Ngăn chặn vi phạm pháp luật về pháo nổ từ sớm, từ xa

Thủ đoạn tinh vi, giao dịch qua mạng

Là địa phương có diện tích lớn, dân số đông, với đường biên giới bộ dài 468,281km, tiếp giáp với 3 tỉnh (Hủa Phăn, Xiêng Khoảng , Bôlykhămxay) nước bạn Lào và 82km bờ biển, công tác đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về pháo ở địa bàn Nghệ An gặp nhiều khó khăn.

Thời gian qua, cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, các ngành chức năng đã phối hợp với chính quyền địa phương bám sát địa bàn, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đấu tranh với các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo trái phép.

Điển hình qua công tác nắm tình hình, Công an huyện Đô Lương đã phát hiện đường dây mua bán trái phép pháo nổ các loại trên địa bàn và đã xác lập chuyên án để tổ chức đấu tranh.

Quá trình đấu tranh, Ban chuyên án gặp nhiều khó khăn, do đối tượng hoạt động rất tinh vi, thường xuyên thay đổi số điện thoại, địa điểm, cách thức giao hàng để tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng.

Tuy nhiên, bằng các biện pháp nghiệp vụ, ngày 4/2/2024, Công an huyện Đô Lương bắt giữ 2 đối tượng Phan Thị Huệ (SN 1980) và Phan Thị Thu Hường (SN 1984) cùng trú xã Trung Sơn, huyện Đô Lương, có hành vi buôn bán hàng cấm, thu giữ gần 130kg pháo nổ.

Tiếp đó, ngày 25/5/2024, tại thôn 5, xã Thanh Hà, huyện Thanh Chương, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (Công an tỉnh) chủ trì, phối hợp Công an huyện Thanh Chương bắt quả tang đối tượng Trần Đại Sỹ (SN 1987), trú tại xã Thanh Hà về hành vi sản xuất, buôn bán hàng cấm.

Tang vật thu giữ gồm 70 cối pháo hoa nổ (loại pháo 36 quả) do nước ngoài sản xuất, có tổng khối lượng 100kg; 20 thỏi thuốc nổ có khối lượng 4kg, 40 kíp nổ, 1 xe ô tô.

Theo ngành chức năng dù biết rõ pháo là mặt hàng bị cấm lưu thông, buôn bán và pháp luật có mức xử phạt nghiêm song do lợi nhuận cao một số đối tượng vẫn tìm mọi cách lén lút mua bán, vận chuyển, tàng trữ.

Thủ đoạn mua bán pháo được tiến hành rất tinh vi, các giao dịch chủ yếu trên không gian mạng; các đối tượng phạm tội (chủ yếu là các đối tượng đầu nậu, buôn bán pháo số lượng lớn) thường triển khai hoạt động chuẩn bị mua bán, vận chuyển từ rất sớm (đầu năm, hoặc giữa năm), sau đó chia nhỏ bán vào dịp cuối năm để cung cấp cho người sử dụng vào dịp lễ, Tết.

Một số đối tượng cấu kết với người địa phương nhưng đang làm ăn ở nước ngoài, thông qua mạng xã hội đặt số lượng lớn pháo và vận chuyển bằng đường tiểu ngạch về tập kết trên địa bàn để tiêu thụ. Hoặc móc nối với người ở ngoại tỉnh để mua pháo lậu từ nước ngoài đưa vào địa bàn Nghệ An tiêu thụ.

Điển hình như mới đây (ngày 17 - 20/10/2024), phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh) đã phối hợp với các đơn vị liên quan đã triệt phá thành công đường dây mua bán, tàng trữ 2,3 tạ pháo lậu từ nước ngoài về Nghệ An, bắt giữ đối tượng.

Theo đó đối tượng Đặng Đức Phương (SN 1983) trú tại phường Vinh Tân, thành phố Vinh là lái xe tải tuyến Bắc – Nam đã móc nối với một lái xe khác là Lê Văn Duẩn (SN 1988), trú tại tỉnh Bình Phước để mua số lượng lớn pháo lậu từ Campuchia về Việt Nam tập kết tại nhà riêng của Phương ở thành phố Vinh.

Sau đó Phương giao pháo cho Nguyễn Quang Nam (SN 1973) trú tại xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc, làm đầu mối tiêu thụ, chịu trách nhiệm phân phối pháo. Đấu tranh mở rộng chuyên án, Phòng Cảnh sát hình sự bắt giữ thêm 5 đối tượng khác trong đường dây buôn bán, tàng trữ, vận chuyển pháo nổ từ nước ngoài về Nghệ An do Duẩn, Phương và Nam cầm đầu.

Bên cạnh đó, còn xảy ra các trường hợp tự chế tạo pháo nổ và sử dụng các loại pháo trái phép, tập trung ở lứa tuổi thanh, thiếu niên, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, trật tự.

Điển hình mới đây, thông qua mạng xã hội Facebook, vào khoảng 12h30’ ngày 12/10/2024, Công an TX. Hoàng Mai phát hiện tại nhà Nguyễn Đình Lương (SN 1971), trú tại phường Quỳnh Xuân, TX. Hoàng Mai diễn ra việc đốt pháo nổ trong quá trình tổ chức đám cưới.

