Một dự án “đầu voi, đuôi chuột” tại Khu Công nghiệp Đông Hồi

Dự án đầu tư Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu được “khai sinh” ngày 2/3/2016, thời điểm Công ty TNHH phát triển Đông Hồi (có địa chỉ tại xóm Tân Minh, xã Quỳnh Lập, TX. Hoàng Mai) được Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 2037241126. Mục tiêu của dự án ghi rõ trên giấy chứng nhận là sản xuất gỗ ván dân dụng và xuất khẩu; sản xuất viên nén Wood Pellets xuất khẩu; sản xuất, sơ chế gỗ và các sản phẩm từ gỗ. Về quy mô của dự án, sẽ sản xuất 80.000m³/năm gỗ ván dân dụng và xuất khẩu; sản xuất 40.000 tấn/năm viên nén Wood Pellets xuất khẩu; sơ chế gỗ 40.000tấn/năm.

Địa điểm thực hiện dự án tại Khu Công nghiệp Đông Hồi, xã Quỳnh Lập, TX. Hoàng Mai, trên diện tích đất 2ha; phía Bắc, phía Nam, phía Tây tiếp giáp đất cây xanh cảnh quan và đồi núi cao, phía Đông tiếp giáp Quốc lộ 48D. Thời gian thực hiện dự án là 50 năm tính từ ngày Công ty TNHH phát triển Đông Hồi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Về tiến độ thực hiện dự án, trong quý I/2016, triển khai xây dựng và mua sắm thiết bị các hạng mục; quý II/2016, dự án đi vào hoạt động.

Ngày 20/4/2016, Công ty TNHH phát triển Đông Hồi được Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng tỉ lệ 1/500 dự án đầu tư Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu (Quyết định số 82/QĐ-KKT); đến ngày 28/6/2016, được Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường (Quyết định số 156/QĐ-KKT). Xem các tài liệu liên quan đến 2 quyết định này, thì dự án Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu của Công ty TNHH phát triển Đông Hồi như là dự án tiềm năng, có tương lai “sán lạn” của Khu Công nghiệp Đông Hồi và đô thị trẻ Hoàng Mai.

Cụ thể, Công ty TNHH phát triển Đông Hồi đã mô tả dự án như sau: “… Thị xã Hoàng Mai có nguồn nhân lực dồi dào, trình độ dân trí khá cao, có tài nguyên và thiên nhiên đa dạng và phong phú, trong đó đáng kể là đất đai, lao động, lâm nghiệp, nguyên liệu cho sản xuất vật liệu gỗ và một số khoáng sản khác.

Để góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế của thị xã Hoàng Mai nói riêng, của tỉnh Nghệ An nói chung thì đầu tư vào phát triển kinh tế lâm nghiệp, chế biến sản phẩm gỗ là một bước quan trọng để tận dụng nguồn tài nguyên rừng phong phú, đáp ứng nhu cầu về sản phẩm gỗ trong nước và xuất khẩu, đóng góp một phần không nhỏ vào ngân sách quốc gia. Hiểu rõ tầm quan trọng của ngành công nghiệp, xu hướng phát triển của Khu Công nghiệp Đông Hồi, dự án “Đầu tư Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu” là phù hợp với mục tiêu của dự án trồng rừng, xây dựng lâm viên, phát triển Khu du lịch sinh thái Đông Hồi do Doanh nghiệp trồng rừng Lê Duy Nguyên làm chủ đầu tư.

Dự án đi vào hoạt động sẽ cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu được hàng vạn m³ gỗ ván, hàng vạn tấn chất đốt không khói và dăm gỗ nguyên liệu giấy, mang lại lợi nhuận hàng tỷ đồng cho doanh nghiệp, đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách mỗi năm. Tạo ra việc làm, thu nhập ổn định trong khu vực nông nghiệp nông thôn miền núi, góp phần rất lớn trong sự phát triển chung của ngành Lâm nghiệp tỉnh Nghệ An, qua đó góp phần làm giảm tệ nạn xã hội, giảm áp lực về tăng dân số cơ học ở các đô thị lớn.

Về lâu dài, ngoài lợi ích kinh tế xã hội, dự án sẽ đẩy nhanh tốc độ phủ xanh đất trồng đồi trọc, giúp bảo vệ môi trường và đem lại môi trường sinh thái trong lành, tăng chất lượng cuộc sống cho người dân…”.

Như trên đã đề cập, theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư Ban quản lý Khu Kinh tế Đông Nam cấp cho Công ty TNHH phát triển Đông Hồi, thì dự án đầu tư Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu sẽ hoạt động từ quý II/2016. Vậy nhưng hết năm 2018 vẫn “án binh bất động”.

Đến ngày 3/1/2019, sau thời điểm UBND tỉnh phê duyệt kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra liên ngành năm 2018, Ban Quản lý KKT Đông Nam có Quyết định số 09/QĐ-KKT chấp thuận cho Công ty TNHH Phát triển Đồng Hồi giãn tiến độ thực hiện dự án. Nội dung này được nêu rõ ràng như sau: “1. Chấp thuận giãn tiến độ đầu tư dự án Đầu tư xây dựng xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu tại xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai do Công ty TNHH Phát triển Đồng Hồi làm chủ đầu tư; Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 2037241126, do Ban Quản lý KKT Đông Nam cấp lần đầu ngày 2/3/2016. Tiến độ thực hiện dự án sau khi được chấp thuận giãn tiến độ như sau: Hai mươi bốn (24) tháng kể từ ngày 13/6/2018. Yêu cầu chủ đầu tư hoàn thành các thủ tục còn thiếu về đầu tư, đất đai, xây dựng trong quý I/2019; hoàn thành dự án đưa vào hoạt động ngày 13/6/2020”.

Ngày 18/7/2022 – tức là sau hạn định Ban Quản lý KKT Đông Nam đưa ra tại Quyết định số 09/QĐ-KKT, yêu cầu Công ty TNHH Phát triển Đông Hồi phải hoàn thành, đưa dự án vào hoạt động 2 năm 1 tháng – chúng tôi có mặt tại địa điểm thực hiện dự án Đầu tư xây dựng xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu. Điều thấy được, trên khu đất rộng 2ha bám Quốc lộ 48D thuộc Khu Công nghiệp Đông Hồi, xã Quỳnh Lập đã có nhà xưởng, có phương tiện ô tô vào ra, có hoạt động sản xuất gỗ dăm… Nhưng dáng dấp của một dự án có tiềm năng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội như chủ đầu tư mô tả thì không thấy!

Từ Quốc lộ 48D quan sát, khu đất dự án được xây một hệ thống tường rào táp lô bao quanh. Mé ngoài tường rào, có nhiều đất đá thải đổ tràn lan, tùy tiện. Phía trong, ở các vị trí tiếp giáp “cây xanh cảnh quan và đồi núi cao”, là loang lổ những vết tích đào, ngoạm của thiết bị máy móc. Lối vào dự án, hiện đang là con đường đất đấu nối với Quốc lộ 48D, gần mốc lộ giới “Quốc lộ 48D KM 05, Đông Hồi 1km”. Phía trong, sát với nhà bảo vệ là trạm cân xe và trạm điện. Tiếp đến là hệ thống sân bãi cho phương tiện ô tô vào nhập gỗ keo, máy cẩu tháp, rồi nhà xưởng đặt thiết bị máy móc băm dăm gỗ; mé sát núi là bãi chứa dăm gỗ. Toàn cảnh như vậy cho thấy, dự án Đầu tư xây dựng xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu của Công ty TNHH Phát triển Đông Hồi đúng nghĩa là một xưởng băm dăm gỗ keo non!

Hỏi người bảo vệ đây có phải là cơ sở sản xuất của Công ty TNHH Phát triển Đông Hồi? Thật bất ngờ, anh này (nói giọng Thanh Hóa) sau khi xác nhận đúng, thì cho biết xưởng chế biến dăm gỗ của một công ty có tên là Minh Long, trụ sở đóng tại huyện Tĩnh Gia. “Tôi nghe nói công ty mua lại đất của người dân trong xóm, làm cũng đã được 3 – 4 năm rồi…”- anh bảo vệ nói. Đề nghị bảo vệ cho gặp cán bộ quản lý, sau một khoảng thời gian ngắn, có 2 người đi ra cho biết quản lý hiện không có mặt tại cơ sở sản xuất. Họ cho số điện thoại của một người có tên là Thịnh, rồi nói: “Nếu các anh muốn tìm hiểu gì thì cứ gọi cho anh Thịnh. Anh ấy là giám đốc, chủ của cơ sở này…”.

Thông tin từ UBND TX. Hoàng Mai, ngày 11/7/2022, Ban Quản lý KKT Đông Nam đến kiểm tra Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu của Công ty TNHH Phát triển Đông Hồi. Qua kiểm tra, Ban Quản lý KKT Đông Nam xác định Công ty TNHH Phát triển Đông Hồi có nhiều những vi phạm trong thực hiện dự án. Đó là, chậm tiến độ so với với tiến độ ghi trên Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư; thi công xây dựng công trình sai nội dung Giấy phép xây dựng; vi phạm các quy định của Luật Đất đai và Luật Bảo vệ môi trường…

Một cán bộ có trách nhiệm ở thị xã Hoàng Mai cho biết, thời điểm Ban Quản lý KKT Đông Nam thực hiện kiểm tra, có sự tham gia của UBND TX. Hoàng Mai. Hiện nay, UBND TX. Hoàng Mai nhận được văn bản của Ban Quản lý KKT Đông Nam với nội dung đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Đông Hồi. Cán bộ này trao đổi: “Quá trình thực hiện dự án đầu tư Xưởng chế biến gỗ dân dụng và xuất khẩu, chủ đầu tư là Công ty TNHH phát triển Đông Hồi có những vi phạm trong các lĩnh vực đầu tư, quy hoạch, đến đất đai, môi trường… Những vi phạm này đều đã được Ban Quản lý KKT Đông Nam làm rõ, phía chủ đầu tư cũng đã đồng ý với kết luận kiểm tra. Vì vậy, UBND TX. Hoàng Mai đang giao các phòng liên quan nghiên cứu, tham mưu việc xử lý các hành vi vi phạm…”.