Jennifer Granholm: Át chủ bài chính sách năng lượng?

Nữ thống đốc nhiều ý tưởng

Nhìn bề ngoài, cuộc đời và sự nghiệp của nhân vật Jennifer Granholm không khác nhiều những câu chuyện đã và đang xảy ra trên khắp nước Mỹ. Là con gái của một người nhập cư, Granholm là người đầu tiên trong gia đình được học đại học và du học ở Pháp trước khi bắt đầu sự nghiệp ở thành phố Detroit, bang Michigan.

Là một người vợ và bà mẹ 3 con, bà Granholm trong sự nghiệp đã chứng tỏ là một người phụ nữ luôn mạnh mẽ và tiên phong. May mắn là bà nhận được sự hỗ trợ tuyệt đối của gia đình, đặc biệt là người chồng Dan Mulhern. Trả lời báo chí về việc vợ tranh cử chức Thống đốc bang Michigan, ông Mulhern không tiếc lời tán tụng vợ rằng: “Bà ấy thực sự đặc biệt. Nhiều khi tôi đã tự hỏi rằng, vì sao Chúa đã ban tặng cho bà ấy những tư chất và tài năng xuất chúng như vậy!”.

Chân dung bà Jennifer Granholm - ứng cử viên sáng giá cho vị trí Bộ trưởng Năng lượng Mỹ. Ảnh: AFP-Getty

Tốt nghiệp Đại học Harvard chuyên ngành Luật, bà Granholm là người trẻ nhất đảm nhiệm vai trò cố vấn luật tại hạt Wayne trước khi trở thành nữ Thống đốc bang đầu tiên của Michigan.

Bà Granholm - 61 tuổi, từng có 2 nhiệm kỳ làm Thống đốc ở bang chiến trường này trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2011. Trong 2 nhiệm kỳ của mình, bà Granholm đã nỗ lực chuyển hệ thống sản xuất ô tô của bang theo hướng sử dụng năng lượng thay thế.

Bà Granholm với vai trò Thống đốc bang đã ủng hộ các nỗ lực xây dựng các nhà máy pin hiện đại dành cho ô tô điện ở Michigan, bất chấp những lo ngại từ giới chuyên gia về việc loại bỏ động cơ chạy bằng xăng. Bà cũng thúc đẩy thông qua một tiêu chuẩn năng lượng tái tạo, yêu cầu một phần điện của bang Michigan phải được sản xuất từ các nguồn tái chế.

Bà Granholm còn tạo ấn tượng với một chỉ thị hành pháp yêu cầu phát triển một kế hoạch công bằng với môi trường trên toàn tiểu bang. Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, bà Granholm đã trở thành tâm điểm chú ý của cả nước khi thúc đẩy một gói cứu trợ cho cả ngành công nghiệp ô tô. Ông Biden khi đó là Phó Tổng thống và bà Granholm cũng đã hợp tác chặt chẽ để thực hiện kế hoạch hành động phục hồi trong những năm đầu của chính quyền Tổng thống Obama. Ông Biden sau này vẫn nhắc lại giai đoạn này như một nỗ lực cứu các nhân công ngành sản xuất ô tô của nước Mỹ.

Bà Jennifer Granholm (Ngoài cùng bên trái) trong một cuộc làm việc với liên danh tranh cử Barack Obama - Joe Biden sau khi đắc cử tại Chicago, Illinois ngày 7/11/2008. Ảnh: Getty

Khi rời nhiệm sở, bà Granholm vẫn tiếp tục các công việc liên quan đến lĩnh vực năng lượng mà bà đặc biệt quan tâm sâu sắc. Như 2015, bà khởi động “Dự án Việc làm của Mỹ” nhằm tập trung vào việc thúc đẩy các chính sách của bang nhằm tạo ra việc làm cho tầng lớp trung lưu trong lĩnh vực pin và các dạng công nghệ năng lượng hiện đại khác. Các chiến lược của bà đã tạo hiệu ứng rất tốt với khoảng 85.000 việc làm đã được tạo ra bởi 40 công ty năng lượng sạch. Gần đây, bà Granholm còn tham gia giảng dạy tại Đại học California, Berkeley về các chủ đề như: ngân sách nhà nước, việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch hay đa dạng hóa nền kinh tế.

Bà cũng trở thành thành viên nghiên cứu cấp cao của Viện Năng lượng và Môi trường California, Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ Thông tin Berkeley và Chương trình Năng lượng Sạch của Quỹ từ thiện Pew. Bà cũng tham gia chủ trì dự án nghiên cứu các trường đại học tại 30 tiểu bang, tập trung vào các ngành nghề, công việc sản xuất hiện đại trong lĩnh vực năng lượng sạch.

