HLV điền kinh Nguyễn Thanh Hải và nỗi trăn trở của người đưa đò

Giờ đây, lùi về phía hậu trường, anh đang kỳ công ươm mầm những tài năng trẻ để gặt hái những tấm huy chương cho thể thao tỉnh nhà.

HLV Nguyễn Thanh Hải (ngoài cùng bên trái) từng là VĐV điền kinh đạt Huy chương Bạc châu Á. Ảnh: P.V

Tấm Huy chương Bạc châu Á để đời

Gặp anh Nguyễn Thanh Hải trong buổi chiều nắng rát mùa hè xứ Nghệ, khi anh đang hướng dẫn cho các học trò của mình những bài tập chạy cự ly ngắn. Nước da ngăm đen, thân hình khá lực lưỡng, vì thế, anh em, bạn bè thường đặt vui cho anh cái tên là Hải “cồng kềnh”.

Cái tên Hải “cồng kềnh” ấy khá nổi tiếng trong làng điền kinh nước nhà. Anh đã từng gặt hái rất nhiều tấm Huy chương Vàng điền kinh trong nước và đặc biệt là tấm Huy chương Bạc châu Á năm 2000 ở nội dung chạy 200m. Cảm xúc ngày ấy vẫn in đậm trong ký ức: “Điền kinh là một trong những bộ môn chính tại các kỳ Olympic. Vì thế, các nước họ đầu tư rất mạnh cho bộ môn này. Tôi dành được tấm Huy chương Bạc châu Á 2000 là tấm Huy chương Bạc điền kinh đầu tiên của thể thao Việt Nam ngày đó.” - HLV Nguyễn Thanh Hải nhớ lại.

Những năm đầu 90 của thế kỷ trước, khi đang học tại Trường THCS Nam Cường (huyện Nam Đàn), Nguyễn Thanh Hải là một trong những học sinh được cử đi dự thi Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh. Với những tố chất bẩm sinh, anh luôn về nhất trên đường chạy cự ly ngắn. Hải nhanh chóng được chọn vào Trung tâm đào tạo và huấn luyện thể dục thể thao tỉnh. Quá trình tập luyện tại trung tâm, anh luôn để lại được nhiều ấn tượng trong mắt các HLV. Sải chân dài, sức bật mạnh, nhanh, anh được HLV đóng đinh cho nội dung chạy ngắn.

Có tố chất, nhưng để chạm tay tới thành công, Nguyễn Thanh Hải đã phải trải qua quá trình khổ luyện cực kỳ gian nan. Anh nhớ lại: “Trong bài tập nâng cao sức bật, tôi đã phải gánh tạ có cân nặng lên đến 160 kg. Không may tôi bị chấn thương ở lưng, đau đến rơi nước mắt, phải mất mấy tháng sau mới tập luyện trở lại được”. Nhưng rồi những ngày miệt mài tập luyện đã đưa Nguyễn Thanh Hải giành được những thành công bước đầu. Các giải Vô địch trẻ điền kinh quốc gia những năm ấy anh đều giành được Huy chương Vàng.

Ấn tượng về một vận động viên có tố chất xuất chúng, Nguyễn Thanh Hải được gọi vào đội tuyển quốc gia để tham dự giải điền kinh châu Á. Những ngày tập trung cùng đội tuyển là những ngày tập luyện khốc liệt nhất trong cuộc đời VĐV của Hải “cồng kềnh”. Mỗi ngày, VĐV phải tập luyện 3 ca, bắt đầu từ 5h sáng cho mãi đến 5h chiều. Khối lượng tập luyện nặng, gần như vắt kiệt sức các VĐV. “Có buổi tập, giáo án HLV đưa ra là mỗi VĐV phải chạy 5 lần, mỗi lần có cự ly 300m, mỗi vòng không được vượt quá 38s. Sau buổi tập đó, hầu như VĐV nào cũng xây xẩm hết mặt mày, đêm về không ăn nổi cơm.” - anh Hải nhớ lại.

Quá trình tập luyện nặng nhọc như thế đôi lúc đã làm phai nhạt đi lòng kiên trì của VĐV sinh năm 1979 này. Thậm chí, có lần anh đã chùn bước muốn nghỉ tập, nhưng rồi được sự động viên của thầy Vũ Ngọc Lợi - người thầy dẫn dắt anh từ những ngày đầu vào tập luyện tại Trung tâm đào tạo và huấn luyện thể dục thể thao tỉnh, anh mới có động lực để vượt qua.

