Về Hưng Nguyên, chúng tôi được chứng kiến nhiều mô hình nông nghiệp công nghệ cao đã hiện hữu ở đây. Trên vùng đất bãi vốn trồng ngô, khoai, đậu, lạc trước đây tại xã Hưng Lĩnh, nay là những nhà màng, nhà lưới mọc lên với đủ các loại rau, quả, dưa lưới, dưa chuột, cà chua, hoa ly, ổi lê Đài Loan…
Anh Nguyễn Văn Đạt – Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông sản hữu cơ công nghệ cao Vfresh Garden cho biết, đầu năm 2021, từ kỹ sư xây dựng, anh “rẽ ngang” sang làm kinh tế nông nghiệp và thành lập hợp tác xã của riêng mình. Ý tưởng và mô hình đầu tiên của anh là mô hình nông nghiệp Aquaponics theo hình thức “1 đầu vào, 2 đầu ra”; nghĩa là nuôi cá lăng để ngoài thu hoạch cá thương phẩm, đồng thời lấy nước, phân cá thông qua xử lý vi sinh bón cho cây trồng, hoàn toàn không dùng phân bón tổng hợp, thuốc trừ sâu, bùn đất… Mô hình này vừa giảm chi phí đầu vào, vừa tạo sản phẩm nông nghiệp hữu cơ sạch.
Hiện nay, trên 1 ha, anh Đạt làm 4 nhà màng, nhà lưới; phân chia thành 4 khu sản xuất, gồm 2 khu sản xuất bằng công nghệ Israel; khu nuôi cá và trồng rau theo mô hình Aquaponics; khu trồng ổi lê Đài Loan hơn 300 gốc. Và hướng đi trong tương lai sẽ tập trung sản xuất theo mô hình Aquaponics, tạo ra các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ mà xu thế tiêu dùng hiện đang ngày càng nhiều.
Cùng dải đất bãi, trên 6,5 ha đất vốn để hoang tại xã Long Xá, nay là một màu xanh ngắt của sâm ngưu bàng, bí xanh, dưa chuột, ổi… Anh Nguyễn Văn Thành – Giám đốc chi nhánh Hợp tác xã Cung ứng và Tiêu thụ nông sản sạch Thành Vinh cho biết, hơn 2 ha sâm ngưu bàng được canh tác bằng quy trình sản xuất công nghệ cao đến nay đã qua 3 mùa thu hoạch. Nếu tính giá sâm tươi, trừ chi phí mỗi héc-ta thu về hơn 200 triệu đồng. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường, ngoài bán củ sâm tươi, sâm khô, Hợp tác xã đã tổ chức chế biến sâu một số sản phẩm, như trà túi lọc, cao ngưu bàng, ngưu bàng bột, hay cung cấp nguyên liệu cho nhà máy chế biến hạt nêm. Các loại sản phẩm sâm ngưu bàng hiện đã có mặt tại các siêu thị và đại lý của hợp tác xã tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng. Hiện tại, hợp tác xã tiếp tục đề xuất với chính quyền mở rộng diện tích để xây dựng nhà xưởng thực hiện chế biến sâu các sản phẩm từ sâm ngưu bàng.
Là mô hình nông nghiệp công nghệ cao Israel đầu tiên trên vùng đất bãi và của huyện Hưng Nguyên, sau 4 năm sản xuất với các cây trồng chủ đạo dưa lưới, dâu tây, cà chua, dưa chuột… của Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Phú Thịnh tại xã Hưng Thành đem lại hiệu quả kinh tế cao. Bình quân thu nhập 350 – 400 triệu đồng/ha/năm. Ngoài giá trị kinh tế, thời gian gần đây, một số gia đình, trường học lựa chọn mô hình nông nghiệp công nghệ cao này làm điểm đến trải nghiệm, nên anh Nguyễn Văn Sơn – Giám đốc Hợp tác xã cho biết, thời gian tới sẽ phát triển kết hợp dịch vụ nông nghiệp trải nghiệm nhằm phát huy cao nhất giá trị kinh tế của mô hình.