“Cá gặp nước”

Với những chiến dịch mạnh mẽ, rộng khắp mang lại hiệu quả tích cực về năng lượng, cái tên Jennifer Granholm vốn đã được chú ý từ nhiều năm trước. Cách đây 4 năm, bà đã được coi là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Bộ trưởng Năng lượng nếu cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton thắng cử. May mắn khi đó đã chưa mỉm cười! Bởi vậy, lần này được cho là một sự “trì hoãn được báo trước” mà thôi.

Cũng không ngạc nhiên là bởi, thời gian gần đây, bà Granholm đã tham gia vào một số Ủy ban hành động chính trị của đảng Dân chủ; thậm chí còn giúp ông Joe Biden chuẩn bị nội dung cho các cuộc tranh luận liên quan vấn đề năng lượng. Vì thế, cũng không lạ ông Biden đã chọn bà Granholm thay vì nhân vật Elizabeth Sherwood-Randall, cố vấn cũ của ông khi còn ở Thượng viện, từng phục vụ trong chính quyền Obama với vị trí Thứ trưởng Năng lượng.

Bà Jennifer Granholm đã được coi là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Bộ trưởng Năng lượng nếu cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton thắng cử. Ảnh: Getty

Bà Granholm cũng vượt qua nhân vật Arun Majumdar - Giám đốc đầu tiên của cơ quan thúc đẩy và tài trợ cho nghiên cứu và phát triển các công nghệ năng lượng tiên tiến; và Ernest Moniz - người từng đảm nhận vị trí Bộ trưởng Năng lượng trong chính quyền Obama. Nếu được xác nhận, bà Granholm sẽ trở thành nữ Bộ trưởng Năng lượng của Mỹ thứ hai sau bà Hazel O'Leary phục vụ dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton vào những năm 1990.

Thông tin về việc lựa chọn bà Granholm cho vị trí Bộ trưởng Năng lượng dưới thời ông Joe Biden, được đánh giá là sự giải tỏa cho nhiều ý kiến lo ngại về một ứng cử viên có quan hệ với các công ty nhiên liệu hóa thạch lớn hoặc các lợi ích đặc biệt khác. Bà Granholm dự kiến sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bộ pin hiện đại, tăng cường hiệu quả năng lượng sạch và sản xuất điện từ năng lượng tái tạo và năng lượng hạt nhân. Có thể nói, đây là các chiến lược trong chuỗi giải pháp đầy tham vọng của ông Joe Biden khi chính thức bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống. Bởi giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu được đánh giá sẽ trở thành một trong những trụ cột trong chính quyền Biden sắp tới.

Tổng thống đắc cử Joe Biden đã đề xuất chi 2 nghìn tỷ USD trong 4 năm nhiệm kỳ cho các dự án năng lượng sạch; đồng thời chấm dứt lượng khí thải carbon từ các nhà máy điện vào năm 2035. Kế hoạch này dự kiến sẽ tạo ra nhiều việc làm trong lĩnh vực năng lượng sạch và các dự án như: xây dựng các trạm sạc xe điện, cập nhật điện lưới, mở rộng truy cập internet băng thông rộng... Theo giới quan sát, bà Granholm trong vai trò Bộ trưởng Năng lượng cũng sẽ sớm có các cuộc làm việc với những người đồng cấp của các nước xuất khẩu dầu khí hàng đầu như Nga, hay Saudi Arabia để làm rõ các chính sách năng lượng sắp tới của Mỹ.

Bà Jennifer Granholm nhận được nhiều sự ủng hộ của những nhà hoạt động vì môi trường. Ảnh: Twitter

Ngoài việc giám sát các nguồn cung cấp năng lượng quốc gia, Bộ Năng lượng Mỹ còn được giao nhiệm vụ duy trì một biện pháp răn đe hạt nhân an toàn và bảo mật; đồng thời giảm nguy cơ phổ biến hạt nhân. Bởi thế, một số nhân vật thân cận trong quá trình chuyển giao quyền lực của ông Biden cho biết, các cố vấn đã đấu tranh về việc liệu Bộ Năng lượng có nên giao cho một nhân vật có tâm huyết với nhiệm vụ cốt lõi của mình, đảm bảo an toàn cho kho vũ khí hạt nhân của đất nước; hay liệu ông Biden nên chọn một người có tầm nhìn xa để “lèo lái” chiến lược chuyển hóa năng lượng trong cả lộ trình dài sắp tới. Đây có lẽ cũng chính là những thách thức lớn nhất mà bà Jennifer Granholm cần phải dung hòa và xử lý, nếu chính thức được lựa chọn làm người đứng đầu ngành năng lượng của nước Mỹ.