Sau quá trình tập luyện với cường độ cao, Nguyễn Thanh Hải cùng đội tuyển điền kinh Việt Nam tham dự giải điền kinh châu Á. Đây là giải đấu điền kinh cao nhất châu lục. Ở nôi dung chạy ngắn 200m, có 34 đội tham dự, trong đó có nhiều vận động viên đến từ các quốc gia rất mạnh như Trung Quốc, Ả Rập, Hàn Quốc, Nhật Bản… Bước vào giải đấu, Nguyễn Thanh Hải đã có đôi chút choáng ngợp, nhưng anh đã nhanh chóng lấy lại bình tĩnh và dồn tất cả ý chí quyết tâm cũng như sức lực để hoàn thành phần thi. Kết quả chung cuộc ngoài mong đợi, với 21,28s (phá kỷ lục của Việt Nam ở nội dung 200m), Nguyễn Thanh Hải được xướng tên đạt Huy chương Bạc điền kinh châu Á năm 2000.

Để đạt được thành tích đó, Nguyễn Thanh Hải phải trải qua quá trình khổ luyện vô cùng gian khổ. Ảnh: P.V

Nỗi trăn trở của người đưa đò

Kết thúc sự nghiệp HLV, năm 2008, Nguyễn Thanh Hải được giữ lại làm HLV tại Trung tâm đào tạo và huấn luyện thể dục thể thao Nghệ An.

Chứng kiến một buổi tập trong tiết trời nắng nóng như lửa thiêu mới thấy được nỗi vất vả của nghề HLV thể thao. Ngày tập 2 buổi, HLV Thanh Hải luôn đưa ra giáo án phù hợp cho từng vận động viên, để họ phát huy hết những sở trường của mình. Có những buổi dù đã kết thúc thời gian huấn luyện nhưng anh vẫn nán lại tập thêm cho VĐV.

Mới đây, năm 2020, ở giải trẻ điền kinh toàn quốc, thầy Nguyễn Thanh Hải đã cùng học trò giành được 3 HCV và 2 HCB. Cũng trong năm này, Tô Thị Nga - học trò mà anh đã mất nhiều công sức rèn dũa, đã giành được Huy chương Đồng điền kinh toàn quốc. Đây vẫn là những thành tích còn khá khiêm tốn, nhưng với lực lượng hiện có của điền kinh Nghệ An, đó cũng là kết quả đáng khích lệ cho những nỗ lực của thầy và trò.

Bây giờ khi trở thành HLV điền kinh anh vẫn trăn trở để mang về thành tích cao cho thể thao tỉnh nhà. Ảnh: P.V

Những năm gần đây, thành tích của bộ môn điền kinh Nghệ An không cao, đó cũng là nỗi trăn trở của HLV Nguyễn Thanh Hải. Theo HLV này có rất nhiều lý do nhưng một phần là do nguồn đầu vào VĐV còn hạn chế. Những năm qua ở Nghệ An chưa tìm ra được những em có năng khiếu nổi bật. Thầy Hải chia sẻ: “Hằng năm chúng tôi có nhiều kênh để lựa chọn VĐV như ở giải HKPĐ tỉnh, các lớp năng khiếu ở các huyện. Đặc biệt, hằng năm để tìm nguồn chúng tôi còn về các trường học ở tận miền núi để tìm ra những em thật sự có tố chất. Tuy nhiên, có những hôm chúng tôi đi tận 3 ngày liền vẫn không thể tuyển được một em nào”.

Tìm được vận động viên có tố chất đã là khó, nhưng để thuyết phục được các em đến với môn điền kinh còn khó hơn. HLV Thanh Hải chia sẻ: “Chúng tôi đã từng tìm ra được một số đủ tiêu chuẩn để vào huấn luyện tại trung tâm, nhưng khi thuyết phục các em gia nhập lớp điền kinh, thì rất nhiều em từ chối, với lý do là tập luyện ở bộ môn này quá khắc nghiệt, vắt kiệt sức lực. Tìm được nguồn VĐV khó như vậy nhưng giữ được các em còn khó hơn. Bởi nhiều em sau khi đã tập luyện tại trung tâm vẫn bỏ giữa chừng để tìm kiếm công việc đỡ vất vả, thu nhập tốt hơn”.