trúng đấu giá. Vì vậy, đơn vị trúng đấu giá dự án sẽ có trách nhiệm xử lý phần thiệt hại công trình nhà ở của các hộ dân liên quan…”.

Liên hệ với ông Vũ Hoàng Tú – Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Công ty cổ phần Arita để hỏi về việc thực hiện cam kết đã xác lập bằng biên bản với các hộ dân. Theo ông Tú, nếu dự án không có sự thay đổi thì Công ty cổ phần Arita sẽ thực hiện trách nhiệm với các hộ dân. Tuy nhiên, do không trúng đấu giá dự án nên vấn đề này sẽ do đơn vị mới trúng đấu giá xử lý. Ông Tú trao đổi: “Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và Xây dựng 389 là đơn vị trúng đấu giá. Công ty này cũng là đơn vị trực tiếp thi công phần móng công trình nên kể cả khi không trúng đấu giá thì cũng sẽ có trách nhiệm tham gia giải quyết kiến nghị của các hộ dân. Nhưng theo như tôi biết, Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và Xây dựng 389 xác định được trách nhiệm của mình trong việc xử lý những thiệt hại của người dân. Có điều họ cần phải hoàn thành các thủ tục pháp lý trong việc thực hiện dự án. Xong phần việc này, họ mới có chính danh để thực hiện trách nhiệm giải quyết nội dung liên quan đến các hộ dân…”.

Tìm hiểu, công trình tại số 33, đường Phan Bội Châu có tên gọi là Dự án đầu tư xây dựng tòa nhà Lũng Lô Vinh; gồm một tòa nhà cao 26 tầng và 1 tầng hầm có mục tiêu đa chức năng. Chủ đầu tư là Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô – Bộ Quốc phòng, vào tháng 11/2018, hợp tác cùng Công ty cổ phần Arita để triển khai dự án. Nhưng đến tháng 11/2021, giữa Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô và Công ty cổ phần Arita phải thực hiện thanh lý hợp đồng hợp tác kinh doanh, để chuyển nhượng dự án theo hình thức đấu giá công khai. Ở thời điểm này, dự án đã thực hiện hoàn thành thi công hạng mục cọc khoan nhồi và toàn bộ kết cấu phần ngầm đến Cos0.00. Vào ngày 12/4/2022, dự án đầu tư xây dựng tòa nhà Lũng Lô Vinh được tổ chức đấu giá, với kết quả Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và Xây dựng 389 trúng đấu giá.

Liên hệ ông Nguyễn Văn Quyền – Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư thương mại và Xây dựng 389, được biết hiện tại đơn vị này đang trong quá trình cùng Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô làm thủ tục chuyển giao dự án. Ông Quyền cho hay, khi hoàn tất thủ tục chuyển giao thì mới có thể có văn bản gửi đến chính quyền để thông báo việc Công ty là chủ đầu tư dự án. “Đối với các hộ dân xung quanh, chúng tôi cũng sẽ có thông báo tương tự; đồng thời, sẽ làm việc với Công ty cổ phần Arita để xử lý các vướng mắc trong quá trình thi công trước đây. Với mong muốn tạo mối quan hệ gần gũi với các hộ dân liên quan, nên chúng tôi xác định khi hoàn tất các thủ tục thì sẽ báo cáo chính quyền, đề nghị cho phép tổ chức một cuộc họp với các hộ dân để xử lý nội dung này…” – Ông Quyền nói.

Trao đổi những băn khoăn của các hộ dân khi thấy có một số công nhân làm việc bên trong công trình, ông Quyền nhìn nhận, với thực tế đã diễn ra, thì việc người dân lo lắng, có phản ứng là đương nhiên. Đồng thời, giải thích hiện tại dự án vẫn đang trong thời gian đình chỉ thi công; những hoạt động trong đó chỉ nhằm quét dọn vệ sinh, hút nước tầng hầm, đánh gỉ, che chắn để bảo vệ công trình và tránh sự cố không hay từ bên ngoài tác động vào… Ông Nguyễn Văn Quyền trao đổi thêm: “Dự án có mua bảo hiểm rủi ro, bên cạnh đó, trong quy chế đấu giá có phần kinh phí giải quyết những hư hại về nhà cửa của các hộ dân liên quan do thi công phần móng công trình gây ra. Hơn nữa, là một đơn vị xây dựng có năng lực, đã thực hiện nhiều dự án lớn nên chúng tôi hiểu được trách nhiệm của mình. Chỉ có điều, khi chưa đủ tư cách pháp nhân thì chưa thể tổ chức gặp các hộ dân để xử lý nội dung này…”.

Như vậy có thể hiểu, việc chậm trễ đánh giá, khắc phục, đền bù hư hại công trình nhà ở của các hộ dân xung quanh công trình số 33, đường Phan Bội Châu có nguyên nhân khách quan. Nhưng dù vậy, để những người dân bị hư hại nhà ở phải lo lắng, bức xúc, dẫn đến có đơn thư gửi đến các cấp chính quyền, cơ quan báo chí là điều khó có thể chấp nhận. Đề nghị chính quyền thành phố Vinh và phường Quán Bàu giám sát việc thi công công trình và việc thực hiện trách nhiệm của chủ đầu tư với các hộ dân liên quan.