Ngay sau khi phát hiện vụ việc, Công an TX. Hoàng Mai đã nhanh chóng cử lực lượng tập trung điều tra, xác minh. Qua đó, xác định có 5 đối tượng liên quan gồm: Nguyễn Đình Trường (SN 1994), Vũ Minh Thoại (SN 1989), Vũ Văn Vinh (SN 1988), Lưu Văn Quỳnh (SN 2006) cùng trú tại phường Quỳnh Xuân, TX. Hoàng Mai và Võ Văn Hậu (SN 1986), trú tại xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TX. Hoàng Mai đã ra quyết định tạm giữ hình sự 5 đối tượng nói trên về hành vi “Gây rối trật tự công cộng”; đồng thời, đang củng cố hồ sơ, tài liệu để tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố các bị can can nhằm răn đe, phòng ngừa chung.

Phòng ngừa từ sớm, từ xa

Để phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật về pháo, nhất là dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025 từ sớm, từ xa, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 742/KH-UBND ngày 30/9/2024 yêu cầu các ngành, các địa phương chủ động triển khai sớm, đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi nhập lậu, sản xuất, buôn bán vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo.

Đặc biệt, chú ý đến các tuyến trọng điểm (tuyến đường biển gồm các huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, thị xã Cửa Lò và thị xã Hoàng Mai; tuyến đường bộ gồm Quốc lộ 1A, 7A, 7B, 46, 46B, 48, 48B, 15A và tuyến đường Hồ Chí Minh; tuyến biên giới gồm Cửa khẩu Quốc tế Nậm Cắn (Kỳ Sơn), Cửa khẩu Thanh Thủy (Thanh Chương), các đường tiểu ngạch; tuyến đường sắt qua địa bàn Nghệ An.

UBND tỉnh cũng yêu cầu ngành chức năng giám sát, quản lý chặt các đối tượng nghi vấn, các đối tượng đã có tiền án, tiền sự về hành vi nhập lậu, sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo nổ; thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên có biểu hiện tàng trữ, sử dụng trái phép các loại pháo và nguyên liệu để chế tạo pháo; chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện trên đường bộ, đường thủy có điều kiện, khả năng hoặc biểu hiện nghi vấn, đặc biệt, số đối tượng thường xuyên qua lại khu vực biên giới, cảng biển, lái xe khách đường dài; Các hội, nhóm, tài khoản, các trang thương mại điện tử trên không gian mạng có dấu hiệu hướng dẫn chế tạo, sản xuất, mua bán trái phép pháo, thuốc pháo và nguyên liệu để chế tạo pháo…

Đồng thời, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành phối hợp kiểm tra hành chính các trung tâm thương mại, chợ, các cơ sở kinh doanh các loại hóa chất, tiền chất, các điểm tập kết tại bến xe, nhà ga, cảng biển, cửa lạch... nhằm phát hiện, thu giữ, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật các đối tượng vi phạm

UBND tỉnh đề nghị các cấp, các ngành đổi mới nội dung, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về việc người dân được sử dụng pháo hoa của Công ty Z121, Bộ Quốc phòng.

Trong đó, chú trọng tăng thời lượng tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng, các trang mạng xã hội, trang thông tin điện tử, fanpage của các ngành, các cấp, chính quyền địa phương kết hợp tuyên truyền lưu động tại các địa bàn trọng điểm. Đồng thời, tổ chức ký cam kết đến 100% đại diện hộ gia đình, trường học, đối tượng là học sinh, sinh viên tự giác chấp hành các quy định của pháp luật về cấm sản xuất, nhập khẩu, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo nổ, nguyên liệu để chế tạo pháo.

Cùng với phân công rõ nhiệm vụ, gắn trách nhiệm cụ thể đối với người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, thủ trưởng các ngành, cơ quan chức năng trên địa bàn trong công tác phòng, chống pháo nổ, Kế hoạch số 742/KH-UBND của UBND tỉnh còn nhấn mạnh đến việc “Rà soát, lập danh sách các trường hợp vi phạm để chủ động giáo dục, răn đe phòng ngừa tái vi phạm. Thông báo công khai những trường hợp vi phạm về pháo nổ đến các trường học, cơ quan, đơn vị công tác, chính quyền nơi cư trú và các phương tiện truyền thông đại chúng theo quy định của pháp luật”.

Bên cạnh đó, thông qua các vụ việc vi phạm pháp luật liên quan đến pháo nổ diễn ra gần đây, ngành chức năng cũng khuyến cáo: Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ cho phép người dân đốt pháo hoa, nhưng chỉ cho phép tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng mới được kinh doanh pháo hoa.

Nghị định hoàn toàn cấm cá nhân sử dụng pháo hoa nổ, nếu người dân cố tình sử dụng, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển pháo nổ sẽ bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Vì vậy, người dân cần nghiêm chỉnh chấp hành, không tham gia, không tiếp tay cho những hành vi vi phạm pháp luật về pháo.