Xã hội

Lan tỏa mạnh mẽ những giá trị nhân văn, cao đẹp trong hoạt động thiện nguyện

Thanh Quỳnh (Thực hiện) • 02/08/2025 10:32

Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Nguyễn Đình Hùng - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An về việc phát huy những giá trị nhân văn của hoạt động thiện nguyện, đóng góp thiết thực vào quá trình khắc phục hậu quả thiên tai và phục hồi đời sống của người dân một cách bền vững.

Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An có cuộc trò chuyện với đồng chí Nguyễn Đình Hùng - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An về việc phát huy những giá trị nhân văn của hoạt động thiện nguyện, đóng góp thiết thực vào quá trình khắc phục hậu quả thiên tai và phục hồi đời sống của người dân một cách bền vững.

Thanh Quỳnh (Thực hiện) • 02/08/2025

-----------

P.V: Thưa đồng chí, thời gian qua, nhiều đoàn thiện nguyện trong và ngoài tỉnh đã hướng về Nghệ An để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau cơn bão số 3. Đồng chí có thể cung cấp thông tin khái quát về tình hình thiện nguyện hiện nay, về các đoàn đã đến hỗ trợ và những hình thức hỗ trợ?

Đồng chí Nguyễn Đình Hùng: Những ngày qua, do ảnh hưởng của cơn bão số 3 và hoàn lưu sau bão, các xã miền Tây tỉnh Nghệ An đã phải hứng chịu một đợt mưa lũ lớn chưa từng có, gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, hoa màu và cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống Nhân dân, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng bị chia cắt, cô lập.

Ủy ban MTTQ tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương để rà soát thiệt hại, nhu cầu cụ thể của người dân, đồng thời ban hành lời kêu gọi, cùng cả hệ thống chính trị vào cuộc hướng về đồng bào miền Tây Nghệ An.

Chỉ chưa đầy 2 tuần sau bão, đã có hàng trăm đoàn thiện nguyện từ các tỉnh bạn, cùng rất nhiều tổ chức xã hội, doanh nghiệp, nhóm phật tử, đoàn viên, thanh niên, hội đồng hương, nhóm cá nhân, nhóm nghề nghiệp... trực tiếp về với các địa phương bị thiệt hại để cứu trợ. Các hình thức hỗ trợ thiết thực và bám sát với nhu cầu thực tế: tiền mặt, lương thực, nhu yếu phẩm, chăn màn, thuốc men, máy lọc nước, máy phát điện, thiết bị y tế, sách vở, đồ dùng học tập cho học sinh... Đây là những hỗ trợ không chỉ giúp giải quyết khó khăn trước mắt, mà còn tiếp thêm nguồn lực để người dân từng bước phục hồi sinh kế lâu dài.

Điều rất đáng trân trọng là chính người dân ở các địa phương bị ảnh hưởng cũng thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái rất cao. Người ở vùng bị thiệt hại ít sẵn sàng chia sẻ, tiếp ứng với đồng bào ở vùng rốn lũ, những nơi bị cô lập do đường sá bị chia cắt. Đặc biệt, đã có hàng trăm người dân tự nguyện đăng ký tham gia các tổ hỗ trợ khắc phục hậu quả tại vùng tâm lũ, với mong muốn góp chút công sức nhỏ bé để giúp bà con sớm ổn định cuộc sống. Nhiều bếp ăn nghĩa tình miễn phí, chuyến xe "0 đồng" đã trở thành những điểm sáng ấm áp, lan tỏa tình yêu thương và tinh thần tương thân, tương ái "lá lành đùm lá rách".

P.V: Đặc thù của miền Tây Nghệ An là địa bàn vùng sâu, vùng xa, địa hình cách trở, giao thông chia cắt, dễ xảy ra sạt lở. Theo đồng chí, khi các đoàn thiện nguyện muốn trực tiếp đến trao quà cho bà con vùng bị ảnh hưởng, cần lưu ý điều gì để đảm bảo an toàn cho cả đoàn và người dân địa phương?

Đồng chí Nguyễn Đình Hùng: Đây là một vấn đề rất thực tế. Nhiều đoàn với tấm lòng thiện nguyện chân thành đã chủ động đi đến các địa điểm để trao quà tận tay, tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Có trường hợp đoàn gặp mưa lũ bất ngờ, đất, đá sạt lở gây ách tắc đường, thậm chí nguy hiểm tính mạng. Cũng có khi do chưa nắm được địa bàn, đoàn đến trùng thời điểm với đoàn khác, gây mất cân đối, lãng phí nguồn lực.

