Lời kể của những công nhân bị bệnh bụi phổi khi làm việc tại xưởng bột đá ở Nghệ An

Bụi thạch anh bay mù mịt, công ty không phát khẩu trang

Ngày 29/5, anh Hoàng Văn Sơn (47 tuổi, xã Nghi Hưng, Nghi Lộc), vẫn đang được điều trị bệnh bụi phổi tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Phổi Nghệ An. Dù phải thở oxy, cơ thể đã rất gầy gò nhưng anh Sơn vẫn còn khá tỉnh táo, có thể nói chuyện được. Anh Sơn là 1 trong 8 công nhân từng làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến phát hiện bị bệnh bụi phổi chỉ trong thời gian ngắn.

Công ty này có trụ sở tại Khu A, Khu công nghiệp Nam Cấm (thuộc Khu Kinh tế Đông Nam, trên địa bàn xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc). Đây là công ty chuyên sản xuất bột đá, với tổng mức đầu tư đăng ký là 280 tỷ đồng. Công ty thường có khoảng 30 công nhân làm việc.

Anh Sơn kể, anh bắt đầu vào làm việc tại công ty này từ tháng 10/2019, với mức lương chỉ 6 triệu đồng/tháng. Anh Sơn làm tại dây chuyền trộn bột đá và đóng bao. “Nhiều tảng đá được xay nhỏ, mang xuống hồ ngâm rồi đổ hóa chất xuống. Chỉ ngâm một thời gian ngắn, chúng đều chuyển qua màu trắng tinh”, anh Sơn kể.

“Mỗi lần làm việc là bụi bay mù mịt, như khói. Tuy nhiên, công ty không sắm khẩu trang cho công nhân mà chỉ sắm bao tay. Khi nào có đoàn kiểm tra sắp đến thì lãnh đạo công ty yêu cầu các dây chuyền gây ra bụi phải tắt máy, ngừng làm việc để chuyển qua dọn vệ sinh hoặc vờ sửa máy. Chỉ còn mỗi bộ phận tách hạt đá là vẫn làm bình thường vì chỗ đó không gây ra bụi”, anh Sơn nói thêm.

Anh Sơn đang điều trị tại Bệnh viện Phổi Nghệ An. Ảnh: Tiến Hùng

Vợ anh Sơn, chị Nguyễn Thị Bình cho biết, do công ty không sắm khẩu trang cho công nhân, nên chị vẫn thường mua và nhắc nhở chồng mang theo. Tuy nhiên, vì chủ quan nên chị cũng chỉ thường mua những khẩu trang mỏng bằng vải. Không ngờ sự việc lại nghiêm trọng đến như vậy. Kể từ khi phát hiện chồng bị bệnh, chị Bình phải nghỉ việc tại công ty điện tử, vào viện chăm chồng suốt gần 1 năm qua. Mọi của cải trong nhà cũng lần lượt “đội nón ra đi” sau những lần chồng nhập viện. Hiện nay, sau mỗi bữa cơm nước cho chồng, chị lại phải tranh thủ chạy tới các nhà hàng gần bệnh viện để rửa bát thuê kiếm sống…

Theo như lời kể của anh Sơn, làm việc tại công ty này được gần 3 năm, đến tháng 6/2022, anh cảm thấy sức khỏe dần đi xuống. Cùng thời điểm này, anh nhận được thông tin anh Trần Hữu Quang (37 tuổi, cũng trú tại xã Nghi Hưng, Nghi Lộc), phát hiện bản thân bị bụi phổi nghiêm trọng trong một lần đi khám. Trước đó, anh Quang cũng có hơn 3 năm làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến. Thấy lo lắng, nhiều công nhân tại công ty này, trong đó có anh Sơn bắt đầu đi khám và đồng loạt phát hiện đã bị bệnh bụi phổi nặng. Anh Sơn cũng đã được người nhà đưa ra Bệnh viện Phổi Trung ương nhưng do bệnh đã quá nặng, các lớp bụi bám dày trên phổi nên không thể rửa được.

