Dự án tổ hợp tác chiến chiến thuật bờ biển chống hạm Utes với tên lửa hành trình P-35B bắt đầu từ năm 1961. Vũ khí được phát triển trong một thời gian khá dài, đến năm 1971 mới được thiết trí ở Crimea. Vào cuối tháng 4/1972, tổ hợp được đưa vào trạng thái "sẵn sàng tác chiến" và chính thức đi vào hoạt động từ mùa xuân năm 1973.
 |
| Tổ hợp tác chiến chiến thuật bờ biển chống hạm Utes. Ảnh: Sputnik |
Sau sự sụp đổ của Liên Xô, hệ thống này đã được chuyển giao cho Hải quân Ukraine, tuy nhiên, đã không được khai thác ít nhất là từ năm 1997, và hoàn toàn xuống cấp. Việc khôi phục và hiện đại hóa Utes chỉ hoàn thành sau khi Crimea trở lại Liên bang Nga vào năm 2016.
Như tác giả bài báo trên The National Interest nhận xét, việc hiện đại hóa hệ thống vũ khí là "tín hiệu cho thấy Moskva quyết tâm giữ vững Crimea". Tổ hợp tên lửa này là một "sát thủ chiến hạm thực sự".
Tại sao một hệ thống vũ khí không phải mới, được người Mỹ biết rõ, lại làm họ lo lắng đến vậy? Chuyên gia quân sự Nga trong lĩnh vực pháo binh và tên lửa Alexey Leonkov cho biết, Utes thực sự được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu trên bề mặt nước.
Vũ khí chính - tên lửa hành trình chống hạm P-35 - không phải là mới, nhưng có một số đặc điểm quan trọng khiến nó trở thành vũ khí rất phù hợp hiện nay, là có tầm bay 300 km, tốc độ 1,8 Mach (2226,5 km/h).
Tên lửa có thể mang đầu đạn nổ thông thường nặng 560 kg hoặc "đầu đạn hạt nhân đặc biệt 20 kiloton", đủ để phá hủy các chiến hạm loại 1 và 2: tàu tuần dương, khu trục, đổ bộ hoặc tàu vận tải lớn.
Hơn nữa, hiện nay tổ hợp Utes được trang bị tên lửa 3M44 hiện đại hóa với tầm bắn tăng lên tới 460 km, dẫn đường vô tuyến sơ bộ tới mục tiêu. Khi phát hiện ra nhóm tàu địch, tên lửa 3M44 kích hoạt đầu đạn tự dẫn, chọn mục tiêu lớn nhất và tấn công với độ chính xác cao.
Nhưng tất nhiên đối phương không ngồi yên chờ đợi việc bị tiêu diệt. Chắc chắn họ sẽ phát hiện ra việc phóng tên lửa và kích hoạt hệ thống tác chiến điện tử và phòng không. Họ luôn có đủ các vũ khí phòng không hiệu quả để đẩy lùi cuộc tấn công ...
"Khi tên lửa P-35 được nâng cấp lên 3M44, đã chế tạo lại phần đầu đạn tự dẫn về cơ bản, - Alexei Leonkov nói. Tên lửa có thể hoạt động trong điều kiện đối phương chế áp điện tử mạnh mẽ - gây nhiễu.
Và phương tiện duy nhất của NATO có khả năng đánh chặn P-35 là tên lửa phòng không Mỹ Bendix RIM-8 Talos (đã đưa ra khỏi trang bị). Rõ ràng là Utes đã chứng minh được độ tin cậy của mình, có thể hiện đại hóa hơn nữa.
Trong thành phần hệ thống phòng thủ bờ biển trước "những vị khách không mời mà đến", tổ hợp Utes hầm phóng có thể hoạt động cùng với các tổ hợp di động Ball và Bastion được trang bị tên lửa Kh-35 và P-800.