Tôi cho rằng, các đoàn khi muốn đi sâu vào địa bàn cần có kế hoạch cụ thể, liên hệ với chính quyền xã hoặc Ủy ban Mặt trận các cấp để nắm bắt địa hình, thời tiết, điều kiện giao thông, nhu cầu thực tế. Đặc biệt, cần tuân thủ sự hướng dẫn của địa phương, không nên tự ý vào vùng đang bị chia cắt hoặc chưa đảm bảo an toàn để tránh những rủi ro đáng tiếc.

P.V: Từ thực tiễn thời gian qua, theo đồng chí, hoạt động thiện nguyện đã mang lại những giá trị tích cực nào? Để việc hỗ trợ phát huy hiệu quả cần tuân thủ những nguyên tắc gì, cũng như rút ra những bài học kinh nghiệm gì cho thời gian tới?

Đồng chí Nguyễn Đình Hùng: Trước hết phải khẳng định rằng, hoạt động thiện nguyện trong những ngày qua đã và đang lan tỏa mạnh mẽ tinh thần nhân ái, đoàn kết và sẻ chia trong cộng đồng. Với sự lãnh đạo sâu sát, quyết liệt của Tỉnh ủy, sự vào cuộc khẩn trương của chính quyền các cấp, đặc biệt là vai trò điều phối, định hướng và kết nối của Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã góp phần nâng cao hiệu quả, tính chuyên nghiệp và sự lan tỏa của các hoạt động thiện nguyện. Trong bối cảnh thiên tai, sự hỗ trợ kịp thời và đúng hướng không chỉ mang lại giá trị vật chất mà còn là chỗ dựa tinh thần vô giá, giúp người dân thêm niềm tin vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống.

Tuy nhiên, để hoạt động thiện nguyện thực sự hiệu quả, cần tuân thủ 3 nguyên tắc: Đúng đối tượng - Đúng nhu cầu - Đúng thời điểm. Đúng đối tượng là xác định chính xác những người dân thực sự bị thiệt hại, không để sót người khó khăn, nhưng cũng tránh tình trạng lợi dụng, trục lợi. Đúng nhu cầu nghĩa là hỗ trợ phải sát với thực tế địa phương: Nơi cần lương thực, nơi cần nước sạch, thuốc men, hoặc hỗ trợ nhà cửa, sinh kế. Còn đúng thời điểm tức là không chỉ hỗ trợ tức thời trong thiên tai, mà còn phải có lộ trình dài hơi, tiếp sức cho quá trình phục hồi, tái thiết sau bão lũ.

Chúng tôi rút ra một bài học quan trọng, đó là, nếu hoạt động cứu trợ thiếu sự điều phối thống nhất, sẽ dễ dẫn đến tình trạng dàn trải, chồng chéo, nơi thì quá tải đoàn thiện nguyện, nơi lại bị bỏ quên; hàng hóa cứu trợ đôi khi trùng lặp, không phù hợp với nhu cầu thực tế. Do đó, vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và hệ thống Mặt trận các cấp là hết sức quan trọng, vừa là kênh tiếp nhận thông tin, tổng hợp nhu cầu thực tế từ cơ sở, vừa là đầu mối kết nối, hướng dẫn các đoàn thiện nguyện tiếp cận đúng địa bàn, đúng thời điểm, đúng đối tượng. Đặc biệt, sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đã tạo điều kiện về thông tin, nhân lực, phương tiện và bảo đảm an toàn cho hoạt động cứu trợ được triển khai kịp thời, hiệu quả, đúng định hướng, không chỉ mang tính cứu trợ khẩn cấp mà còn hướng đến ổn định lâu dài và phát triển bền vững tại địa phương.

P.V: Được biết, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh cũng đã đứng ra vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh chung tay hỗ trợ người dân vùng lũ. Đồng chí có thể chia sẻ kết quả cũng như cách thức Mặt trận tổ chức phân bổ, đảm bảo nguồn hỗ trợ đến đúng nơi, đúng người?

Đồng chí Nguyễn Đình Hùng: Tính đến 16h30' ngày 01/8, tổng toàn tỉnh đã đăng ký ủng hộ là 120.771.699.511 đồng (hơn 120,7 tỷ đồng). Trong đó, đã chuyển vào tài khoản Quỹ Cứu trợ tỉnh 77.496.656.677 đồng; số tiền còn lại tại tài khoản Quỹ Cứu trợ cấp xã là 13.564.185.834 đồng. Tiếp nhận hàng hóa quy ra giá trị tiền là 3.896.300.000 đồng.

Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã lập các đoàn công tác trực tiếp về động viên, tặng quà cho người dân tại những vùng thiệt hại nặng. Chúng tôi phối hợp với các cơ quan truyền thông, kênh tuyên truyền từ Trung ương đến tỉnh, chỉ đạo cấp xã cung cấp thông tin đường dây nóng, số liên lạc của các đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQ các xã thiệt hại trong cơn bão số 3 để các đoàn cứu trợ chủ động liên hệ, nắm thông tin, địa bàn, phân bổ nguồn lực. Hàng ngày, Ủy ban MTTQ tỉnh công bố thông tin số tiền, các tập thể, cá nhân ủng hộ đồng bào thiệt hại do cơn bão số 3 trên các kênh truyền thông của Mặt trận, có báo cáo hàng ngày về Ban Chỉ đạo cấp tỉnh.

Căn cứ ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An về việc phân bổ nguồn Quỹ Cứu trợ hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả thiên tai, Ủy ban MTTQ tỉnh đã phân bổ đợt 1 với tổng số tiền 48 tỷ đồng cho 31 xã, phân bổ đợt 2 với tổng số tiền 64 tỷ đồng cho 22 xã. Đồng thời, chỉ đạo Ban Cứu trợ, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các xã có trách nhiệm báo cáo cấp ủy, phối hợp với chính quyền và các đơn vị liên quan để quản lý, phân phối, sử dụng số tiền hỗ trợ đúng mục đích, kịp thời, hiệu quả theo quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 của Chính phủ và các văn bản pháp luật liên quan; hoàn thiện đầy đủ hồ sơ, thủ tục thanh, quyết toán, lưu trữ tài liệu theo quy định. Sau khi hoàn thành việc hỗ trợ, báo cáo kết quả về Ban Vận động tỉnh.­­

P.V: Vậy Ủy ban MTTQ tỉnh có giải pháp gì để điều phối hợp lý, định hướng nguồn lực thiện nguyện đi đúng mục tiêu và góp phần vào sự phát triển của địa phương sau thiên tai?

Ông Nguyễn Đình Hùng: Cần nhận thức rõ, việc cứu trợ khẩn cấp chỉ là một phần trong chuỗi giải pháp hỗ trợ người dân sau thiên tai. Vấn đề cốt lõi là phải khôi phục được sinh kế, hạ tầng thiết yếu và tạo nội lực để người dân chủ động vươn lên ổn định cuộc sống.

Trong thời gian tới, Ủy ban MTTQ tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị, tổ chức triển khai các dự án sinh kế, hỗ trợ vay vốn, tặng con giống, xây nhà chống lũ, sửa chữa trường lớp, thiết chế hạ tầng thiết yếu… Những hoạt động này không chỉ giúp người dân thoát nghèo, mà sâu xa hơn là khuyến khích tinh thần tự lực, khơi dậy ý chí vươn lên và tạo nền tảng cho sự phục hồi bền vững sau thiên tai.

Các hoạt động thiện nguyện nói chung, các hoạt động gắn với cơn bão số 3 nói riêng nếu không được điều tiết hợp lý có thể gây ra những điều không mong muốn. Khi người dân quen nhận hỗ trợ mà không chủ động vươn lên thì hoạt động thiện nguyện lại làm yếu đi nội lực cộng đồng. Hoặc hỗ trợ không đúng đối tượng, hình thức khiến người dân mất niềm tin, ảnh hưởng đến những người làm từ thiện chân chính.

Chúng tôi luôn nhấn mạnh quan điểm từ thiện cần đến đúng nơi, triển khai đúng cách, trao đúng đối tượng. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã thực hiện nghiêm túc công khai thông tin cứu trợ, nguồn hỗ trợ trên các phương tiện thông tin đại chúng liên tục, minh bạch, xác định từng hộ gia đình bị thiệt hại cụ thể, loại hình hỗ trợ phù hợp và làm việc trực tiếp với các đoàn thiện nguyện để cùng xây dựng phương án hỗ trợ hiệu quả.

P.V: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!