Sau thời gian ngắn điều trị tại bệnh viện, đến tháng 9/2022, anh Trần Hữu Quang qua đời. Hơn 2 tháng sau, anh Trần Trọng Thi (48 tuổi, xã Nghi Phương) và anh Phạm Quang Sơn (27 tuổi, xã Nghi Thuận), cũng lần lượt không qua khỏi. Cả 3 người này đều có thời gian từ 2 đến 3 năm làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến. Trong đó, anh Thi mất chỉ sau chưa đầy 1 tháng kể từ khi làm đơn nghỉ việc. Còn anh Quang nghỉ việc tại công ty đã được 2 năm, anh Sơn nghỉ việc được hơn 1 năm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hầu hết công nhân bị bụi phổi đều từng làm việc tại dây chuyền sản xuất bột thạch anh.

Công ty TNHH Châu Tiến nằm trong Khu Công nghiệp Nam Cấm. Ảnh: Tiến Hùng

Công an vào cuộc

Cũng đang được điều trị tại Bệnh viện Phổi Nghệ An, anh Trần Ngọc Hoa (45 tuổi, xã Nghi Hưng, Nghi Lộc), vẫn đi lại khó khăn, thường xuyên khó thở. Cách đây không lâu, anh Hoa được người nhà đưa ra Hà Nội để hy vọng có thể rửa phổi, tuy nhiên do bệnh đã quá nặng, các bác sĩ ở Bệnh viện Phổi Trung ương cũng phải bó tay. Hiện bệnh bụi phổi của anh Hoa còn biến chứng sang lao. Anh Hoa bị Bệnh viện Phổi Trung ương trả về, nhưng ở nhà không yên tâm, vài ngày trước, gia đình lại tiếp tục đưa anh vào Bệnh viện Phổi Nghệ An để níu kéo hy vọng.

Cơ thể gầy gò, nói chuyện chậm rãi, anh Hoa cho biết, anh vào làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến từ tháng 9/2017 đến tháng 12/2021. Trong thời gian đó, anh làm tại dây chuyền sản xuất bột thạch anh. “Công ty không phát khẩu trang, họ cũng không bắt buộc phải đeo. Khẩu trang mình tự sắm, muốn đeo thì đeo, không thì thôi”, anh Hoa nói.

Anh Hoa kể, anh chỉ phát hiện bị bụi phổi từ một năm trước, khi vào Bệnh viện Phổi Nghệ An để chăm người em họ. Em họ của anh Hoa chính là anh Trần Hữu Quang – công nhân Công ty TNHH Châu Tiến đầu tiên phát hiện bị bụi phổi và cũng là trường hợp đầu tiên tử vong. “Vào đây chăm em, thấy các bác sĩ bảo bị bụi phổi do hít phải bụi đá. Lo lắng nên tôi mới khám luôn”, anh Hoa kể. Tuy nhiên, cũng như nhiều công nhân khác, lúc này bệnh bụi phổi của anh Hoa đã quá nặng.

Thông báo tuyển lao động treo trước cổng công ty. Ảnh: Tiến Hùng

Cũng theo anh Trần Ngọc Hoa và anh Hoàng Văn Sơn, số lượng công nhân từng làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến có thể không chỉ có 8 người, mà còn nhiều người nữa. “Chúng tôi được biết thì còn nhiều người nữa cũng bị, trong đó ngoài 3 người ở huyện Nghi Lộc thì có 1 trường hợp nữa tại huyện Quỳnh Lưu cũng đã mất. Tuy nhiên, họ đều không có đơn gửi chính quyền như chúng tôi nên không có trong các báo cáo”, anh Sơn nói.

