Mùa bắt ong soi ở miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Vào khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 âm lịch hàng năm, là mùa ong di cư từ vùng núi cao về vùng đồi thấp - nơi không khí ấm, thích hợp hơn để xây tổ. Nắm bắt được quy luật đó, người dân ở các huyện miền tây Nghệ An đã dùng các cây gỗ bị rỗng ruột để chế làm thùng ong hay còn gọi là bộng ong để nhử bầy ong làm tổ, từ đó khai thác mật.

Để làm chỗ cho ong sinh sống, người dân đục các đoạn thân cây có chiều dài từ 40 - 60 cm, rộng từ 20 - 30 cm. Loại gỗ làm bộng ong thích hợp nhất là gỗ đẻng, mít, mày sọ

Muốn thu hút được các bầy ong, người ta thường đặt bộng ong ở các lán trại, hoặc ở các gốc cây to nằm độc lập ở trong rừng đàn ong sẽ tự tìm về.

Người ta cũng có có thể làm bộng ong bằng 6 miến ván gỗ đóng thành hình hộp chữ nhật.

Ngoài ra người ta cũng có thể chủ động tìm bắt ong soi bằng 1 chiếc vợt làm bằng vải màn, để bắt ong soi vào bộng.

Theo tổ chức và trật tự của bầy ong, ong soi là con nhận nhiệm vụ đi tìm địa điểm, vị trí để xây tổ. Hay nói cách khác nó nắm giữ vị trí "khảo sát vùng quy hoạch". Sau khi tìm được vị trí, ong soi sẽ về báo lại với ong "trinh sát". Với vai trò "thẩm định quy hoạch" của mình, ong trinh sát sẽ quyết định có nên hay không nên xây tổ theo sự lựa chọn của ong soi. Lợi dụng vào yếu tố này người ta tìm cách bắt con ong soi sau đó nhẹ nhàng thả nó vào bộng đã làm sẵn khoảng 5 đến 7 giây thì thả ra. Ong soi sẽ gọi bầy kề kiểm tra bộng. Nếu bộng ong sạch sẽ, thơm tho và tất cả các con ong trinh sát thích thì chỉ sau 1 đến 3 tiếng đồng hồ bầy ong sẽ về tổ mới.

Con ong soi cũng giống như mọi con ong thợ khác, thường bay dọc theo cột, vách nhà từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên trên, ong bay chậm, đôi chân thứ 3 buông thõng xuống, khi bay phát ra các âm thanh to hơn các ong khác.

Sau khi đàn ong mới đã vào hết trong bộng thì đưa về nhà nuôi.

Ông Lữ Ngọc Quyền, ở bản Mon, xã Thạch Giám (Tương Dương) cho biết: mỗi mùa ông bắt được từ 15 - 20 bầy ong, sau 1,5 đến 2 tháng, mỗi thùng ong cho từ 2 đến 3 chai mật. Mỗi mùa ong ông thu từ 40 đến 60 chai mật. Mỗi chai bán từ 300.000 - 350.000 đồng.

Lữ Phú