Kỳ I: Cận cảnh vàng thổ phỉ

20/09/2011 10:20

Có một truyền thuyết vẫn được đồng bào Thái kể lại cho con cháu nghe từ đời này sang đời khác để giải thích sự giàu có trong lòng đất vùng đất vàng Cắm Muộn (Quế Phong). Những chi tiết trong truyền thuyết hoàn toàn hư cấu nhưng vàng thì có thật, trong lòng đất Cắm Muộn có nhiều vàng. Vậy mà, sống trên vùng đất vàng hàng mấy trăm năm nay, nhưng nghèo khó vẫn dai dẳng ở bản làng người Thái - Cắm Muộn.

(Baonghean.vn). Có mt truyn thuyết vn được đồng bào Thái k li cho con cháu nghe tđời này sang đời khác để gii thích s giàu có trong lòng đất vùng đất vàng Cm Mun (Quế Phong). Nhng chi tiết trong truyn thuyết hoàn toàn hư cu nhưng vàng thì có tht, trong lòng đất Cm Mun có nhiu vàng. Vy mà, sng trên vùng đất vàng hàng my trăm năm nay, nhưng nghèo khó vn dai dng bn làng người Thái - Cm Mun.

Bản Cm xã Cm Mun, huyn Quế Phong (Nghệ An) nay chia thành 3 bn Cm Noc, Cm Cng, Cm Póm nm ta lưng vào dãy Pù Hung cao xanh sng sng, mt nhìn ra con khe Qua cun nước đục ngu. Chúng tôi vào đến bn Cm Noc, bn đầu tiên trong 3 bn Cm, mc cho tri đã v chiu, tiếng máy n vn thay nhau gm rú m m, náo động c thung lũng. Ch tay v hướng máy n, anh Nguyn Huy Hoàng, chuyên viên Phòng Tài nguyên - Môi trường huyn Quế Phong cho biết: "Đó là khu khai thác ca vàng th ph, h là người dân bn Cm cđó".


Theo chân anh Hoàng, chúng tôi đi tiếp cn khu vc khai thác ca vàng th ph nm dc con khe Qua đang cun nước đục ngu do nước thi trong quá trình khai thác gây ra. Ti khu vc khai thác này, các phu vàng th ph chia nhau thành tng nhóm để khai thác, chúng tôi đếm được 4 nhóm người đang hì hc cày xi tìm vàng to thành nhng h sâu 3-4 mét,hàng chc phu vàng đang thay nhau chuyn đá lên để ly ch cho các ng nha hút cát ln vàng lên sàn tuyn.



Người dân đào đãi vàng th công dưới lòng khe Qua.


Lương Văn Hng, mt phu vàng va chuyn đá va nói: "Trn lũ va ri nước v to quá, cun theo đất cát san phng các h vàng đang khai thác d, bây gi phi đào li tđầu. Phi đào sâu thêm 3m na mi có nhiu vàng ch như ch ít lm!". Theo quan sát ca chúng tôi, mi nhóm như vy có t 13 đến 18 phu vàng, già có, tr có, đàn ông có, ph n cũng tham gia, hi ra mi biết tt cđều là người dân trong bn, đang lúc mùa v nông nhàn nên ra đây đào vàng. Mi phu vàng làm mt vic và được chm công để cui ngày chia tin bng s vàng khai thác được.

Không ging như nhng vàng tc chuyên nghip đến t các tnh phía Bc có máy to, sàng ln. Công ngh khai thác ca các phu vàng th phđịa phương cc k thô sơ, mi nhóm ch cn mt đến hai máy nđược đấu ni vi ng nha để hút đất cát lên mt cái sàng tuyn th công đặt sΩn cnh b sui. Sau khi hút lên, đất cát được sàng đi và để li cn có vàng.

Cui ngày s vàng cn này s tiếp tc được đãi bng vt dng mà người dân nơi đây gi là "nón vàng" để tách nhng mnh vàng cám nh li ty. Hi, đểđầu tưđược mt giàn khai thác như vy có tn nhiu tin không? Ông Lương Văn Phong, mt phu vàng cho biết: "Mua hai máy nng dn đã tn gn 70 triu đồng, đó là chưa k tin du mi ngày 2 con máy ngn hết 500 - 800 ngàn tin du". Nói đon, ông Phong đưa cho chúng tôi xem mt chiếc tô nh, trong đó có my ht vàng nh như ht tm nm ln trong cát ánh lên lp lánh. "C nhóm tôi làm t t m sáng đến bây giđược có ngn này đây, bán được có my trăm ngàn, tr chi phí ra, mi người chđược vài chc ngàn. Trong khi đó, máy n, ng dn mi người trong nhóm chung nhau tin sm c".



Nước độc hi t tuyn vàng được thi xung khe Qua.


Khai thác cnh bên nhóm ca ông Phong là nhóm ca phu vàng Lương Mnh Hin, c nhóm Hin có 13 người cùng chung nhau tin mua máy nng hút để khai thác vàng. Lúc chúng tôi đến, tt thy đều đang chăm chú quan sát mt phu đãi vàng bng nón. C nhóm ai ny đều ướt sũng, lm lem đất cát, mt nhìn chăm chú vào cái nón vàng đang đãi d. Sau mt hi t mn tách cát, trong lòng nón hin ra nhng ht vàng cám nh như ht tm. Thy vy, mt phu vàng tính nhanh: "Tng y khong 3 ly bán ra cũng được 1,2 triu ri". Cht Lượng quay li nói to như gii thích: "Hôm nay, chy du hết 500 ngàn, trđi mi người chưa được 100 ngàn, làm t m sáng đến giđược có vy thôi à".


Mt phu vàng trong nhóm Lượng đứng cnh chúng tôi cho biết, như hôm nay là còn may mn, có hôm đào đãi làm c ngày chng được tý vàng nào, đành v tay trng. Có hôm c nhóm trúng được my triu, tr chi phí mi người cũng được vài trăm nghìn.


Mđãi vàng cui cùng ca nhóm Lượng va xong cũng là lúc mt tri khut sau dãy Pù Hung, các nhóm vàng th phđịa phương nhanh chóng thu máy rút quân, chđể li vài phu canh chng máy móc trong các lán tri dng tm.

(còn na)


Nhóm phóng viên

Mới nhất
x
Kỳ I: Cận cảnh vàng thổ phỉ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO