Một học giả Hán - Nôm quê Nghệ
Sau hơn một năm lâm trọng bệnh, cựu nhà giáo Khoa Ngữ văn- Đại học Vinh: Hoàng Nghĩa Quán đã qua đời vào lúc rạng sáng ngày 4 tháng 12 năm 2009. Hưởng thọ 72 tuổi.
Có thể nói, kiến thức Hán Nôm của Hoàng Nghĩa Quán xứng tầm một học giả uyên thâm. Ngoài việc giảng dạy, anh còn là tác giả của nhiều bài viết mang tính học thuật cao đăng trên các báo và tạp chí. Riêng về dịch thuật, anh đã để lại một số lượng ấn phẩm khá lớn. Có thể kể tới:
- Tưởng Giới Thạch, bạn và thù (3 tập). NXb Đà NΩng, 2000.
- Càn Long đại đế (3 tập). NXb Hội Nhà văn (2001).
- Tướng soái cổ đại Trung Hoa (4 tập). NXb Thanh Niên (2002).
- Minh cung 16 Hoàng Triều (2 tập). NXb Văn nghệ TP. HCM (2002).
- Linh Sơn. NXb Văn học (2003).
- Thánh Kinh một con người. Tiểu thuyết của Cao Hành Kiện. NXb Văn học (2007).
Đặc biệt, cuốn tiểu thuyết Thánh Kinh một con người của nhà văn Trung Quốc Cao Hành Kiện đoạt giải Nô-ben Văn học đã được độc giả đánh giá rất cao qua bản dịch của Hoàng Nghĩa Quán.
Người xưa thường nói "thập niên đăng hoả" (mười năm đèn sách) mà rồi có khi chữ tác viết thành chữ tộ. Chữ Hán là thế, mỗi chữ đều có hình nét riêng. Và học rồi mà vẫn cứ quên! Nói điều này để thấy nhà giáo Hoàng Nghĩa Quán chỉ học Trung văn trên ghế nhà trường vỏn vẹn có hai năm (coi như mới vỡ lòng), nhưng đã có được trình độ kiến thức sâu rộng như thế, phải nói công lao tự học, tự tìm hiểu, nghiên cứu thật đáng cảm phục! Hiện tại trên đất Nghệ An, kiến thức Hán Nôm khó có một ai ngang tầm Hoàng Nghĩa Quán?! Càng thương anh, con người nhân hậu, lại càng tiếc anh - một học giả đã tận tâm "Sinh ư nghệ tử ư nghệ" với chữ nghĩa. Tài liệu Hán Nôm trên đất Nghệ An còn nhiều lắm, đang rất cần những bậc thức giả như Hoàng Nghĩa Quán khai thác, giải mã để phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu về nhiều lĩnh vực. Tiếc thay!
Nguyễn Phương Thoan