Ông Thái Đình Lâm – Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Nghệ An cho biết, đến nay bệnh viện tiếp nhận 8 trường hợp trú tại huyện Nghi Lộc bị bụi phổi là công nhân từng làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến. Tuy nhiên, khi nhập viện các bệnh nhân này đều đã bị bệnh quá nặng, hầu hết không thể rửa phổi. “Hiện nay, 3 trường hợp đã tử vong, 3 trường hợp diễn biến nặng được gia đình đưa về. Trong bệnh viện còn lại 2 bệnh nhân là anh Hoa và anh Sơn. Các bác sĩ cũng đã cố gắng hết sức nhưng bất lực”, ông Lâm nói và cho hay, mới đây Công an huyện Nghi Lộc cũng đã đến bệnh viện lấy hồ sơ của các bệnh nhân để phục vụ công tác điều tra.

Trước đó, chính quyền một số xã ở huyện Nghi Lộc nhận được đơn của nhiều người lao động về việc họ bị ảnh hưởng sức khỏe sau khi làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến nên đã xác minh thông tin rồi báo cáo với UBND huyện. Ngay sau đó, huyện Nghi Lộc đã có báo cáo gửi Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam. Theo báo cáo này, trên địa bàn huyện Nghi Lộc có đến 8 người bị bụi phổi từng làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến, trong đó 3 người đã tử vong.

Bên trong Công ty TNHH Châu Tiến bột đá vẫn còn chất đống. Ảnh: Tiến Hùng

Theo lãnh đạo Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam, sau khi nhận được báo cáo của huyện Nghi Lộc, ngày 2/3/2023, Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam đã tổ chức buổi làm việc với sự tham gia của các sở, ngành: Sở Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, Bảo hiểm xã hội tỉnh Nghệ An, UBND huyện Nghi Lộc, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Châu Tiến. Tại buổi làm việc, đại diện các cơ quan tham dự đã thống nhất yêu cầu Công ty TNHH Châu Tiến tổ chức thăm hỏi, động viên 8 gia đình có người lao động làm việc tại Công ty TNHH Châu Tiến; Tổ chức quan trắc môi trường lao động tại công ty; Rà soát lại người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, triển khai ngay việc đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.

Báo cáo của công ty này cho biết, sau đó đơn vị này đã đến thăm hỏi các công nhân bị bệnh. Theo đó, các trường hợp đã mất, công ty hỗ trợ 3 triệu đồng, các trường hợp bị bệnh nhận được 2 triệu đồng. Cũng theo báo cáo của công ty này, ngày 15/3, đơn vị đã tổ chức khám để phát hiện bệnh nghề nghiệp cho 28 công nhân. “Ngoài ra, công ty cũng đã rà soát, kiểm tra và đã triển khai tham gia BHXH, BHYT cho người lao động đang làm việc tại công ty; kiểm tra vệ sinh máy móc, thiết bị, vệ sinh môi trường lao động tại nơi làm việc, giám sát, nhắc nhở người lao động thực hiện đầy đủ trang phục bảo hộ lao động trong sản xuất”, báo cáo của Công ty TNHH Châu Tiến gửi Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam.

Ngày 15/5, UBND tỉnh Nghệ An có quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra Công ty TNHH Châu Tiến. Đoàn gồm có 10 thành viên gồm đại diện Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An; Sở Lao động, Thương binh và Xã hội; Sở Y tế; Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An;... Đoàn kiểm tra sẽ làm việc trong vòng 45 ngày kể từ ngày công bố quyết định. Nội dung kiểm tra gồm công tác chấp hành pháp luật về bệnh nghề nghiệp; Môi trường lao động; Tổ chức quan trắc môi trường lao động; Thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động.

Để làm rõ các vấn đề về an toàn lao động mà các công nhân bị bệnh đã phản ánh cũng như kết quả khám bệnh của 28 công nhân vào ngày 15/3, phóng viên Báo Nghệ An đã nhiều lần liên hệ với lãnh đạo Công ty TNHH Châu Tiến nhưng không nhận được phản hồi.