Đồng chí Lê Phạm Hùng – Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện cho biết, việc thu hút, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân xây dựng các mô hình công nghệ cao trên vùng đất bãi bồi sông Lam là một trong những hướng trọng tâm trong phát triển nông nghiệp của huyện, nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế đất bãi bồi mà lâu nay chỉ trồng một số cây trồng truyền thống ngô, khoai, lạc hiệu quả thấp hoặc để hoang hóa. Thông qua các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị này nhằm lan tỏa, thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp cho người dân tại các mô hình được xây dựng, như mô hình công nghệ cao tại các xã Hưng Thành, Long Xá đã làm tốt vai trò này; đồng thời, từ các mô hình để hỗ trợ xây dựng các sản phẩm mang tính đặc trưng của địa phương đạt tiêu chuẩn OCOP.
Cùng với chỉ đạo chuyển đổi, xây dựng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao vùng đất bãi, thời gian qua, huyện Hưng Nguyên kiên trì chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi gắn với đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong nông nghiệp, tạo sản phẩm nông nghiệp sạch, nâng cao giá trị kinh tế.
Ngoài 3 mô hình nông nghiệp công nghệ cao trên vùng đất bãi, hiện các xã Hưng Thông, Hưng Phúc cũng đã xây dựng được mô hình nhà màng, nhà lưới. Huyện Hưng Nguyên đã phục tráng và nhân rộng diện tích cam Xã Đoài lên 17 ha tại xã Hưng Trung; đưa giống bò 3B vào chăn nuôi dọc các xã ven sông Lam: Hưng Lĩnh, Long Xá, Xuân Lam, Châu Nhân; quy hoạch vùng trồng rau hàng hóa tại một số xã như Hưng Tân, Châu Nhân, Hưng Thành, Long Xá, Hưng Lĩnh…; triển khai mô hình liên kết doanh nghiệp trồng khoai tây tại xã Xuân Lam, trồng tỏi tại xã Hưng Tân.
Các xã vùng ngoài của huyện, gồm Hưng Trung, Hưng Yên Nam, Hưng Yên Bắc tập trung cải tạo vườn đồi tạp sang trồng đào cảnh phục vụ Tết và các loại cây ăn quả: mít, táo, ổi, na, chanh các loại (hiện chanh sạch Hưng Yên Nam đã có mã truy xuất nguồn gốc), gắn với chăn nuôi gà thả đồi. Đặc biệt, hơn 5.600 ha sản xuất lúa được huyện chỉ đạo sản xuất lúa gạo hàng hóa chất lượng cao với tỷ lệ 75%, trong đó, có 45 cánh đồng lớn/vụ, đang dần hình thành thương hiệu gạo thơm Hưng Nguyên. Chăn nuôi được quy hoạch theo từng vùng tập trung ở từng địa phương theo hướng gia trại, trang trại với tổng 158 trang trại, gia trại trên toàn huyện…
Đồng chí Lê Phạm Hùng cho rằng, từ thực tiễn chỉ đạo và trên cơ sở phân tích các lợi thế của địa phương phụ cận thành phố Vinh, gần các khu công nghiệp, thuận lợi tiêu thụ các nông sản, nhất là các sản phẩm nông nghiệp sạch, chất lượng cao khá lớn cùng với yếu tố về đất đai, nhất là đất bãi với gần 1.000 ha; UBND huyện đã ban hành Đề án ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện, giai đoạn 2021 – 2025.
Đề án ban hành nhằm tạo ra bước đột phá mới trong sản xuất nông nghiệp, tạo tiền đề để xây dựng nền sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ bền vững trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, nhằm thúc đẩy sản xuất hàng hóa lớn, có năng suất cao, chất lượng, hiệu quả, thân thiện với môi trường, tạo sức cạnh tranh cao trên thị trường. Để đạt được mục tiêu này, trên cơ sở lợi thế về đất đai thổ nhượng, thời tiết khí hậu, huyện quy hoạch 3 vùng sản xuất gắn với từng nhóm sản phẩm nông nghiệp chủ lực để tập trung chỉ đạo. đồng thời, xây dựng cụ thể một số chính sách hỗ trợ đầu tư về thủy lợi, điện, giao thông, xây dựng nhà màng, nhà lưới, các mô hình sản xuất giống mới…
Với việc quy hoạch bài bản gắn với định hướng các nhóm cây, con cụ thể cho từng vùng; đồng thời, đề ra chính sách phù hợp cùng với sự quyết tâm chỉ đạo quyết liệt, tin rằng, nền nông nghiệp ở huyện Hưng Nguyên sẽ tạo ra bước chuyển biến mới trong thời gian tới, góp phần hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và nông dân.
