Nao nao Tết quê...

(Baonghean) - Nhớ Tết, lạ vậy, là tâm hồn cứ quay về một miền quê. Có ai trên đất Việt này lại đã không ăn gạo quê, uống nước giếng quê, tắm nước sông quê, hít bầu khí quyển của đồng quê chứ?

Trong vườn Xuân
Trong vườn Xuân. Ảnh: Văn Song Nguyễn.

Tết quê bắt đầu từ một không gian quê, đó là những nếp nhà ẩn sau những lũy tre xanh ngàn đời ngoằn ngoèo ngọn khói cơm thơm gạo mới. Ta nhớ Tết quê bắt đầu từ ngọn khói quê. Ngọn khói cứ nâng nhẹ bẫng, quấn quýt nhau, giăng mắc đó đây. Một nỗi nhớ sực ấm mà đầm đậm có khi lan man chập chờn mà níu kéo. Ngọn khói bếp đêm 30 Tết của nồi bánh chưng sôi, ngọn lửa reo và bóng người quây quần bên nhau in lên vách tường rôm rả tiếng cười nói…

Tết quê bắt đầu từ hương vị quê, từ nén hương trầm thơm. Vị thơm ngòn ngọt như có cả vị mía của đồng quê. Mía ngọt dần lên ngọn trong vị phù sa ruộng đồng sông quê. Hương ngọt dần lên khói bởi bao sao tẩm qua bàn tay tài hoa thơm thảo của tình người. Hương vị quê có khi bắt đầu từ những món ẩm thực dân dã. 

Nguyên liệu được chắt chiu, chắt lọc qua bao sương nắng để dành dụm, để đãi đằng thành các đặc sản tết của làng quê. Cũng là tấm bánh chưng thôi nhưng phải bắt đầu từ vị nếp quê, hạt đậu quê và cả miếng thịt lợn được nuôi bằng cám quê. Rồi lại bắt đầu từ tay người gói bánh, gói từ lá dong vườn nhà. Tự tay nhóm lửa, vớt bánh để ngấm được cái hương, cái vị chầm chậm đến với mình xuýt xoa với mình.

Bên nồi bánh chưng Tết.
Bên nồi bánh chưng Tết. Ảnh: Cảnh Yên.

Tết quê không thể thiếu được hương sắc quê. Mâm cỗ được dọn ra đủ món nhưng thiếu đi một câu đối đỏ ấm áp thì vẫn canh cánh trong lòng. Và khi tưởng đã đủ đầy tất cả kể từ mâm ngũ quả mà thiếu đi một cành đào Xuân thì vẫn chưa có Tết. Một cành đào thôi mà mang cả thông điệp của mùa xuân như là một cánh thiếp xuân đã có từ bao đời trong truyền thống Tết của người Việt. 

Cành đào vườn quê mới hôm qua còn chúm chím ươm nụ, khiêm nhường, thế mà sáng nay rạng rỡ nở bung những cánh hoa mỏng mảnh mà trắng ngần thiết tha, mà nồng nàn đỏ ấm làm sáng cả căn phòng, mang theo cả hơi Xuân, sắc Xuân, tình Xuân, có chút ngập ngừng kiêu hãnh như những tín hiệu Xuân tốt tươi cả lòng người. 

Hoa mận nở
Mùa hoa vùng cao. Ảnh Hồ Lài.

Lại nhớ những ngày này trên các đảo xa những người lính che chắn để giữ lấy những nụ đào hiếm hoi mỏng mảnh như giữ lấy tình người đất liền ra với đảo khơi. Và trên những bản làng heo hút xa xôi trập trùng với bước chân biên phòng là những cành đào núi da thô nhám xù xì mọc rêu mà hoa đào rực thiết tha  một màu lửa ấm – màu lửa tin yêu mang Xuân về xua đi lạnh giá.

Tết quê đã về đầu ngõ. Ngọn gió mai lành sáng nay mang theo cả hơi mưa xuân lất phất đâm chồi nhú lộc. Mỗi mầm mưa nhú một mầm Xuân. Mưa giăng giăng như một tấm lụa mịn màng với một sức sống đang âm thầm chuyển  nhựa.

Cảm thức tết quê, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải viết rằng: “Chiều 30 Tết ở quê – Mẹ còn chân vấp nón mê ra đồng”. Mẹ già của làng quê suốt một đời gắn bó với ruộng đồng sao mà vất vả, mà tảo tần đến thế. Tết quê vẫn còn theo mẹ ra đồng để cấy nốt đon mạ cuối năm: “Cho sang năm hết nợ nần – Mẹ tin rảnh mạ đang cầm trên tay”. Rảnh mạ xuân của mẹ sẽ gieo xuống tết quê cho một mùa màng bội thu sang năm. Tết quê có gì mà mong mỏi thế? Tết quê chờ người về và người cũng mong về quê ăn Tết.

                                                          Nguyễn Ngọc Phú

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.